...

Met een uitgebreide nota van 16 pagina's reageert federaal minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) op de jaarlijkse Maha van Belfius (Artsenkrant 2766). De hoge inflatie in 2022 toont voor hem duidelijk het failliet van het duale financieringssysteem aan. Het Budget Financiële Middelen (BFM) is volledig en meteen gekoppeld aan de gestegen levensduurte maar de erelonen, de tweede financiële steunpilaar van de ziekenhuizen, lopen een jaar achter. "Het gevolg is een achtbaan, eerder dan een stabiel financieringsmechanisme", zegt hij. Mede hierdoor verkeren de ziekenhuizen in zwaar weer. Het is voor Vandenbroucke dus absoluut noodzakelijk om de ziekenhuisfinanciering op een fundamenteel andere leest te schoeien. Versta: artsen ontvangen een 'zuiver honorarium' voor hun intellectuele werk en verantwoordelijkheid. Dat staat los van (het financieren van) de exploitatie van een ziekenhuis. De inflatie legde een acuut probleem van instabiliteit bloot dat samenhangt met het financieringsmodel. "Maar", zegt de minister, "we hebben met belangrijke investeringen de ziekenhuisfinanciering ook op wat langere termijn ondersteund." Zo steeg het BFM met 14,7% in reële termen tussen 2019 en 2023 - 2,5 keer meer dan de groei van het BNP. De toename van de honoraria daarentegen was "meer bescheiden en ongeveer gelijklopend met de groei van het BNP." De volgende regering moet verder inzetten op de samenhang tussen bijkomende investeringen in de gezondheidszorg en noodzakelijke hervormingen in de ziekenhuissector, vindt Vandenbroucke. "Naast investeringen zijn ook hervormingen nodig om tot maximale doelmatigheid te komen", voegt hij eraan toe. Tevreden is de Vooruit-excellentie over de - door het beleid aangemoedigde - shift naar daghospitalisatie zoals ze uit de Maha naar voren komt. Ook de verdere concentratie van gespecialiseerde zorg zet hij door. Een hervormd ziekenhuislandschap zorgt voor een minder complex en transparanter systeem dat samenwerking stimuleert en aanzet tot kwaliteit en doelmatigheid. Hiervoor vormt het "All-in-forfait" per pathologie de hoeksteen. Het omvat alle verantwoorde zorggerelateerde kosten. "Het studiewerk hierover, evenals de voorbereiding van de nomenclatuurhervorming, moet tegen eind 2024 rond zijn", maakt de minister zich sterk. En dan is er de personeelsproblematiek. "Het Zorgpersoneelsfonds zorgde voor 5.000 bijkomende aanwervingen in de federale zorgsectoren (uitgedrukt in voltijdsequivalenten)", klopt Vandenbroucke zichzelf op de borst. "Bovendien verdient een startende ziekenhuisverpleegkundige bovenop de index 11% meer dan wie in 2019 startte." Desondanks blijft het aartsmoeilijk om zorgpersoneel te vinden. Investeringen alleen volstaan niet. Vandenbroucke wil ook het verpleegkundig beroep grondig hervormen. "Verpleegkundigen moeten zich minder met administratie, logistiek en basishygiëne bezighouden maar eerder zelfstandig patiënten opvolgen. Die hervorming is bezig", aldus de minister die ook de langdurige afwezigheden wil aanpakken. Een heel ander klokje luidt Margot Cloet, gedelegeerd bestuurder van Zorgnet-Icuro. "Het precair financieel evenwicht waarin de ziekenhuizen verkeren, toont aan dat we dringend moeten nadenken over de manier waarop we zorg organiseren en waaraan we middelen besteden. Een hervorming van de financiering moet samengaan met een globale hervorming van het zorglandschap en de plaats van de ziekenhuizen hierin." Voor Cloet vermeden tijdelijke overheidscompensaties tijdens covid nog een ramp. Maar energiecrisis en inflatie leidden de sector in 2022 - en allicht ook in 2023 - naar verlies. "Driekwart van de ziekenhuizen overleeft door te putten uit opgebouwde reserves. Dat kan niet blijven duren." Tegelijk stelt Cloet vast dat een fundamentele hervorming van de ziekenhuisfinanciering uitblijft. Ze pleit voor een "alomvattende" hervorming. "Gefragmenteerde maatregelen zetten het precaire evenwicht onder druk." Zorgnet verwijst ook naar de vergrijzing en het dalend aantal mensen op arbeidsleeftijd. "Het kan dus niet bij een financiële herschikking blijven." Een globale wijziging van het zorglandschap en een correcte plaats voor de ziekenhuizen vergt wel een financieel stabiel kader en een alomvattend meerjarenplan. Margot Cloet: "Om de investeringen op peil te houden, moet Vlaanderen een stevig tandje bijsteken. Dit wordt op alle beleidsniveaus een uitdaging van formaat."