...

Aan het woord is Bvas-voorzitter dokter Philippe Devos, adjunct-diensthoofd intensieve zorg in het CHC Mont-Légia (Liège). "Een overweldigende meerderheid van de raad van bestuur stemde voor verplichte vaccinatie van zorgverstrekkers", aldus Devos. "In bepaalde diensten (revalidatie, geriatrie, enz.) moet je immers alles in het werk stellen om patiënten te beschermen. Dat is 'primum non nocere'. Voor al wie ouder is dan 20 zijn de baten van vaccinatie zonder twijfel groter dan de risico's. Recente studies tonen een verminderde transmissie van de deltavariant door vaccinatie aan. Die daling is minder uitgesproken dan bij de alfavariant, maar toch aanwezig. Het vaccin garandeert zeker geen nulrisico. Dat geldt evengoed voor hepatitis B-vaccinatie, maatregelen tegen MRSA of zelfs... veiligheidsgordels. Moeten we daarom veiligheidsgordels niet langer verplichten? Wij denken van niet." Voor dokter Devos is het verminderen van het absenteïsme een goede tweede reden om te pleiten voor verplichte vaccinatie. "Het vaccin vermindert het risico op matige ziekte met meer dan 60% en het risico op ziekenhuisopname met meer dan 90%. Het risico op covid is het hoogst als het virus het meest circuleert, dat wil zeggen in volle epidemie. Vergeet niet dat in november 2020, op het hoogtepunt van de epidemie, een aantal IZ-afdelingen tot een vijfde minder personeel hadden, vooral door covid. Terwijl hulp meer dan nodig was." Devos verwijst ook naar een recent onderzoek bij Belgische artsen: 85% is voorstander van verplichte vaccinatie voor zorgverleners. "Als syndicaat moet je vooral luisteren naar de basis. Als een overweldigende meerderheid voor vaccinatie is, is het logisch dat je daarmee rekening houdt." De weerstand tegen vaccinatie in ziekenhuizen is in de ogen van dokter Devos niet rationeel maar emotioneel. "Zorgverstrekkers zijn empathisch en lopen dus ook een hoger risico om emotioneel te denken. Daarbij komt de nefaste invloed van sociale media en 'posts' die feiten en fictie verwarren. Velen trekken daaruit foute conclusies. En 'provaxxers' helpen ook niet omdat ze hetzelfde spel spelen als 'antivaxxers': iedereen overdrijft. In die omstandigheden weet iemand 'in het midden' niet meer wat te denken", zegt Devos. Hij wijst erop dat mensen ook hun vertrouwen verloren hebben in officiële instanties zoals Sciensano. "Dat houdt verband met het tekort aan maskers, de leugens van mevrouw De Block, enz.", zegt Devos. "Je moet systematisch peer-reviewed artikels raadplegen om de feiten te kennen. Dat kost veel tijd en de artikels zijn in het Engels. Dat alles bemoeilijkt de toegankelijkheid. Ik begrijp de weerstand in een dergelijk klimaat van wantrouwen. Evengoed begrijp ik dat verplichte vaccinatie het enige is wat de minister kan doen." Voor Devos kan er een onderscheid worden gemaakt tussen afdelingen zoals pediatrie met een laag risico en geriatrie of woonzorgcentra. "Een onderscheid maken zou van gezond verstand getuigen. Hetzelfde geldt voor collega's die nooit aan het bed van de patiënten komen zoals in anatoompathologie, laboratoria, enz. Maar ik kan me voorstellen dat dit zo complex wordt dat de minister vindt dat het niet haalbaar is. Bovendien hadden we tijdens de piekperiodes iedereen nodig: in 'mijn' ziekenhuis hielpen er ook verloskundigen op geriatrie..." Of er sancties gekoppeld moeten worden aan het niet naleven van verplichte vaccinatie is een heikele kwestie, vindt Devos. "Wordt het verplicht zonder sanctie, dan is het in de praktijk geen verplichting. Als de sanctie ontslag is, zoals in Frankrijk, dan lost dat het personeelsprobleem niet op. Een financiële sanctie is natuurlijk ook mogelijk. Ik weet niet wat de minister zal doen, maar mijns inziens zal hij een keuze maken." Of veralgemeende vaccinatie voor een hele reeks contactberoepen zoals leraren, obers, postbodes enz. nodig is, is een vraag voor de werknemerssyndicaten... "Artsen zijn tijdens een pandemie essentieel, we moeten alles in het werk stellen om niet zelf ziek te worden. We zorgen ook voor de meest fragiele patiënten. Het is logisch dat wij als eerste 'groep' verplicht gevaccineerd worden. We werken met patiënten, niet met klanten. Het is onze plicht hen te beschermen. De rest is politiek." Devos benadrukt dat de Bvas a priori tegen elke verplichting in de geneeskunde is en dus gekant is tegen veralgemeende vaccinatie. "Elke verplichting leidt tot paternalistische geneeskunde terwijl moderne geneeskunde juist de plicht heeft er alles aan te doen om komaf te maken met het paternalisme in de geneeskunde." "De patiënt moet een actieve partner zijn die gemotiveerd is om zijn gezondheid te verbeteren. Hem tot passiviteit veroordelen door iets te forceren helpt niet. Er zijn andere 'verplichtingen' die veel grotere voordelen voor de volksgezondheid opleveren, denk maar aan stoppen met roken, stoppen met alcohol drinken en meer bewegen", besluit dokter Devos.