...

Alleen Israel is al op ruime schaal gestart met het toedienen van een tweede boosterdosis - veelal dus een vierde vaccindosis. Volgens een onderzoek van het Sheba Medical Center zou 12 weken na toediening van de tweede booster de bescherming tegen infectie met het coronavirus bij deze mensen twee keer zo groot zijn dan bij anderen die maar één booster- dosis kregen - en de bescherming tegen ernstige ziekte vier keer zo groot. Recentere gegevens zouden voor het laatste evenwel meer op een factor drie wijzen. Ons land volgt dit voorlopig nog niet. Het is bekend dat de antistoffen enkele maanden na de booster weer afnemen - maar de celgemedieerde immuniteit die beschermt tegen (ernstige) ziekte blijft langer behouden. Volgens professor Dirk Ramaekers, hoofd van de Task Force Vaccinatie, houdt het snel plannen van een vierde dosis het gevaar in dat er bij de bevolking een 'vaccinatiemoeheid' optreedt. "Nog niet iedereen heeft al een eerste booster gekregen en de laatste tijd neemt het aantal mensen dat zich aandient in de vaccinatiecentra af. We kunnen onze inspanningen momenteel beter daarop richten." Wat als morgen een nieuwe variant opduikt die met omikron gaat concurreren? De ervaring leert dat het toch een à twee maanden duurt voor die variant ook bij ons belangrijk wordt. Nog enige tijd dan om de stellingen in gereedheid te brengen. De Task Force Vaccinatie presenteert drie scenario's om een campagne met een tweede booster zelfs al in april te kunnen starten. In scenario B worden alleen de meest kwetsbare groepen gevaccineerd (bewoners van woonzorgcentra, mensen van 75 jaar en ouder). In scenario C en D wordt de campagne na een start in de lente met deze groepen na de zomer uitgebreid naar andere groepen: de zorgverleners, de 65-plussers en mensen jonger dan 65 jaar die door een chronische aandoening een groter risico lopen. Dat is scenario C - in scenario D wordt dat uitgebreid naar de hele bevolking. Ten slotte is er nog een vijfde scenario E dat er vanuit gaat dat na de zomer stapsgewijs de hele bevolking ouder dan 18 jaar wordt gevaccineerd. Het aantal vaccins dat nodig is, verschilt uiteraard naargelang het scenario: van 2,6 miljoen nieuwe dosis in scenario B tot 8,8 miljoen in de scenario's D en E - waarbij in principe iedereen ouder dan 18 jaar in aanmerking komt voor een booster. In ieder scenario geldt dat wie buiten de doelgroepen valt maar toch een booster wil, daarover kan overleggen met zijn huisarts. Welke vaccins zullen gebruikt worden? De vraag van één miljoen, noemt Ramaekers dat. Tot en met juni zullen dat in ieder geval de huidige mRNA-vaccins zijn, gebaseerd op de Wuhan-variant. Pfizer startte eind januari een fase 3-studie met een vaccin gebaseerd op de omikron-variant. Moderna heeft verschillende vaccins in diverse fasen van ontwikkeling: vaccins gebaseerd op de bèta-, de delta- of de omikron-variant, en een paar 'multivalente' vaccins gebaseerd op twee varianten. Dit bedrijf ontwikkelt ook een gecombineerd vaccin tegen influenza en covid-19. Maar niemand weet met welke variant van het virus we in de toekomst te maken krijgen, en welke versie van de vaccins daar dan het meeste bescherming tegen zal bieden. Nadat de trials met de vaccins zijn afgerond, moeten ze nog een authorisatie krijgen van het Europees geneesmiddelenagentschap en moet de productiecapaciteit worden ontwikkeld. Nieuwe, geüpgrade vaccins worden in ieder geval niet voor de zomer verwacht. Wie gaat vaccineren? De capaciteit van de vaccinatiecentra wordt binnenkort teruggeschroefd. De bedoeling is dat de eerste lijn het in de toekomst overneemt - huisartsen dus, al dan niet met hulp van verpleegkundigen, maar ook apothekers. De distributie moet daar nog worden aan aangepast. Er zou een systeem worden opgezet met zogenaamde 'satellietapotheken'. Komt er een jaarlijkse seizoensvaccinatie tegen covid? De kans bestaat, maar zoals al aangegeven, professor Ramaekers vindt het te vroeg om daar al op te antwoorden.