...

Het boek is geschreven voor patiënten met vragen over een leveraandoening, maar ook voor een breed publiek dat preventief aan zijn gezondheid wil werken. Preventie is enorm belangrijk omdat leverziekten lang onopgemerkt kunnen blijven en zich dan pas manifesteren in een vergevorderd en onomkeerbaar stadium. Na een korte inleiding over de functies en de anatomie van de lever gaan de auteurs in op de voornaamste lever- problemen, van hepatitis over fibrose tot cirrose. Leverziekten zijn vandaag vooral beschavingsziekten: waar vroeger virale hepatitis en hepatitis B en C de voornaamste oorzaken van chronisch leverlijden waren, zijn dat vandaag alcoholisch leverlijden en leverlijden door overgewicht, obesitas en metabool syndroom. Zowat een kwart van de algemene bevolking heeft leververvetting; bij mensen met overgewicht loopt dat op tot 70 procent.Vervolgens komen 16 factoren aan bod die een lever kunnen beschadigen. De meeste pagina's wijden de auteurs aan alcohol. Ze beseffen dat hun boodschap - alcohol is een toxische stof, en de enige veilige richtlijn is helemaal geen alcohol drinken - moeilijk zal vallen. "Als artsen willen we eigenlijk niemand 'pesten' of, wat we vaak te horen krijgen, 'een plezier ontzeggen...'. We hopen wel dat mensen bewuster met alcohol leren omgaan."De Belgische wetgeving die de consumptie van bier en wijn toelaat vanaf 16 jaar en van sterke drank vanaf 18 jaar, vindt weinig begrip: in een standaardglas (25 cl voor bier, 10 cl voor wijn en 3,5 cl voor sterke drank) zit immers ongeveer evenveel zuivere alcohol. "Ook hier zou de meest veilige ondergrens de nulgrens zijn", stellen de auteurs - geheel in lijn met het recente VAD-rapport (zie pagina 16). Huisarts Bruno Art geeft tips om alcoholproblemen bij patiënten bespreekbaar te maken, en om het nieuwe inzicht over te brengen dat geheelonthouding beter is dan matig drinken. Een valkuil daarbij is dat overmatig drankgebruik - ook door hulpverleners - soms gelinkt wordt aan mensen die het sociaal moeilijker hebben, of gezien wordt als een moreel gebrek.Hoewel bij leverproblemen vaak aan alcohol wordt gedacht, is vervetting (leversteatose) de meest voorkomende leverziekte. Van de 20 tot 25 procent van de Belgen met leververvetting loopt 5 tot 10 procent een groter risico om een gevorderde leverziekte te krijgen. Oorzaak is meestal een levensstijl die leidt tot overgewicht of obesitas, hoge cholesterol, hoge bloeddruk en diabetes. Een vroege detectie en opvolging zijn hier erg belangrijk.Hoe leverziekten opsporen en herkennen is dan ook het onderwerp van het volgende hoofdstuk. Dat bij meer dan 90 procent van de leverziekten geen symptomen zijn, maakt dat ze vaak te laat worden opgepikt. De auteurs pleiten er daarom voor dat meer mensen jaarlijks hun leverwaarden laten controleren bij de huisarts. Zelfs leverwaarden die mild verstoord zijn, kunnen wijzen op een groot probleem.Bij een cirrose met complicaties is op termijn een transplantatie de enige oplossing. Niet alleen de transplantatieprocedure wordt helder beschreven, maar ook de werking van orgaandonaties. Dankzij het Belgische opt-outsysteem zijn er in ons land veel potentiële donoren, maar toch is er een tekort aan levers en sterven elk jaar 13 procent van de patiënten die op de wachtlijst staan.Volgens de auteurs is de leeftijd van de donoren daarbij een grote uitdaging. Door de daling van het aantal weekend- ongevallen zijn er minder jonge donoren, waardoor de meeste donoren vandaag zestigers of zeventigers zijn, met een lever die niet meer in topconditie is. Spoelmachines kunnen beschadiging door vervetting soms herstellen, maar deze worden nog niet terugbetaald.In het laatste hoofdstuk pakken de auteurs enkele hardnekkige mythes over de lever aan. Zo werd vroeger gezegd dat eieren slecht zijn voor de lever, maar dat is achterhaald. Ook chocolade mag, maar te veel chocolade is nergens goed voor. En wat alle influencers op Instagram of TikTok ook mogen beweren, een orgaan met als functie detoxificatie van het bloed heeft zelf geen 'detoxkuur' of 'leverzuiverende preparaten' nodig.