Quousque tandem?

Sinterklaas is uit het land, en de paashaas nog niet in zicht. De verzuchtingen binnen de sector van de gezondheidszorg echoën luid, maar budgettaire mogelijkheden zijn beperkt met dank aan dubieuze politieke agenda's in het verleden. Klaagzangen mogen zich echter niet beperken tot de geldkraan. Niet élke impactvolle verandering behoeft een financiële injectie. Persoonlijke ervaringen en gesprekken met collega's leren dat de veranderde maatschappelijke attitude ten aanzien van zorgverleners aan de basis ligt van toenemende frustraties over kwaliteit en kwantiteit van onze job, wat uiteindelijk de draagkracht ondermijnt. Zo is er het reeds veelvuldig aangeklaagde oneigenlijk gebruik van spoedeisende hulp. Inderdaad kan overbevraging van de eerste lijn een rol spelen. Echter kunnen of willen patiënten adviezen van hun huisarts niet altijd afwachten, of richten ze zich tot spoed hopend op een boodschap die hen beter zint. Ik pleit zeker niet voor een terugkeer naar de hiërachische arts-patiëntrelatie, waarbij die laatste met vermanend vingertje wordt gedicteerd wat te doen. Echter is de slinger doorgeslagen naar ronduit arrogantie bij sommigen die om onze zorg vragen. Een gesprekje met Chat-GPT vervangt écht geen jarenlange en toegewijde studie. Respect voor onze onderbouwde en afgewogen adviezen is dan ook op z'n plaats. Overboekte agenda's verbieden lichtzinnig omspringen met afspraken, zéker wanneer tot een dringend consult wordt verzocht. Sommigen ontbreekt het zelfs de beleefdheid bij verlet af te bellen of zich op z'n minst te verontschuldigen. Agressie kruipt langdurig in het systeem en heeft een desastreus effect op lichaam en geest, getuige waarvan vele burn-outs bij zorgverleners. Hierbij mag ook niet voorbijgegaan worden aan coverte agressie zoals bedreigingen en manipulatie. Paradoxaal genoeg zal dit op termijn in het nadeel spelen van de patiënt. De patiënt leert immers niet met frustraties om te gaan tot deze cul- en fulmineren bij een arts of ordehandhaver die resoluut een streep in het zand trekt. Uit angst voor represailles of reputatieschade - in een oogwenk ontkiemd binnen onze digitale maatschappij - is toegeven aan eisen om een obsolete, zinloze of zelfs iatrogeen schadelijke behandeling begrijpelijk. De uiteindelijke kost voor mens én maatschappij is echter hoog. Er is dringend nood aan een collectieve en fundamentele mentaliteitswijziging, waarbij toenemende individualisering en focus op rechten eerder dan plichten wordt in vraag gesteld. Hoelang nog worden wij de stuipen op het lijf gejaagd? Hoelang nog moeten we uitgebluste collega's de doktersjas aan de haak zien hangen? Hoelang nog, Dorpsstraat? Quousque tandem, Wetstraat??