Oudere patiënten en patiënten die de eerste tekenen van dementie vertonen kunnen er goed aan doen om een zogenaamde zorgvolmacht op te (laten) stellen. Waarom kan dat nuttig zijn en hoe gaat de patiënt te werk om zo'n zorgvolmacht te geven? Met wat dient die daarbij allemaal rekening te houden?
...
Als mensen ten gevolge van ouderdom, ziekte, dementie, een ongeval enz. niet meer wilsbekwaam zijn kunnen ze hun vermogen niet meer zelf beheren. Ook beslissingen nemen in persoonlijke aangelegenheden wordt dan veelal moeilijk of zelfs onmogelijk. Eens iemand wilsonbekwaam is, kan die ook geen volmacht meer geven aan iemand anders om zijn of haar vermogen te beheren. Een bestaande 'gewone' volmacht die werd gegeven toen uw patiënt nog wilsbekwaam was, komt overigens ook automatisch te vervallen op het moment dat de volmachtgever wilsonbekwaam wordt. De gevolmachtigde kan de volmacht op dat moment niet meer gebruiken om de wilsonbekwame nog verder te vertegenwoordigen. Doet er zich zo'n wilsonbekwaamheid voor, dan moet er in principe naar de vrederechter worden gestapt waarbij men kan vragen dat die een bewindvoerder aanstelt. Dat kan dan bv. een familielid of zelfs een advocaat zijn. Als uw patiënt wilsonbekwaam is, heeft die daar vaak ook geen zeggenschap meer in. Hij of zij kan de bewindvoerder dan ook geen instructies meer geven. Is de wilsonbekwame persoon nog gehuwd dan kan de echtgenoot eventueel ook een machtiging vragen om diens partner verder te mogen vertegenwoordigen. Door met een zorgvolmacht te werken, kan er worden vermeden dat de vrederechter een bewindvoerder moet aanstellen. Door een zogenaamde zorgvolmacht te geven, kan men nu eenmaal iemand aanduiden die het vermogen van de volmachtgever kan beheren op het moment dat die dat zelf niet meer kan omdat hij of zij niet meer wilsbekwaam is. Tevens kunnen in de zorgvolmacht de nodige instructies worden gegeven voor de gevolmachtigde. In de praktijk blijkt evenwel dat heel wat mensen nog onvoldoende vertrouwd zijn met zo'n zorgvolmacht. De zorgvolmacht moet worden gegeven op het moment dat de volmachtgever nog wilsbekwaam is. Te lang wachten om deze te laten opstellen is dus uit den boze. De volmachtgever beslist ook vanaf wanneer de zorgvolmacht uitwerking heeft. Uw patiënt kan daarbij bv. laten vastleggen dat de zorgvolmacht pas speelt van zodra deze wilsonbekwaam is en dat het moment van diens wilsonbekwaamheid moet worden bepaald door twee onafhankelijke artsen. De uitwerking van de zorgvolmacht eindigt overigens sowieso van zodra uw patiënt overlijdt. Een van de grote voordelen van een zorgvolmacht is dat uw patiënt zelf kan kiezen wie die als gevolmachtigde aanstelt. Dat kan bv. gaan om een kind, een kleinkind, een ander familielid of een vriend. Hij hoeft zich ook niet te beperken tot één persoon. Zo kan hij bv. meerdere gevolmachtigden aanstellen die dan bv. elk een aantal bevoegdheden krijgen. Het is ook belangrijk te bepalen wie 'subsidiair' als gevolmachtigde wordt aangesteld en dit bv. voor het geval de eerst aangewezen persoon het niet zitten de volmacht uit te oefenen of als deze bijvoorbeeld zelf intussen overleden is of wilsonbekwaam. Uw patiënt kan perfect ook voorzien dat de gevolmachtigde voor de uitoefening van diens opdracht een vergoeding ontvangt. Zolang uw patiënt nog wilsbekwaam is, kan die perfect beslissen om de zorgvolmacht nog te wijzigen en iemand anders als gevolmachtigde aan te stellen. Uw patiënt kan zo'n zorgvolmacht strikt gezien zelf opmaken. Het is echter veelal aangewezen om de zorgvolmacht te laten opmaken door een notaris. Die weet immers welke correcte juridische bewoordingen er moeten worden gebruikt en kan uw patiënt tevens informeren over wat die best allemaal in de volmacht opneemt. Het is zelfs verplicht om te werken met een notariële volmacht als de gevolmachtigde ook onroerende goederen mag verkopen van diegene die de volmacht geeft. Als uw patiënt een beroep doet op een notaris om de volmacht op te maken zal die meteen zorgen voor de registratie. Uw patiënt kan kiezen welke bevoegdheden hij in de zorgvolmacht geeft aan de gevolmachtigde. Zo kan hij bv. toelaten dat de gevolmachtigde onroerende goederen verhuurt en de inkomsten ervan int, dat die vervallen beleggingen herbelegt, dat die de pensioen- en andere inkomsten int enz. De volmacht kan ook verder gaan waarbij de gevolmachtigde bv. zelfs onroerende goederen mag verkopen en mogelijks zelfs schenkingen mag doen. Uw patiënt kan in de zorgvolmacht ook instructies opnemen die persoonlijke zaken betreffen. Zo kan hij bv. aangeven in welke rust- en verzorgingsinstelling hij wil opgenomen worden, waar en van wie hij medische zorgen wil krijgen als hij ziek wordt of het slachtoffer is van een ongeval en dies meer.