...

Hormoonbehandeling doet de fertiliteit heel snel slinken tot op het niveau van infertiliteit. "Kinderwens is echter een universeel gegeven", zegt prof. Guy T'Sjoen.(1) Daarom moet men hierover in dialoog gaan bij voorkeur vóór de hormoonbehandeling wordt opgestart en, indien aan de orde, de persoon motiveren voor cryopreservatie van zaadcellen of eicellen. Door onderbreken van de hormoonbehandeling kan men de fertiliteit opnieuw opwekken, maar voor de transgender persoon is dat vaak geen wenselijk schema. Wordt de feminiserende/viriliserende hormoonbehandeling levenslang genomen? "Transgender mannen gaan inderdaad gewoon door met de testosteronbehandeling, naar analogie van wat er gebeurt bij cisgender (cis) mannen, bij wie de testosteronwaarden een beetje dalen met het ouder worden, maar niet substantieel dalen", aldus prof. T'Sjoen. "Bij transgender vrouwen ligt dat anders, omdat cis vrouwen in menopauze gaan. Men zou dus kunnen overwegen om op een bepaald ogenblik de oestrogeenbehandeling te stoppen of althans de dosissen te reduceren. In de praktijk bespreken we dat met de patiënte. Men kan de gebruikelijke dosis handhaven, maar opnieuw moet er dan worden gekeken naar de algemene internistische context: wat is de algemene gezondheidstoestand van de trans vrouw? Wat is de BMI, de bloeddruk, de rookstatus, etc.?"De hormonale behandeling van transgender personen duurt minstens één jaar voor eventueel verdere chirurgische stappen worden gezet, zoals het verwijderen van de ovaria en de baarmoeder, respectievelijk de testikels, gevolgd door genitale chirurgie.In 2018 is er een wetswijziging opgetreden, waardoor transgender personen niet langer verplicht waren een gonadectomie te ondergaan om administratief hun geslacht te laten aanpassen. "Sindsdien zien we dat steeds meer transgender personen ervoor kiezen om door het leven te gaan met hormoontherapie, terwijl hun oorspronkelijke pelviene organen en geslachtsorganen ter plaatse blijven", meldt dr. Jeroen Vervalcke.(2) "Daarom hebben we een MRI-studie van de baarmoeder en de eierstokken uitgevoerd bij een kleine cohorte van trans mannen die sinds vijf jaar of langer testosteron gebruikten. De resultaten van die verkennende studie waren geruststellend. Het endometrium was gaaf en dun, de eierstokken vertoonden geen cystische omvormingen. Toch één bedenking hierbij: deze groep personen wordt soms vergeten bij het motiveren tot screening naar baarmoederhalskanker, terwijl deze screening aangewezen is bij iedere persoon met een baarmoederhals die seksueel actief is of het geweest is. In België wordt het bevolkingsonderzoek gekoppeld aan het administratieve geslacht, waardoor heel wat trans mannen die hun geslacht administratief hebben laten aanpassen, niet langer voor screening uitgenodigd worden."Gegevens rond het effect op lange termijn van de hormoonbehandeling bij transgender personen zijn gunstig. De meeste transgender personen met hormoonbehandeling maken het op lange termijn goed en hebben normale laboresultaten. "We zien maar zelden ernstige complicaties, al zijn deze niet onbestaand. De belangrijkste bezorgdheid is de cardiovasculaire gezondheid", weet prof. T'Sjoen. "Uit grote cohortestudies blijkt dat er meer cardiovasculaire aandoeningen zijn bij transgender personen dan bij cisgender personen. De vraag rijst of dat te maken heeft met de hormoonbehandeling, dan wel met andere factoren, leefstijlkeuzes of de stress die trans personen een groot deel van hun leven ondervinden in verband met hun genderdysforie en/of transitie. Men spreekt van minderheidsstress als gezondheidsvariabele. Grote studies naar de onderliggende mechanismen die deze cardiovasculaire verschillen tussen transgender en cisgender personen aansturen ontbreken tot op heden. Als referentiecentrum voor genderbevestigende zorg engageren we ons echter samen met een aantal buitenlandse onderzoekspartners om dit verhaal uit te klaren. Op die manier zetten we ons via onderzoek in voor werkzame en veilige hormoontherapie voor langdurige gebruikers."