...

Het druggebruik achter het stuur in ons land blijft schrikbarend hoog, zo blijkt uit de elfde Nationale VerkeersONveiligheidsenquête van Vias institute. Van de bestuurders geeft 5% toe dat ze in de maand voorafgaand aan de enquête gereden hebben nadat ze drugs gebruikt hebben. In Vlaanderen gaat het over 4% van de bestuurders, in Wallonië over 6% en in Brussel over 11%. Vooral bij de jongere bestuurders zijn drugs populair. Van alle bestuurders tussen 18 en 34 jaar geeft 14% toe maandelijks minstens een keer onder invloed van drugs te rijden. Bij de leeftijdsgroep tussen 35 en 54 jaar is dat nog 4%, bij bestuurders ouder dan 55 jaar minder dan 1%. Cannabis is volgens de enquête de meest populaire drug. Voor rijden na cannabisgebruik geldt zoals voor alle drugs een nultolerantie. Het wordt opgespoord via een speekseltest. Ook uren na het consumeren van een joint kan een bestuurder nog positief testen op een speekseltest. De komende jaren wordt het aantal speekseltests opgedreven naar minstens 100.000 per jaar. Andere drugs die vaak voorkomen zijn synthetische drugs, MDMA, XTC, amfetamines en cocaïne. Vias wijst op het groeiende probleem van lachgasgebruik. In de Nationale VerkeersONveiligheidsenquête verklaart 7% van de bestuurders maandelijks te rijden na het gebruik van lachgas. In Brussel gaat het over 17%, in Vlaanderen over 6% en Wallonië 7%. Ook hier zijn het vooral jonge bestuurders: 18% van de bestuurders tussen 18 en 34 jaar rijdt maandelijks na het gebruik van lachgas. Bij Vlaamse jongeren is dat 23%. Bij het inademen van lachgas (N2O, distikstofmonoxide) ervaart de gebruiker onmiddellijk een euforische roes, dikwijls met lach- of giechelbuien. Het gebruik van lachgas kan tot een versuft gevoel leiden, wat uiteraard een impact heeft op de rijvaardigheid. Daarnaast kan een bestuurder afgeleid worden wanneer andere inzittenden een lachkick hebben. Lachgas valt niet te detecteren met een test. Momenteel wordt een wetsvoorstel besproken om naar analogie met Nederland de verkoop, het vervoer en bezit van lachgas te verbieden. De verkoop van lachgascapsules aan minderjarigen is al verboden, nadat in 2021 een wetsvoorstel van MR, CD&V en N-VA werd goedgekeurd door de Kamer. De verkoop aan professionele gebruikers zal wel mogelijk blijven. Vias institute hoopt dat het wetsvoorstel snel goedgekeurd wordt zodat deze problematiek krachtdadig aangepakt kan worden. Uit de enquête blijkt ook dat 8% van de Belgische bestuurders maandelijks minstens eenmaal rijdt na het gebruik van slaap- en kalmeermiddelen. Ook hier is het probleem het grootst in Brussel: 17% van de Brusselse bestuurders rijdt maandelijks na het gebruik van slaap- en kalmeermiddelen. In Vlaanderen is dat 5% en in Wallonië 8%. Rijden bij gebruik van slaap- en kalmeermiddelen is nochtans niet zonder risico. "Talrijke studies hebben aangetoond dat benzodiazepines en aanverwanten onze rijvaardigheid sterk kunnen verminderen", zegt dr. Peter Vander Eeckt van rijgeschiktheidscentrum CARA. "Het effect is het sterkst bij aanvang van het gebruik en bij een dosisverhoging. Maar ook bij chronisch gebruik blijft er een significante impact met een verminderd reactie- en concentratievermogen." Een arts die slaap- of kalmeermiddelen voorschrijft, zou de mogelijke impact op de rijvaardigheid daarom zeker moeten bespreken met de patiënt, zegt Stef Willems van Vias institute. "Ook al neemt de patiënt die middelen 's avonds in, het is goed mogelijk dat hij er 's ochtends nog suf door is. Als hij dat zelf vaststelt zou hij die bijwerking met de arts moeten bespreken, zodat de dosis eventueel aangepast kan worden. Het is sowieso belangrijk dat de patiënt de voorgeschreven dosis niet overschrijdt en de medicijnen niet langer gebruikt dan voorgeschreven." Ook voorschriftvrije slaapmiddelen, vaak op basis van melatonine, kunnen in sommige situaties een effect op de rijvaardigheid hebben. Daarom zou de apotheker op deze mogelijke gevolgen moeten wijzen, zegt Willems. Vias institute pleit er al langer voor dat, net zoals in Frankrijk, op de verpakking van slaap- of kalmeermiddelen aangegeven wordt dat er een impact op de rijvaardigheid kan zijn. Dat kan met een kleurcode van rood (sterke impact) tot groen (geen impact).