Meer huisartsen opleiden. En daarna?

Volgens de laatste Aviq-telling (Agence pour une vie de qualité, tegenhanger van het Agentschap Zorg en Gezondheid) in 2021 is er een tekort in een op de twee Waalse gemeenten. Er zijn daar minder dan 90 huisartsen per 100.000 inwoners. "Het heeft geen zin om het aantal afstuderende artsen eindeloos te verhogen als ze zich toch allemaal in dezelfde regio gaan vestigen", zegt Valérie Glatigny, minister van Hoger Onderwijs van de federatie Wallonië-Brussel. Volgens haar is dat een zaak voor de regio's en de lokale overheden. "Die laatste kunnen stimulansen aanbieden om zorgverstrekkers aan te trekken in gebieden met tekorten." Een oplossing, die in andere landen wordt gebruikt, zou erin bestaan de toekenning van het Riziv-nummer te koppelen aan het grondgebied. Dat is momenteel niet het geval in België. "We hadden die formule kunnen overwegen, ze had oplossingen kunnen bieden", erkent Christie Morreale. De Waalse minister van Volksgezondheid denkt evenwel ook aan artsen die stoppen met het beroep of zich heroriënteren, zowel in gemeenten met een tekort aan artsen als in gemeenten waar er geen probleem is. "We moeten bijzondere aandacht hebben voor de vervanging van artsen in de 130 gemeenten waar een tekort aan huisartsen is. Maar evenzeer moeten we ervoor zorgen dat als de dekkingsgraad goed is, dat ook zo blijft." Het Waalse Gewest schat, zonder rekening te houden met artsen ouder dan 70 jaar die vaak een beperktere activiteit hebben, dat er in alle gemeenten waar een tekort heerst in totaal 360 artsen te weinig zijn. "Daarom moeten meer huisartsen worden opgeleid om het huidige tekort op te vangen en moeten de artsen die stoppen met werken, elk jaar worden vervangen. Voor 2021 zijn er bijvoorbeeld 205 huisartsen die hun werkzaamheden in onze regio hebben stopgezet", zegt Christie Morreale. Er moet ook rekening worden gehouden met de noden van andere diensten, aangezien huisartsen ook worden ingeschakeld in ziekenhuizen om wachtdiensten te doen, in CLB's, in bloedtransfusiecentra, bij Kind & Gezin, in gevangenissen, in woonzorgcentra, in instellingen voor gehandicapten of mensen met geestelijke gezondheidsproblemen, bij verzekeringsmaatschappijen... "De oefening is veel complexer dan het aantal opgeleide huisartsen af te stemmen op het aantal artsen dat nodig is om de gebieden met een tekort te bestrijken", erkent de minister. De Waalse regering nam verscheidene maatregelen om te voorkomen dat artsen hun activiteiten stopzetten, en om hen te stimuleren om zich in gebieden met een reëel tekort te vestigen. Impulseo is er daar een van. Het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling (ELFPO) bevordert ook de vestiging van huisartsen, met name in plattelandsgebieden, via de zogenaamde 'Associations de santé intégrée'. Deze maatregel werd in het kader van het gemeenschappelijk landbouwbeleid verlengd voor de periode 2023-2027. Hoewel plattelandsgemeenten worden getroffen, is dat ook het geval in sommige steden. "Er zijn in de stad Luik plaatsen en wijken waar de dekking van artsen beduidend minder is dan in de stad als geheel", zegt minister Morreale. Ze troost zich met de vaststelling dat het aantal jonge artsen dat zich in Wallonië vestigt, evolueert. In 2019 vestigden zich 131 nieuwe artsen onder de 30 jaar in Wallonië, tegenover 86 in 2018 en 57 in 2017. Deze plotse stijging valt evenwel samen met de dubbele cohorte van 2018. Voor het overige wacht de minister op de aanbevelingen van de werkgroepen binnen de Assisen van de eerste lijn, die op 8 juni van start gingen in Wallonië. "Het Waalse Gewest handelt in stukjes en beetjes op basis van de bevoegdheden die het heeft, terwijl het basisprobleem bij de Riziv-nummers lag", rechtvaardigt de minister, die dan ook verheugd is over het bereikte akkoord. "Dit was een zwaard van Damocles dat boven de hoofden van de Franstaligen en de Waalse burgers in het bijzonder hing. Voor mij is dit echt een stap voorwaarts. Het biedt perspectieven. We zullen aan de slag gaan met de subquota en overleggen met de Franse Gemeenschap. Eindelijk kunnen we het aantal artsen vrijmaken dat vertrekt, inclusief huisartsen."