'We willen een steen in het water verleggen'

Bij wijze van inleiding bij het 'roadbook' herinnerde minister Vandenbroucke aan zijn vorige passage op Sociale Zaken. Met name installeerde hij in 2001 de Commissie Tegemoetkoming Geneesmiddelen (CTG) en de procedures zoals ze nu nog in grote lijnen bestaan. "Modernisering en vernieuwing is noodzakelijk", aldus Vandenbroucke. "De sector van de (innovatieve) geneesmiddelen evolueert steeds sneller en wordt steeds complexer. Er is een stroom aan innovaties en er zijn de weesziektes en -geneesmiddelen. Plus: de begroting is uiteraard niet eindeloos. En dus moeten we uitvissen wat het meeste toegevoegde waarde biedt. Belangrijk is vernieuwingen voldoende snel toegankelijk te maken. Ook moet een hervormde CTG toelaten dat over biosimilars en generische medicijnen sneller beslist wordt. Andere doelstellingen zijn: beter omgaan met wetenschappelijke onzekerheid en sterker/sneller inzetten op wetenschappelijke evidentie over werkzaamheid en meerwaarde." Vandenbroucke voegde er wel aan toe dat hij, alle complexiteit ten spijt, in 2021 en 2022 respectievelijk 800 en 600 beslissingen van de CTG valideerde. Voor alle duidelijkheid: het 'roadbook' is een ambtelijk, geen politiek document. "De regering moet er zich nog over uitspreken en parallel overleg met alle actoren is nodig. Er is dus niets beslist. Wel is het pakket maatregelen voldoende concreet en consistent om nog voor de verkiezingen van 2024 stappen vooruit te zetten", dixit Vandenbroucke. "We willen een steen in het water verleggen, het gaat niet louter om enkele kleine esthetische wijzigingen", voegde Pedro Facon eraan toe. Een greep uit de 52 maatregelen verduidelijkt het opzet. Zo kunnen medicijnen twee maanden sneller bij de patiënt geraken als, bij positief advies van het Europese Geneesmiddelenagentschap (EMA), de mogelijkheid veralgemeend wordt om ze ook al in het terugbetalingsadvies van de CTG op te nemen. De snelheid en efficiëntie kan opgedreven worden door Europese en buitenlandse Health Technology Assessment (HTA) in te bouwen in de eigen CTG-terugbetalingsprocedures. Ook wil het Riziv de geïntegreerde, vroege toegangsprocedure met beperkte terugbetaling voorafgaand aan een positief EMA-advies hervormen. "Die procedure bestaat al", zei Vandenbroucke, "maar op tien jaar tijd werden slechts drie dossiers succesvol afgerond." Een 'fast access'-procedure moet weesgeneesmiddelen en producten die aan onvervulde medische noden tegemoetkomen sneller beschikbaar maken. Expliciet stelde Vandenbroucke dat hij de 'geheime contracten' met de industrie "niet weggooit". "Ze hebben meerwaarde, met name worden innovatieve producten al terugbetaald ondanks onzekerheid. Maar het gaat over steeds meer medicijnen en het kan transparanter. Vaak wordt de normale marktwerking ontwricht door de te lang lopende contracten en doordat veel te laat informatie ter beschikking is over de terugbetalingsvoorwaarden." "Niet alles is op Belgisch niveau oplosbaar", zei Pedro Facon. "Wel zijn de bijlagen bij de contracten deels publiek en dat deel gaan we verrijken en op de website van het Riziv publiceren." Ook zal er meer inzicht zijn in de compensatiemechanismen. De duurtijd van de contracten wordt beperkt tot maximaal drie plus drie jaar. De CTG kan daar nogmaals drie jaar bijdoen.