'Met het zorgcentrum kunnen we specialistische zorg lokaal aanbieden'

Het begon allemaal in 2017. Toen werd de Heilig Hartkerk opgenomen in het kerkenplan van de stad Geel. Het aantal kerkgangers daalde de afgelopen jaren en het gebouw was bovendien een groot deel van de week gesloten. Om die redenen ging de gemeente op zoek naar een nieuwe bestemming voor de kerk, in de vorm van een nevenfunctie. Daarmee kon de kerk nog altijd haar religieuze rol blijven vervullen, maar werd het gebouw opengesteld voor andere initiatieven. Ondertussen liepen in hetzelfde dorp de huisartsen Ethel Brits en Tine Caeyers met hun praktijk tegen een aantal praktische problemen aan. "We hebben een tekort aan huisartsen hier in de omgeving", zegt Brits. "We hebben een nieuwe collega in de praktijk die ons komt versterken, maar het gebouw moet dringend mee uitbreiden willen we nieuwe patiënten kunnen blijven ontvangen. Helaas is zo'n uitbreiding op de huidige locatie niet mogelijk, aangezien we tegen de lokale wetgeving opbotsten." Terwijl de twee huisartsen op zoek waren naar een nieuwe locatie voor hun praktijk, kwam via een oproep naar pilootprojecten voor brede eerstelijnspraktijken van de Vlaamse overheid, de kerk in beeld. "De deadline voor de open oproep was krap, maar binnen ruwweg vijf weken hebben we ons idee op papier gezet. We kregen goedkeuring van de stad Geel en het bisdom van Antwerpen om ons project verder uit te werken. Ook de kerkfabriek toonde zich enthousiast. We wachten enkel nog op goedkeuring van de provincie Antwerpen", zegt Caeyers. "De hoofdfunctie van de kerk zal altijd religieus blijven. We blijven af van het kerkhof en mogen niets veranderen aan de bouwstructuur van het gebouw. Wij vullen enkel de nevenfunctie in, zoals is opgenomen in het kerkenplan." Om te peilen of de gemeenschap van de omgeving Winkelomheide zat te wachten op een nieuw zorgcentrum, werden er twee bevragingen georganiseerd. Daaruit bleek dat ruim 90 procent van de bevraagden positief stond tegenover het geven van een sociale nevenfunctie aan de kerk. Het plan van Brits en Caeyers is om binnenin de kerk een box-in-box structuur te bouwen, waarin verschillende kabinetten worden ingericht. In vier daarvan zullen de huisartsen plaatsnemen. De omgeving van het altaar zal behouden blijven als liturgische ruimte waar tot 80 personen plaats kunnen nemen. Caeyers: "Ons plan is om de resterende boxen te gaan verhuren aan zorgverleners die in het dorp consultaties komen doen. Veel mensen gaan niet graag naar het ziekenhuis, en met het zorgcentrum kunnen we lokaal specialistische zorg aanbieden. Daar komt nog bij dat dankzij het modulaire karakter de hulpverlening mee kan groeien met de toekomstige behoeften van het dorp. Denk bijvoorbeeld aan een geriater die maandelijks komt." De twee huisartsen benadrukken dat dankzij korte lijnen in het centrum er snel doorverwezen kan worden naar andere disciplines, zoals een diëtist of psycholoog. "Op deze manier kunnen we onze zorg directer aanbieden en meer patiënten behandelen. Een aantal specialisten heeft ons laten weten geïnteresseerd te zijn. Ook het ziekenhuis in Geel heeft zijn interesse getoond. Momenteel zijn we in overleg met een praktijkverpleegkundige en een klinisch psycholoog", zegt Brits. Volgens Caeyers is er bij het opstellen van het plan goed gekeken naar de sociale noden binnen de gemeente. "We willen als het ware een dorpshuis vormgeven, waar mensen laagdrempelig hun weg naar zorg kunnen vinden. Op die manier hopen we de inwoners ook sociaal te ondersteunen. Door het inrichten van een koffiebar wordt er een ontmoetingsplek gecreëerd, waar mensen terecht kunnen voor een babbel of een luisterend oor." Voor de invulling van deze ontmoetingsruimte denken Caeyers en Brits aan een digipunt en praatcafés rondom thema's als dementie, stoppen met roken of eenzaamheid. "We hopen dat dit initiatief een buurtfunctie krijgt waar mensen steun kunnen vinden. Bijvoorbeeld ouderen die zich eenzaam voelen of niet gemakkelijk mee kunnen komen met de digitalisering van onze samenleving", zegt Caeyers. "Maar we kunnen er ook lezingen organiseren over preventie of bijvoorbeeld maatschappelijk werkers en ziekenfondsmedewerkers uitnodigen. Iedereen is welkom, niet enkel patiënten die met een medische vraag zitten", zo vult Brits haar collega aan. Als het plan doorgang vindt nemen de twee huisartsen de kerk voor 50 jaar in erfpacht. "Na deze periode moeten we de kerk in de originele staat teruggeven aan de stad. We gaan het gebouw in samenwerking met de kerkfabriek onderhouden. Dat maakt het voor ons spannend, want we zijn ineens ook aan het ondernemen", verduidelijkt Caeyers. Momenteel ligt het uitgewerkte plan bij de provincie Antwerpen, die het laatste woord heeft. Wanneer de omgevingsvergunning volledig is afgerond, kan er begonnen worden met de bouw en installatie van de boxen. Verwacht wordt dat ergens tegen 2026 het nieuwe gezondheidscentrum in gebruik kan worden genomen. Met het plan willen Caeyers en Brits een blauwdruk maken voor andere dorpen. "De kerk is in het dorp een centraal en toegankelijk ontmoetingspunt. Maar een groot deel van de tijd wordt de ruimte niet benut. Ons idee geeft een zinvolle invulling aan de ruimte die de kerk kan bieden en helpt ons aan de nodige uitbreiding voor de inrichting van onze zorgfaciliteit", zo besluit Brits.