'Uit een stokje komt geen klank'

Antony Hermus (°1973) werd in Oosterhout, Noord-Brabant, geboren en studeerde aan het conservatorium van Tilburg piano bij de gerenommeerde Vlaamse pianopedagoog Jacques Detiège. "Ik voel me bevoorrecht dat ik bij hem heb gestudeerd", vertelt Hermus enthousiast."Ik heb zoveel van Jacques Detiège geleerd: zijn onophoudelijke aandacht voor klankkleuren, balans, de belangrijke harmonische wendingen en hoe je die dan vorm kan geven. Hij leerde me om altijd het grote geheel in de gaten houden en toch oog te hebben voor vele details. Ook als dirigent is dit natuurlijk heel waardevol. Een stuk instuderen verliep altijd in drie fasen bij hem: na een eerste kennismaking volgde een haarfijne analyse van elke vingerzetting en elke beweging die je arm, hand en vingers moesten maken zodat elke noot en verplaatsing bewust gespeeld kon worden. In een derde fase kwam dan het loslaten van dat alles om vrij muziek te kunnen maken." "En precies door die opleiding hecht ik als dirigent ook veel belang aan de orkestrepetities", vervolgt Antony Hermus. "Je legt er een stevige basis voor een goede interpretatie zodat je tijdens het concert los kan laten, met de bedoeling om nog een stapje verder te gaan. 'Beauty happens on the edge of catastrophe', is een uitspraak van Nikolaus Harnoncourt. Als je goed getraind bent, kan je tijdens een concert de grenzen opzoeken en bijvoorbeeld superzacht proberen te spelen, wat technisch heel moeilijk is. En als het dan lukt, is dat prachtig." Aan het conservatorium van Tilburg klopte Antony Hermus ook aan bij Jac van Steen om orkestdirectie te studeren. Die adviseerde hem na enkele maanden om resoluut voor het dirigeren te gaan. En hij regelde meteen een stageplaats aan het theater van de Duitse stad Hagen waar Antony Hermus voor de leeuwen geworpen werd. Als getalenteerd en leergierig manusje-van-alles klom hij er op naar Korrepetitor, Studienleiter en Kapellmeister en uiteindelijk werd hij er Generalmusikdirektor en chef-dirigent.Na tien jaar in Hagen trok Antony Hermus naar het theater van Dessau waar hij onder meer Wagners Ring dirigeerde. Ondertussen is hij principal guest conductor van Opera North in het Verenigd Koninkrijk en vaste gastdirigent bij het Noord Nederlands Orkest. En nu koos hij ervoor om opnieuw chef-dirigent te worden, en wel bij het Belgian National Orchestra, waar hij Hugh Wolff opvolgt. Hoe ziet hij zijn taak als chef-dirigent? "Dirigenten zijn eigenlijk passanten", antwoordt Antony Hermus. "Maar voor de periode dat je er bent, kun je wel enorm je best doen om impulsen aan het orkest te geven op alle gebieden. Toch besef ik zeer goed dat uit een stokje geen klank komt. Als dirigent werk je in samenspraak met de muzikanten. Je bent maar goed als het je lukt om ook hen goed te laten zijn. Een muzikant wil vrijheid, maar ook duidelijkheid en veiligheid. De dirigent mag een musicus nooit in de steek laten." "Een orkest heeft bovendien een heel belangrijke functie in de maatschappij", vindt Antony Hermus. "Als er een staking is hij de huisvuilophalingsdienst dan merk je dat al gauw in het straatbeeld. Als cultuur wegvalt, stapelt het vuil zich echter op in ons lichaam en onze geest. De coronaperiode heeft dat ook echt voelbaar gemaakt. Mensen hebben behoefte aan verbinding en aan schoonheid en daar kan muziek zeker voor zorgen. Het Belgian National Orchestra wordt met gemeenschapsgeld gefinancierd. Wij spelen uiteraard mooie programma's voor een groot publiek van muziekliefhebbers. Maar de maatschappij verandert ook en wij moeten onze relevantie behouden. Daarom willen we verbinding met vele groepen in de maatschappij maken. In een van de programma's die ik volgend jaar dirigeer onderzoeken we bijvoorbeeld de uitdagingen die het bergen van nucleair afval stelt in België. Het is een project waarin ook jongeren betrokken worden." "Het orkest heeft zich onder Hugh Wolff uitstekend ontwikkeld in de afgelopen jaren en samen met vaste gastdirigent Roberto González-Monjas en geassocieerd dirigent Michael Schønwandt zal ik eerst en vooral consolideren wat er is", besluit Antony Hermus. "Verder willen we de muziek van vroeger en nu laten neerdalen over iedereen die er voor openstaat. Intendant Hans Waege maakte voor het Belgian National Orchestra een programma rond het jaarthema The Promised Land met stukken uit het ijzeren repertoire, maar ook met goede muziek die nog niet zo bekend is. Dat zullen we uitdragen in Bozar, maar ook op andere plekken in België en tijdens verschillende buitenlandse tournees. Ik ben ervan overtuigd dat iedereen van klassieke muziek houdt, maar nog niet iedereen het weet. Om veel mensen te bereiken moet je toenadering zoeken. Ik heb met een symfonieorkest al eens op het Nederlandse Lowlands Festival gestaan. Daar merk je dat mensen die niet spontaan naar een concertzaal zouden komen toch geraakt kunnen worden door symfonische muziek. In een maatschappij waar het materialisme zo vaak primeert, is cultuur van groot belang."