Naar een digitale transformatie van de zorg?

Etienne Mariën stelde er de opzet van het Virtual Integrated Drug Information System (Vidis) van het Riziv voor. Vidis is een project uit het nieuwe e-Gezondheidsplan (de derde versie van de Roadmap), dat voortbouwt op al bestaande IT-toepassingen: Recip-e, het medicatieschema, de database van MyCarenet met de hoofdstuk IV-akkoorden, SAM (de authentieke databron van de overheid voor beschikbare medicijnen), het Gedeeld Farmaceutisch Dossier van de apothekers waarin de gegevens over afgeleverde medicatie wordt opgeslagen,... Daar komt nog een dagboek bij waarin patiënt, arts en apotheker notities kunnen delen.De bedoeling van Vidis is ambitieus: vanuit het medicatieschema zou de arts de medicatie kunnen wijzigen of verlengen, medicatie kunnen stoppen, of nieuwe medicatie kunnen voorschrijven (een geneesmiddel aan het schema toevoegen). Het is een complex project, onderstreept Mariën, dat maar stapsgewijs gerealiseerd zal kunnen worden. Een eerste stap is dus de ontwikkeling van de WebApp - voor de zorgverstrekkers, maar ook voor de patiënt. De WebApp zou tegen halfweg volgend jaar in de systemen van artsen, apothekers en verplegers moeten zijn ingebouwd en zal tevens in de woonzorgcentra worden uitgetest.Voor de artsen legt Etienne Mariën sterk de nadruk op 'decision support'-systemen - systemen die de medicatie analyseren en de arts attent kunnen maken op bepaalde contraindicaties of risico's. "Wanneer we decision support inbouwen, vraagt dat een goede governance", beseft hij. Een decision support mag niet een soort van 'black box' zijn, de werking ervan moet voor de gebruikers transparant zijn en ze moeten inzicht hebben in hoe de regels die het systeem beheert tot stand komen. Zoals we ook in de vorige krant meldden, is men al volop aan het nadenken over een systeem voor 'niet-medicamenteuze voorschriften' - een apart 'programmapunt' trouwens van de nieuwe roadmap. Er is een Europees lastenboek in voorbereiding voor decision support bij het voorschrijven van medische beeldvorming.Decision support systemen kunnen er volgens Mariën ook komen voor de patiënten - ze leveren dan een digitale versie van een 'second opinion'. Elektronische systemen bieden veel mogelijkheden om de patiënt meer inspraak te geven in eigen zorg. Wanneer in het nieuw te ontwikkelen systeem voor niet-medicamenteuze e-voorschriften de huisarts bijvoorbeeld een verwijsbrief zou opstellen om zijn patiënt door te verwijzen naar een specialist, kan de patiënt eventueel kiezen bij welke specialist de verwijsbrief terechtkomt. Als ondersteuning daarbij kan daar dan bijvoorbeeld een afsprakensysteem aan worden gekoppeld, zodat de patiënt kan nagaan bij welke specialist hij snel een afspraak kan boeken. De mogelijkheid kan geïntegreerd worden dat de patiënt kan doorklikken naar de kwaliteitsindicatoren van ziekenhuizen, om te zien of de juiste expertise aanwezig is.De patiënt moet een centrale plaats innemen in de gezondheidszorg. Hij kan volgens Etienne Mariën ook de motor zijn om, nu al heel wat elektronische diensten geïnstalleerd zijn, de digitale transformatie van de zorg tot stand te brengen waarbij die diensten ook toenemend gebruikt worden. Daarom legt Mariën sterk de nadruk op de rol van de Personal Health Viewer in de nieuwe Roadmap. "Om de drie maanden rollen we een nieuwe update uit, en daarvan maken we gebruik om rond de PHV extra ruchtbaarheid te geven." Al heel wat mensen hebben kennis gemaakt met MijnGezondheid.be - maar de doelstelling van de overheid is nog lang niet bereikt. Die wil een tandje bijsteken. Er wordt een campagne opgezet voor de healthviewer via de gemeenten.Dat patiënten een factor kunnen zijn om de e-healthdiensten actiever te gebruiken blijkt uit de vragen die het 'contact center' over MijnGezondheid binnenkrijgt. Nogal wat vragen gaan over het SumEHR of over de andere klinische documenten die de patiënt er te zien krijgt. Patiënten vragen zich bijvoorbeeld af waarom hun SumEHR zo summier is. Wanneer dat soort vragen tevens vaker bij de zorgverlener terechtkomen, zal die allicht ook meer aandacht aan de kwaliteit van de elektronische gegevensdeling gaan besteden.Vanaf 1 januari wordt het geneesmiddelenvoorschrift papierloos. De PHV wordt dan de plaats waar de patiënt kan zien welke voorschriften er open staan. De patiënt zal bij het voorschrift kunnen aangeven bij welke apotheker hij het middel wil afhalen. Dat kan voordelen hebben voor de verschillende partijen. Wanneer de apotheker - of zijn informaticasysteem - merkt dat het middel niet in voorraad is, kan de patiënt gewaarschuwd worden zodat hij de verplaatsing naar de apotheker niet onnodig maakt. Bij een nieuw voorschrift vindt de apotheker het misschien raadzaam een afspraak voor te stellen. Hij kan de patiënt dan rustig onder vier ogen wat extra uitleg bij het gebruik van het middel geven. Of als het om een routinevoorschrift gaat, kan de apotheker het middel klaar zetten. Misschien kan de patiënt het na de openingsuren 'uit de muur trekken'. "De digitalisering kan nieuwe ideeën opleveren voor ondernemers. We geven geld aan Uber om ons thuis maaltijden te laten bezorgen? Misschien kan ook voorgeschreven medicatie aan huis geleverd worden."