Eind december 2020 lanceerde het Riziv de projectoproep 'Zorg op afstand: covid-19-patiënten thuis opvolgen via telemonitoring'. De projectaanvraag van AZ Maria Middelares in Gent werd goedgekeurd. Het ziekenhuis werkt samen met thuisverpleegkundigen van het Wit-Gele Kruis, huisartsen en andere zorgverstrekkers.
...
AZ Maria Middelares heeft al jaren ervaring met monitoring op afstand in het zieken- huis, vertelt intensivist dr. Henk Vanoverschelde. Een Rapid Response Team (RRT), bestaande uit speciaal opgeleide verpleegkundigen onder supervisie van een intensivist, wordt gealarmeerd via een digitaal dashboard met alle patiëntenpara- meters, en kan proactief ingrijpen als de situatie van de patiënt verslechtert. "Zo wordt heel wat leed voorkomen. Wij kunnen aantoonbaar heel wat reanimaties vermijden, maar ook aan gerichte therapiebeperking doen", stelt dr. Vanoverschelde. Op basis van deze ervaring werkte het team van AZ Maria Middelares, met naast dr. Vanoverschelde ook spoedarts dr. Diederik Van Sassenbroeck en de pneumologen van het hospitaal, een voorstel uit voor het pilootproject van het RIZIV. Het doel is hetzelfde als bij de monitoring in het ziekenhuis: voorkomen dat patiënten te laat op het niveau van zorg komen dat ze nodig hebben, maar omgekeerd ook voor- komen dat patiënten intensiever dan nodig worden opgevolgd, zegt dr. Vanoverschelde. Voor de concrete uitvoering werkt AZ Maria Middelares samen met huisartsen en thuisverpleegkundigen. De telemonitoring kent drie niveaus. Via het centraal patiëntenplatform MijnMariaMiddelares vindt een dagelijkse evaluatie plaats op basis van een vragenlijst die de patiënt zelf invult. De vragen gaan over ziekteparameters zoals koorts en kortademigheid, maar ook over het psychisch welbevinden en praktische zaken zoals benodigde ondersteuning in het huishouden. Het RRT bekijkt minstens drie keer per dag de gegevens van de registreerde patiënten. De deelnemende huisartsen krijgen een dagelijks overzicht en kunnen hun patiënten proactief opvolgen. Wanneer de patiënt rapporteert dat zijn gezondheid achteruitgaat of het RRT alarmsignalen opmerkt, kan de telemonitoring worden aangescherpt in overleg met de thuisverpleegkundige en de arts, die een klinische evaluatie kan doen. De thuisverpleging toont indien nodig hoe de patiënt zelf vitale parameters zoals zuurstofsaturatie of bloeddruk kan meten. Als de situatie van de patiënt nog verder verslechtert, kan in overleg met de huisarts overgeschakeld worden naar realtime, continue monitoring via wearables: draagbare meettoestellen zoals hartslagmeters, bloeddrukmeters en saturatiemeters, in de vorm van een polsband, slim horloge of een kleefpleister. De automatisch gecapteerde meetresultaten worden via een app op een smartphone of tablet draadloos doorgestuurd, en op basis daarvan wordt de ernst van de situatie van de patiënt meetbaar en opvolgbaar in kaart gebracht. Deze geeft aan hoe ernstig de toestand van de patiënt is en welke mate van opvolging is vereist. Voor telemonitoring komen drie types patiënten in aanmerking, zegt dr. Vanoverschelde. "Huisartsen en thuisverpleegkundigen kunnen zelf patiënten voorstellen die volgens hen opvolging nodig hebben. Een tweede groep zijn patiënten die zich voor een spoedopname aanbieden, maar waar de urgentiearts oordeelt dat hun toestand een ziekenhuisopname niet rechtvaardigt maar wel opgevolgd dient te worden. De derde groep zijn covid-19- patiënten die het ziekenhuis kunnen verlaten indien we - figuurlijk en nu ook letterlijk - een vinger aan de pols kunnen houden." De patiënt krijgt uiteraard alle nodige informatie over welke gegevens ver- zameld worden en hoe deze gebruikt worden, zodat de vereiste 'informed consent' gegeven kan worden. Het Mijn- Maria-Middelares-platform is gebouwd op het Well@Home-platform van BeWell Innovations. Dit beschikt over alle functionaliteiten om thuisopvolging in een beveiligde digitale omgeving mogelijk te maken, en heeft niveau 2 in de validatiepiramide van mHealth Belgium. Het project start naar aanleiding van covid-19, maar AZ Maria Middelares is ervan overtuigd dat dit hét zorg- model is van de toekomst, zegt dr. Vanoverschelde. "Wij zien heel wat mogelijkheden voor het opvolgen van patiënten die cardiale chirurgie gehad hebben. Het ontwikkelen van hart- ritmestoornissen is met een dergelijk systeem makkelijk op te sporen. Het platform biedt ook mogelijkheden voor het interactief opvolgen van de glycemie- waarden. We hopen natuurlijk dat we snel verlost zijn van covid-19, maar het is een zeer mooie leerschool om later ook andere pathologieën op te volgen." Een van de patiënten die in het proefproject stapte is Sabine D'Hoop. "Covid-19 valt niet te onderschatten. Ik ben zelf verpleegkundige en heb wel wat kennis en achtergrond. Maar dankzij deze tool kunnen ook patiënten zonder medische achtergrond zich thuis monitoren, terwijl ze weten dat ze ook van op afstand opgevolgd worden. Bij onregelmatigheden kan sneller in- gegrepen worden, waardoor geen kostbare tijd verloren gaat."