...

Vooral geen corticoïden bij covid-19, toeterden vele experts in de internationale pers bij het begin van de Europese epidemie. En kijk, dexamethason stuntte in de goed opgezette Britse RECOVERY-studie: het middel bewerkstelligde een hoogsignificante afname van de sterfte na 28 dagen bij patiënten die beademd werden (afname met één derde) en bij patiënten die 'gewone' zuurstof kregen (afname met één vijfde). Er was evenwel geen effect bij patiënten zonder zuurstofnood (1). De resultaten zijn compatibel met het besef dat veel zwaar zieke covid- patiënten een hyperinflammatoir syndroom vertonen, waarop de temperende werking van dexamethason kennelijk gunstig ingrijpt. Ongeveer op hetzelfde ogenblik legden de Wereldgezondheidsorganisatie (SOLIDARITY-studie) en de Amerikaanse National Institutes of Health hun respectievelijke studies rond hydroxychloroquine stil. Doorslaggevend was allicht een resultaat andermaal afkomstig uit de RECOVERY-studie. In een groep van 1.542 patiënten die met covid in het ziekenhuis waren opgenomen, deed hydroxychloroquine de sterfte niet dalen ten opzichte van een controlegroep van 3.132 patiënten die de standaardbehandeling kregen (2). Evenmin kon een gerandomiseerde, dubbelblinde studie aantonen dat personen die aan een besmetting met het SARS-Cov-2 waren blootgesteld, minder kans hadden om symptomen te ontwikkelen als ze hydroxychloroquine kregen versus placebo (3).De antivirale middelen hebben het moeilijk met covid-19. De combinatie lopinavir/ritonavir kon in een gerandomiseerd onderzoek noch het herstel bespoedigen, noch de sterfte drukken (4). Remdesivir kortte de ziekteduur in, maar had geen invloed op de sterfte (5). Het ziet er dus niet goed uit voor de middelen die in de SOLIDARITY-studie werden opgenomen (hydroxychloroquine, lopinavir/ritonavir en remdesivir). In die studie krijgt een groep patiënten lopinavir/ritonavir + interferon-bèta. Misschien komt hier alsnog iets uit de bus.Als herbestemming niet lukt, zullen we het onder ogen moeten zien: nieuwe heersers (de naam is SARS-CoV-2), nieuwe wetten. Het ontwerpen van een antiviraal middel op maat opent verdere perspectieven. Een totaal andere aanpak is het toedienen van convalescent plasma. Uit kleine studies kwamen beloftevolle resultaten naar voren, maar bevestiging in gerandomiseerd onderzoek is nodig. Daarnaast test men ook technologisch bereide antilichaampreparaten (zie pagina 12). Dr. Michèle Langendries