...

De module heeft dezelfde structuur als de vorige editie, zegt Evelien Delbeke, academisch coördinator van het postgraduaat en gastprofessor aan de Universiteit Antwerpen. Het eerste deel behandelt onder meer het recht op voortplanting, met de verschillende medisch begeleide bevruchtingstechnieken, de voorwaarden waaronder dergelijke technieken gebruikt mogen worden, en de problematiek van draagmoederschap. "Zeer actueel hier is dat vorig jaar het Grondwettelijk Hof heeft geoordeeld dat het feit dat een kind dat verwekt is met donormateriaal vandaag op geen enkele wijze informatie over de donor kan verkrijgen, eigenlijk ongrondwettig is. De wetgever zal dat dus anders moeten regelen", zegt Delbeke. Ook de wetgeving inzake zwangerschapsafbreking komt aan bod. De problematiek wordt niet alleen vanuit juridische invalshoeken belicht; er staat ook een bezoek aan een abortuscentrum op het programma, vertelt Delbeke. Ook de mogelijke verlenging van de termijn voor zwangerschapsafbreking om niet-medische redenen, waarvoor het regeerakkoord een opening maakt, staat op de agenda. In het tweede deel komen topics zoals levensbeëindiging, euthanasie, hulp bij zelfdoding, pijnbestrijding met mogelijk levensverkortend effect, palliatieve sedatie, staken of niet opstarten van behandelingen, en palliatieve zorg aan bod. Een belangrijk aandachtspunt hier zijn de recente wijzigingen aan de euthanasiewet naar aanleiding van rechtspraak van het Grondwettelijk Hof en het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. "Het Grondwettelijk Hof heeft geoordeeld dat het vroegere strafrechtelijke kader in strijd was met de grondwet, omdat dat niet proportioneel was. En het Europees Hof voor de Rechten van de Mens gaf aan dat de samenstelling van de Federale Controle- en Evaluatiecommissie Euthanasie niet voldoende garanties gaf op het voorkomen van belangenconflicten, omdat een arts die in die commissie zetelt, mogelijk zelf de uitvoerder van de euthanasie zou kunnen zijn." Het regeerakkoord maakt de uitbreiding van de voorafgaande wilsverklaring euthanasie naar personen met wilsonbekwaamheid omwille van dementie mogelijk. De parlementaire besprekingen hierover zijn volop aan de gang, en Delbeke was onlangs uitgenodigd als expert. "Een van mijn bedenkingen was of je moet vereisen dat de persoon met dementie lijdt. Ik vind van niet, want lijden is niet de reden waarom mensen die nog wilsbekwaam zijn vragen om euthanasie uit te voeren als ze dement zouden worden - ze vragen dat omwille van de persoonlijkheidsverandering. En wat 'lijden' is, kan je bovendien niet invullen voor iemand anders." Delbeke vindt ook dat de term wils- onbekwaamheid in het voorliggende wetsvoorstel nogal open werd gelaten, en daardoor voor veel misvattingen kan zorgen. "Je verwacht dan van een leek dat die heel goed begrijpt wat 'wilsonbekwaamheid' inhoudt. Ik vind daarom dat een wilsverklaring het best in het bijzijn van een professional wordt opgesteld. Dat hoeft geen arts te zijn, maar het garandeert wel dat een euthanasieverklaring heel geïnformeerd is. Want het is echt niet evident voor een arts om euthanasie uit te voeren, zeker niet bij een patiënt die de arts niet heeft gekend op het moment dat die nog wilsbekwaam was. Je wilt echt zeker zijn dat je goed begrijpt wat die patiënt wou. Dat is een verzwaring van de procedure, dat besef ik, maar ik vind dat wel gerechtvaardigd." In het derde deel komen onder meer de vaststelling van een overlijden, de overlijdensaangifte en de autopsie aan bod. Ten slotte worden de verschillende toegelaten vormen van lijkbezorging behandeld. "Een nieuwigheid dit jaar is dat een uitvaartondernemer komt spreken, zodat deelnemers een verhaal krijgen vanuit de praktijk", vertelt Delbeke. "Er is recent ook een nieuwe techniek naast begraving en crematie bijgekomen: resomatie of watercrematie, wat veel milieuvriendelijker zou zijn dan crematie. Men is dat ook in België aan het onderzoeken, maar wettelijk is het nog niet mogelijk."