'Voel dat je een arts bent en durf te shinen'

Na ruim twintig jaar werkzaam te zijn geweest als intensivist, besloot Dapper in 2021 het roer om te gooien. Ze concentreerde zich volledig op haar in 2016 opgerichte bedrijf; niet omdat ze uitgekeken was op de medische wereld, maar juist omdat ze méér wil betekenen voor collega-specialisten die worstelen met het ontwikkelen van hun zogeheten smart skills. Volgens Dapper zijn die vaardigheden, die ze zelf vanuit Harvard Business School vertaalde naar de medische wereld, onmisbaar: ze versterken niet alleen de communicatie en samenwerking op de werkvloer, ze zorgen ook dat je als arts en artsenteam gezond blijft functioneren. Jonge specialisten krijgen al vroeg in hun carrière leidinggevende verantwoordelijkheden. Ze begeleiden coassistenten, overleggen met verpleegkundigen en sturen regelmatig kleine teams aan. Toch komt deze niet-klinische kant van het vak nauwelijks aan bod in opleidingen, waardoor voor startende specialisten het begin van hun carrière overweldigend kan zijn."Daarom benadruk ik altijd het belang van het ontwikkelen van de (zelf)leiderschapsvaardigheid", zegt Dapper. "Deze vaardigheid is voor ieder teamlid belangrijk. Leiderschap gaat namelijk niet enkel over het aansturen van collega's. Het is ook de sleutel tot het ontwikkelen van je eigen talenten en sterk in je schoenen staan." Een goed ontwikkelde (zelf)leiderschapsvaardigheid is om verschillende redenen belangrijk, beargumenteert Dapper. "Als er iemand nieuw in een team komt, verandert de groepsdynamiek. Het begint met de vormfase waarin iedereen elkaar nog wat aftast. Daarna volgt de stormfase, waar meningen botsen. Dat lijkt negatief, maar betekent juist dat teamleden zich veilig genoeg voelen om zich uit te spreken. Vanuit die botsingen ontstaan gedeelde waarden, en belandt het team in de normfase, om zo uiteindelijk in de performfase te belanden. Komt er opnieuw iemand bij, dan begint het proces weer van voor af aan. Goed leiderschap speelt hierop in door niet alleen oog te hebben voor dit proces, maar ook voor de ontwikkeling van eigen talenten én door de communicatie open te houden." Volgens Dapper betekent (zelf)leiderschap dat je leert omgaan met teleurstellingen en de moed hebt om je eigen talenten te tonen en anderen daarmee te 'besmetten'. "Een belangrijk onderdeel daarvan is het leren schakelen tussen de verschillende manieren om iemand te motiveren; namelijk een push- en een pull-benadering. Bij een push-benadering neem je op een directieve manier initiatief: je stuurt een team aan, begeleidt een patiënt tijdens een behandeltraject of motiveert collega's. Je pusht als het ware energie naar iemand toe. Dit werkt echter enkel wanneer jij de expert bent en de ander op een rationele manier kan reageren. Bij pull stel je juist vragen: wat heeft de ander nodig, en wat is de gemeenschappelijke visie? Als jonge specialist is het belangrijk om te leren switchen tussen de benaderingen", legt Dapper uit. Het advies van Dapper aan jonge specialisten is helder: "Doe je witte jas aan, letterlijk én figuurlijk. Voel dat je een arts bent en durf te shinen. Ontdek wat jouw onderliggende drijfveren zijn, en die van je collega's. Zie de eerste jaren niet enkel als een vakinhoudelijke leerschool, maar ook als een periode om jezelf persoonlijk te ontwikkelen." Persoonlijke groei is cruciaal in een medische cultuur waar vermoeidheid, onzekerheid en falen moeilijk bespreekbaar blijven. Jonge specialisten zijn vaak ambitieus en verantwoordelijk, maar hebben moeite met grenzen stellen. De opleiding versterkt dat, door een competitieve sfeer waarin specialisten vanaf het begin als concurrenten worden gevormd. "Maar eenmaal in het werkveld ben je plots concullega's die moeten samenwerken in het belang van de patiënt", aldus Dapper. Volgens Dapper kan zelfleiderschap daarin het verschil maken. "Ik begin altijd met het in kaart brengen van iemands onderliggende drijfveren. Dat is belangrijk, omdat het je helpt om op een andere manier naar jezelf én anderen te kijken. Van daaruit kan je onderzoeken waar het voor jou als specialist mogelijk kan vastlopen. Wil je graag een impact maken maar lukt dat niet, of heb je juist nood aan controle?" Tot slot heeft Dapper een duidelijke boodschap voor specialisten in opleiding: "Wees niet bang. Grijp het moment en breid zoveel mogelijk je netwerk uit. Experimenteer en leer bij. Het voelt misschien alsof je opleiding eeuwig duurt, maar voor je het weet ben je specialist. En dan begint het pas echt."