Vlaamse canon vs. Belgische canon in Venetië

Voor de architecten van de Vlaamse canon kon deze prestigieuze tentoonstelling niet op een beter tijdstip vallen. Het Dogenpaleis, dat zijn mooiste zalen ter beschikking stelt van de Vlaamse meesters uit de 16de en 17de eeuw, dat is werkelijk een unieke ervaring. De reis begint al in Zaventem waar je door middel van reclamepanelen naar Venetië toe gezogen wordt. In de Marco Polo luchthaven wordt de grootscheepse reclamecampagne voortgezet, tot eer en glorie van Rubens en van de stad Antwerpen, die net als Venetië een wereldstad was in de 16de eeuw, tot de Val van Antwerpen in 1585.Dat Antwerpenaar Luc Tuymans, een van onze belangrijkste hedendaagse kunstenaars, zich op het zelfde ogenblik in het magnifieke Palazzo Grassi als een luis in de pels genesteld had met een indrukwekkende solotentoonstelling was wel een vervelende dissonant voor de aanhangers van een Vlaamse canon omdat uitgerekend Tuymans zich zeer prominent had gemengd in de strijd tegen het cultuurbeleid van de Vlaamse regering.Voor de tentoonstelling Van Titiaan tot Rubens sloegen de Vlaamse Gemeenschap, de stad Antwerpen en Visit Flanders, samen met de Fondazione Musei Civici di Venezia, de handen in elkaar. Wie zou denken dat Titiaan en zijn Italiaanse collega's deze expositie zouden overheersen, aangevuld met enkele werken van Rubens en tijdgenoten, vergist zich. De tentoonstelling draait wel degelijk rond de Vlaamse topfiguren, aangevoerd door Rubens, Van Dyck en Jordaens die stuk voor stuk met topwerken aanwezig zijn.Tevens worden een aantal voor het grote publiek minder bekende kunstenaars opgevoerd om het plaatje te vervolledigen. Als daar zijn Frans Snijders, Frans II Pourbus, Erasmus Quellinus, Theodoor Rombouts, Maerten De Vos, Frans II Francken, Gaspar De Crayer, Clara Peeters en Michaelina Wautier, de enige dames in het gezelschap, en vele anderen. Ook de muziek komt aan bod met de figuur van Adriaan Willaert die van 1527 tot aan zijn dood in 1562 kapelmeester was van het prestigieuze Cappella del Doge. De expositie eindigt met een reuzegroot schilderij van ene Jean Baptiste Bonnecroy, uit de collectie van het MAS, dat een panoramisch beeld van de stad Antwerpen geeft, anno 1658, bekeken vanop het zogeheten Vlaams Hoofd op Linkeroever.Met de Vaporetto varen we het Canal Grande af om aan te meren aan de Ponte dell' Accademia, vanwaar we op een boogscheut van een van onze favoriete ankerplaatsen in Venetië, Collezione Peggy Guggenheim, zijn aanbeland. Daar wordt een tentoonstelling gewijd aan de dame des huizes die als verzamelaar en inspirator een belangrijke rol heeft gespeeld in de ontwikkeling van de hedendaagse kunststromingen. Haar huwelijk met Max Ernst mag dan van korte duur geweest zijn, het is er zeker niet vreemd aan dat haar voorkeuren gingen naar dada, het surrealisme en in de jaren 1950 het Amerikaanse expressionisme.Grote namen als Picasso, Giacometti, Salvador Dali, Brancusi, Mondriaan, Marcel Duchamp, Joan Miro, Paul Klee ontbreken niet in haar collectie. Toch is het een Belgische kunstenaar, met name René Magritte, die de affiche van de expositie L'Ultima Dogaressa mag sieren, met het iconische werk L'Empire des Lumières uit 1953/54. Er zijn trouwens nog enkele Belgische kunstenaars te bewonderen op deze tentoonstelling voor fijnproevers waarvoor 60 uitgelezen kunstwerken werden geselecteerd. Als daar zijn Paul Delvaux en Pierre Alechinsky. Samen met Magritte een trio dat onmiskenbaar behoort tot de top van de Belgische canon.René Magritte siert trouwens in Venetië nog een andere affiche, met name van de expo Il Novecento in de nieuwe culttempel Palazzo Franchetti. Deze tentoonstelling focust vooral op de eerste helft van de 20ste eeuw. Magritte is hier naast kunstenaars als Klee, Miro, De Chirico, Kline... aanwezig met Les Profondeurs du Plaisir.