In haar opiniestuk verwoordt collega Politis perfect wat de perceptie is van hoe het eraan toegaat in onze huisartsenkabinetten.
Veel zaken die ze vermeldt zijn terecht en ze legt de vinger op de wonde wat betreft het doorspelen van de zwarte piet aan de huisarts, die aan de telefoon alles wel zal oplossen. Ook de perceptie van vele mensen dat ze geen corona hebben, maar een gewone verkoudheid, is zeer herkenbaar. Haar pertinente aanklacht van de overbevraging van de huisarts voor allerlei (al dan niet zinvolle) attesten kan ik alleen maar bijtreden.
Wel doe ik niet mee met het geklaag onder huisartsen waarbij het bijna not done is om wat tegenwind te bieden. Toch vind ik dat enige nuance in dit negativisme zeker op zijn plaats is.
De masker/beschermmateriaalsaga in maart/april was inderdaad een dramatische toestand, echter nog meer voor de ziekenhuisartsen en verpleegkundigen, dan voor ons huisartsen. We bleven echter niet bij de pakken zitten, patiënten maakten maskers voor ons en zelf gingen we op zoek naar face shields en beschermschorten. Men gaat ervan uit dat de overheid dit ter beschikking moet stellen, maar ik zie hier toch minstens een gedeelde verantwoordelijkheid.
Terloops kan je je ook de vraag stellen of de vele inrichtende machten van de woon- en zorgcentra in Vlaanderen die miljoenen en miljoenen euro's gespendeerd hebben aan de bouw van nieuwe en vaak prachtige rusthuizen en assistentieflats/woningen, geen minideeltje van hun budget als goede huisvader konden voorzien voor beschermmateriaal. De verantwoordelijkheid van de overheid in het persoonlijk beschermmateriaal is zeker verpletterend, maar laat ons ook in eigen boezem kijken.
De verantwoordelijkheid van de overheid in het beschermmateriaal is zeker verpletterend, maar laat ons ook in eigen boezem kijken
De collateral damage waarover dr. Politis spreekt is inderdaad een groot probleem dat we ook in onze praktijk zien, maar dat dit niet wordt besproken in de media is onjuist. Vaak en herhaaldelijk wordt erop gewezen dat de mensen met ernstige klachten, ook tijdens de eerste golf, de huisarts en indien nodig de spoed onverwijld moeten contacteren.
De communicatie rond het virus door de overheid zou mank lopen volgens dr. Politis. Je moet nu toch 10 maanden afgesloten van deze wereld leven om niet te weten hoe het virus wordt overgedragen en hoe je je moet gedragen om de besmettingskans minimaal te houden. Zowel experts, mediafiguren in spots op radio en tv, als politici herhalen dezelfde boodschap menigmaal. In onze gemeente, net zoals in vele anderen vermoed ik, krijgen we (tot in den treure) flyers of gemeentebladen waarin steeds weer de info over het coronavirus wordt herhaald en wat de maatregelen zijn.
Wat de contact tracers betreft heb ik zeker niet de negatieve ervaring, en kan ik niet meeheulen met de collectieve negatieve sfeerschepping hierrond. Ja, het klopt dat de Vlaamse contact tracers niet performant waren.
Maar ofwel blijf je bij de pakken zitten, ofwel neem je initiatief: als voorzitter van onze huisartsenkring heb ik met de gemeente al begin juli contact genomen en samen hebben we zeer goed samengewerkt.
Alle huisartsen in de gemeente sturen de contactgegevens van de positieve covidpatiënt via een beveiligd mailadres naar de gemeente en daar doen de tracers onmiddellijk hun werk. Zo kwam er een bericht binnen op vrijdagavond 31 juli om 18 uur, ik stuurde de mail door en niet minder dan 2 uur (!) later bleek deze superverspreider 65 contacten te hebben waarvan reeds 40 de telefoon hadden opgenomen! Dat ze nadien mogelijks nog een tweede keer worden opgeroepen door de Vlaamse contact tracers nemen we er gerust bij.
Dat er veel zaken beter en anders kunnen, dat staat vast. Maar laat ons initiatief nemen en zoeken wat we zelf kunnen doen als huisartsen
Verder maakt dr. Politis melding van een mogelijke oplossing die in onze regio, voor de nieuwe regelgeving van 21 oktober, al lang operationeel is. De testing voor asymptomatische - preop - terugkeer uit rode zone gebeurt via de goed georganiseerde Huisartsenwachtpost Meetjesland (HWP ML) ZONDER (administratieve) tussenkomst van de behandelende huisarts en ZONDER huisarts die in de HWP de test moet afnemen. Als voorzitter van de HWP ML hebben we dankzij een fantastisch geëngageerd team snel gezorgd dat deze afnames door een verpleegkundige kunnen gebeuren. Qua ontlasting van de huisarts kan dit tellen.
Als er nu één ding is waardoor het leven van de modale huisarts fundamenteel veranderd en draaglijker is geworden, is het net door de triagecentra en de huisartsenwachtpost. Natuurlijk moet die ook 'bemand' worden en dit volgens een beurtrolsysteem, maar je krijgt er wel al die andere dagen/nachten voor in de plaats waarop je (voor velen vanaf 19 uur in de week en van vrijdag 19 uur tot maandagmorgen 8 uur) je telefoon niet meer moet opnemen, kan afwerken wat je wenst af te werken en je op een deftig uur uw dagtaak kan beëindigen.
Als huisartsen zijn we door de jaren heen verzeild geraakt in een nergens te lezen fauteuilpositie wat de wachtdiensten betreft. Vroeger, en ook toen ik begon in 1992, was de huisarts dag en nacht te bereiken (minstens tot zaterdagmiddag) en waren we bijna continu van wacht waren. Straks komen we in een situatie terecht dat we minder dan tien shifts weekwacht en een achttal shifts van 12 uur weekendwacht toebedeeld krijgen en dit per jaar!
Dit alles in een perfect omringd kader. Van quality of life en hulp bij het bereiken van work/life balans kan dit wel tellen. Ook in de opleiding zit dit voor de huisartsen verankerd: daar waar vele aso's (o.a. interne, heelkunde, ...) al na 1 maand opleiding 60 uur wacht (en vaak nog meer) verrichten, hebben de haio's over een volledig jaar 60 uur weekendwacht en 60 uur weekwacht.
Laat de patiënten maar bellen, zo blijven we gatekeeper op de eerste lijn en laten we ons niet verdringen van onze niet-contesteerbare poleposition van de zorg in Vlaanderen!
Collega Politis meldt dat België "ronduit heeft gefaald". Hoewel ik een bewuste Vlaming ben, ben ik wel blij dat ik in een land als België mag leven. De kansen die we hier krijgen, de manier waarop elke burger van dit land zonder onderscheid zijn medische hulp zal krijgen - de ene al met meer tierlantijntjes dan de andere - is ongezien. Zelfs het leitland Nederland kan hier niet aan tippen.
Op 15 oktober was er een overleg met alle voorzitters van ons wachtpostgebied. Dit gebied (10 huisartsenkringen) bedient 200.000 inwoners en heeft betrekking op 180-tal huisartsen. Mede door alle dramatische verhalen over de huisartsgeneeskunde heb ik daar de vraag gesteld of iemand van de voorzitters weet heeft of signalen ontvangen heeft dat men het vandaag niet meer aankan. Niemand had weet dat het niet zou lukken (voor zover men dit kenbaar zou maken), ook bij alle voorzitters zelf in de praktijken was het druk - veel telefoons -, maar was er geen sprake van ongecontroleerde situaties.
Dat er veel zaken beter en anders kunnen, dat staat vast. Maar laat ons initiatief nemen en zoeken wat we zelf kunnen doen als huisartsen. Veel mensen en beroepsgroepen werken ook hard en hebben het slechter dan wij.
We verdedigen ook graag onze positie in het medisch landschap. Laat de patiënten maar bellen, zo blijven we gatekeeper op de eerste lijn en laten we ons niet verdringen van onze niet-contesteerbare poleposition van de zorg in Vlaanderen!
Dr. Karel De Crem schreef deze opinie in eigen naam.