Nood aan meer feminisme in de zorg Céline De Spiegeleire Beleidsarts CM Gezondheidsfonds

De kwaliteit van de zorg die vrouwen krijgen, wordt sterk beïnvloed door het tekort aan kennis over de fysieke verschillen tussen mannen en vrouw. Toen ik voor arts studeerde, gold voor het merendeel van wat we leerden, dat het 'voor iedereen' van toepassing was: mannen en vrouwen. We werden wel geïnformeerd over de aanwezigheid van verschillende hormonen in een mannen- en vrouwenlichaam, maar zonder verdere uitleg over de werkelijke impact van die hormonen op andere mechanismen dan louter het voortplantingssysteem. Ik vernam tot mijn verbazing dat in de meeste geneesmiddelenstudies nieuwe producten eerst getest worden op mannelijke cellen. Dat betekent dat geneesmiddelen die bij vrouwen hadden kunnen werken, bij voorbaat worden uitgesloten, omdat ze de testfase met mannelijke cellen niet doorstaan hebben. Sinds 1993 mogen vrouwen meedoen aan klinische proeven. Ze blijven echter ondervertegenwoordigd. Bovendien worden de data van mannen en vrouwen niet apart geanalyseerd, wat ervoor zorgt dat vrouwen vaak een te hoge dosering krijgen voorgeschreven. Niet omwille van hun gewicht zoals misschien snel gedacht wordt, maar door een verschil in farmacokinetiek. Dat brengt me tot mijn volgende punt: de impliciete en expliciete vooroordelen in contacten tussen patiënten en zorgverleners. We kunnen de bestaande andronormativiteit niet negeren. De symptomen die een man ervaart worden gezien als de 'normale' symptomen, degene die een vrouw ervaart de 'abnormale'. Een goed voorbeeld is angina pectoris.Uit een onderzoek naar chronische pijn bleek dat bij vrouwen vaker een psychologische dan een somatische oorzaak wordt gezocht. Als pijn het enige symptoom is en er geen oorzaak kan worden gevonden, zullen gezondheidswerkers die pijn van hun vrouwelijke patiënten ook vaker minimaliseren. Als artsen moeten we ons verdiepen in de fysiologische verschillen tussen mannen en vrouwen en hun impact op ziekte en behandeling. Steeds meer studies werken in die richting, maar een inhaalbeweging is nodig. Een belangrijke eerste stap is de (vaak impliciete) vooroordelen die we hebben wanneer we een vrouw behandelen, aan de kant te schuiven.