...

Een perfect zorgsysteem, bestaat dat? Het logische antwoord hierop is: nee. Is er een mogelijkheid dat we een zorgstelsel uitbouwen bestand tegen opflakkerende crisissen, zoals in dit geval het coronavirus? De vorige pandemie dateert van ongeveer een eeuw geleden. Niets zegt dat er binnen dit en tien jaar niet opnieuw een soortgelijk of ander virus de kop opsteekt en onze maatschappij op zijn grondvesten doet daveren. De mortaliteit van covid-19 is weliswaar hoger dan die van influenza, maar misschien duikt er wel een virus op met de besmettelijkheid van covid en de mortaliteit van ebola? Hoe zullen we daar op reageren? Hoe zullen onze gezondheidsstructuren dit managen? Zijn we daar op voorbereid? Ons systeem is door de jaren heen opgebouwd om om te gaan met voorspelbare gezondheidsproblemen. We hebben een eerste lijn die letterlijk een gatekeeper is. Met haar voelsprieten detecteert ze wat er aan gezondheidsproblemen leeft onder de bevolking. De voorbije 20-30 jaar hebben we vooral een toename gezien in cardiovasculaire ziekte, alsook een stijging van mentale problemen. Beide worden relatief goed aangepakt, hoewel de wijze van behandeling van psychisch lijden toch nog altijd met veel kinderziektes kampt. De terugbetaling is nog maar vrij recent ingevoerd, en dan nog in beperkte mate. Er zijn psychiaters te weinig. Ook psychologen werken actueel met wachtlijsten, om nog maar te zwijgen van gedrags- en andere mentale stoornissen bij kinderen. De bevolking is bij ons ook zo geëvolueerd dat we heel veel multipathologie zien. Dit vereist een andere wijze van werken, misschien ook wel een ander financieringsmodel, toch zeker in de eerste lijn. Wat we gezien hebben tijdens de beginfase van de pandemie, is het gebrek aan snelheid waarmee ons systeem van koers kan veranderen als de omstandigheden wijzigen. Niettegenstaande we in een van de rijkste regio's ter wereld leven, waren we voor heel wat logistiek afhankelijk van Aziatische landen. Nu trouwens nog altijd.Ook in de wijze van aanpak van het virus, hebben we veel opgestoken van Azië. De WHO bleek, althans zeker in de beginfase, op een andere planeet te vertoeven. Nu is het ook wel zo dat gezondheid nog altijd in hoofdzaak een lidstaatbevoegdheid is, maar toch. Je zou van een organisatie als de WHO toch wel meer daadkracht verwachten in het aansturen van deze pandemie. Stilaan, we zijn reeds maanden verder, komt daar verandering in. Maar het gaat allemaal zo tergend traag. Die afhankelijkheid van Europa van andere mogendheden, maakt ons ook kwetsbaar voor toekomstige gezondheidscrisissen van een dergelijke omvang als corona. Een van de voornaamste bekommernissen zal dan ook zijn hoe we in de toekomst die kwetsbaarheid kunnen terugdringen. Hoe kunnen we erin slagen om op logistiek vlak snel operationeel te zijn? Hoe kunnen we ervoor zorgen dat we over voldoende voorraad aan middelen beschikken als morgen een ander virus zijn licht aan het venster komt steken? Moeten we niet ook de politieke bevoegdheidsverdeling even onder de loep nemen - bekijken wat best regionaal wordt gedaan? Die elementen die bij voorkeur federaal blijven, daar wordt best niet aan geraakt. Ook de samenwerking tussen de eerste en tweede lijn tijdens een crisis, hoe kunnen we die nog beter stroomlijnen? Vermijden dat we in elkaars vaarwater komen, dat het voor iedereen helder is wat te doen, dáár moeten we naar streven. Alleen zo zullen we erin slagen om toekomstige uitdagingen van een grootteorde als die van covid op een behoorlijke manier aan te pakken.