...

In de spreekkamer wordt beeld over het algemeen nog niet voldoende benut. Patiënten worden voor het merendeel mondeling geïnformeerd over wat hun aandoening inhoudt of over wat ze van een ingreep of therapie mogen verwachten. In het beste geval komt er een papieren folder aan te pas. Dat is eigenlijk onbegrijpelijk, vindt Ralph Koppers, longarts aan het Medisch Centrum Leeuwarden. Samen met zijn compagnon Edwin de Boer richtte hij daarom zes jaar geleden Indiveo op. Met Indiveo maken Koppers en De Boer zogenaamde 'divi's', digitale informatieve video's voor patiënten. Met animatiefilmpjes over ziektebeelden, behandelingen en ingrepen, in een taal die voor elke doelgroep te begrijpen is. "Als zorgverleners zijn we niet altijd even goed opgeleid om informatie begrijpelijk over te brengen, om de kenniskloof met patiënten te dichten. We hebben daar eigenlijk ook niet de goede instrumenten voor. Met een animatievideo wordt het makkelijker om medische informatie en onbekende termen te vatten." "Bovendien: mensen zijn gespannen als ze naar een ziekenhuis komen en zéker als er een ernstige aandoening in het spel is. Informatie komt dan veel minder goed binnen. Uit onderzoek in Nederland blijkt dat patiënten slechts twintig tot veertig procent van wat tijdens de consultatie tegen hen wordt gezegd met zich meedragen. Dat geldt zelfs voor familieleden die hen vergezellen. Een video daarentegen kunnen patiënten thuis rustig bekijken en opnieuw bekijken zodat ze alles goed in zich kunnen opnemen." Indiveo werkt met een abonnementsformule, Ralph Koppers vergelijkt het graag met Netflix: "Met een abonnement kunnen ziekenhuizen of afdelingen toegang krijgen tot alle beschikbare video's, of tot de video's binnen één bepaalde specialisatie. Maar ze kunnen ook een nieuwe divi laten maken, over een ander onderwerp. Op dit moment beschikken we over een 'bibliotheek' met ruim driehonderd video's, maar we creëren er voortdurend nieuwe bij. Ons streven is om, op termijn, zowat alle aandoeningen, behandelingen en ingrepen te coveren." Het systeem dat Indiveo ontwikkelde, omvat twee componenten: "Enerzijds heb je de divi's zelf, e-learnings die bestaan uit een bevattelijke uitleg, aan de hand van een animatie met een voice-over over één bepaald onderwerp, een onderzoek, ziektebeeld of therapie. 'Bronchoscopie' bijvoorbeeld, of 'COPD'. De animaties zijn voorzien van een ondertiteling die, net als de voice-over, kan worden vertaald in elke bestaande taal. De divi's kunnen ook aan elkaar worden geschakeld om zo een zorgpad te creëren." Daarnaast bevatten de divi's zogenaamde 'instructiekaarten' die door de gebruikers - ziekenhuizen of artsen - kunnen worden aangepast. "In deze kaarten kunnen ziekenhuizen ondersteunende informatie toevoegen. Contactinformatie bijvoorbeeld, of een routebeschrijving naar de afdeling. Maar ook informatie rond de voorbereiding op een onderzoek, of rond nazorg, aangepast aan de eigen richtlijnen van het ziekenhuis. Ze kunnen daarvoor zo nodig ook bijkomende beelden laten creëren." Omdat Indiveo een white-label omgeving is, kunnen gebruikers hun eigen logo, foto's, adressen en handtekeningen toevoegen en op die manier met hun eigen identiteit communiceren.Daarnaast is het ook mogelijk om links te leggen naar websites en tools, en om persoonlijke notities voor de patiënt mee te sturen, zoals een korte instructie of een reminder voor de aankomende afspraak. "Zo kan je heel gericht en veilig die informatie naar een patiënt sturen die op dat moment voor hem of haar relevant is." Er zijn verschillende manieren om, via het technisch platform van Indiveo, de divi's aan de patiënt aan te bieden: via het elektronisch patiëntendossier, via weblinks op de website van het ziekenhuis als embedded video 's of via het eigen 'verstuurbord' van Indiveo. Ook kan er gekoppeld worden met een aantal veelgebruikte apps.In ons land zijn de video's op dit moment nog niet beschikbaar, maar daar wordt aan gewerkt, zegt Ralph Koppers. "We staan al met een aantal ziekenhuizen in Vlaanderen in contact. Bij voldoende belangstelling gaan we de divi's allemaal voorzien van een Vlaamse voice-over - dat lijkt ons een belangrijke 'touch'." Voorlopig worden de divi's ook nog niet aangeboden aan huisartsen, maar ook daar kan snel verandering in komen. "Ook voor huisartsen en hun patiënten zouden onze informatieve video's een grote meerwaarde kunnen betekenen. Een video over diabetes of hoge bloeddruk is natuurlijk ook perfect bruikbaar in de huisartsenpraktijk. Net zoals divi's gericht op preventie en gezonde levensstijl, stoppen met roken bijvoorbeeld. Daarnaast kan er ook gedacht worden aan het aanmaken van specifieke content voor de eerste lijn, om patiënten te informeren over en voor te bereiden op onderzoeken en ingrepen bij de huisarts." Op dit moment maken een dertigtal ziekenhuizen in Nederland gebruik van de divi's van Indiveo: "We hebben inmiddels zo'n half miljoen patiënten geïnformeerd. Via de feedbackfunctie ontvangen we elke dag tientallen spontane reacties van patiënten, die voor het merendeel neerkomen op: 'ik begrijp de informatie, het geeft me vertrouwen in de ingreep, ik voel me zekerder, het geeft me rust.' Niet alleen wij, maar ook ziekenhuizen, kunnen leren uit die feedback." Het project werd in 2021 door de Taalunie bekroond met de ZorgVoorZorgPrijs. "Dat vonden we wel bijzonder. Dat ons project, dat voornamelijk werkt met beeldtaal, verkozen werd tot beste voorbeeld om taal in te zetten in de zorg, om de communicatie met patiënten te verbeteren."