...
De Nederlandse Batja Mesquita is sociaal psycholoog, hoogleraar en directeur van het Centrum voor Sociale en Culturele Psychologie aan de universiteit van Leuven. Zij bestudeert de rol van cultuur in emoties en van emoties in cultuur en samenleving. Mesquita werkte lange tijd in de VS waar ze onder andere samenwerkte met Lisa Feldmann Berrett, wiens How emotions are made hier eerder besproken werd en waarin korte metten werd gemaakt met het idee van veel wetenschappers dat alle mensen diep van binnen dezelfde set evolutionair vastgelegde emoties zouden hebben. Mesquitas werk ligt in de lijn van haar frisse en verhelderende kijk op onze gevoelswereld. Emoties zijn biologisch geëvolueerde hulpmiddelen om te overleven. Ze regelen de wisselwerking tussen en met mensen en geven onze sociale wereld vorm. Between us draait om een belangrijk onderscheid tussen wat Mesquita samenvat in de Engelstalige acroniemen MINE-emoties en OURS-emoties. MINE of Mental, INside the person, and Essentialist noemt ze het individualistisch model van emoties van de gemiddelde 'weird' lezer van deze krant (Western, Educated, Industrialized, Rich, and Democratic). Dit model is gebaseerd op het idee dat het belangrijkste deel van een emotionele ervaring binnenin het individu plaatsvindt, dat die gevoelens essentieel zijn en waarvan het belangrijk is dat we die, willen we 'authentiek' zijn en gezond blijven, tot expressie moeten brengen. Dat staat haaks op hoe de meeste niet-westerse culturen emoties opvatten, als OURS: OUtside the person, Relational and Situated, waarbij emoties cultureel geconstrueerde ervaringen zijn die plaatsvinden tussen mensen, variëren tussen culturen en die er verschillend uitzien afhankelijk van de culturele en sociale context. Gebaseerd op jarenlang trans- en intercultureel onderzoek over de hele wereld, inclusief haar eigen ervaringen op verschillende continenten, trakteert Mesquita de lezer op een verbluffende variatie in vormen en varianten van emoties, van Amerika tot Japan en van Inuit tot Bedoeïenen. Liefde, schaamte, kalmte, kwaadheid, blijheid, trots of angst hebben een andere betekenis, krijgen andere invullingen en leiden tot andere interacties in verschillende culturen. Emotievariatie leidt ook tot linguïstische verscheidenheid, met woorden en begrippen die in diverse talen andere ladingen dekken. Emoties helpen mensen zo om onderdeel te worden van een cultuur. Deze emotionele verschillen verklaren ook vele misverstanden en vooroordelen tussen en over mensen uit andere culturen. Mesquita's boek is origineel en belangrijk want ze leert ons anders te kijken naar en te reageren op emoties, om onze (vaak goed bedoelde maar verkeerd gerichte) empathie in de juiste banen te leiden en meer begrip te hebben voor hoe anders de ander kan zijn.