Kafka in het ziekenhuis

Met De Kliniek schreef de Marokkaanse multigetalenteerde artiest Ahmed Bouanani een meesterwerk dat de vergelijking met de magische verbeelding van Franz Kafka en Thomas Mann doorstaat. Op 9 december 1967 schrijft Bouanani een brief aan zijn echtgenote Naïma. Hij doet dat vanuit het ziekenhuis van de Marokkaanse hoofdstad Rabat waar hij wegens tuberculose vertoeft. De maandenlange ziekenhuisopname liet zo'n blijvende indruk na dat Bouanani er in 1989 een roman aan wijdde. Het blijft tot op heden zijn enige gepubliceerde roman naast drie dichtbundels. Ahmed Bouanani was naast schrijver, dichter en tekenaar een gerenommeerd filmmaker. Mede door zijn connecties in het artistieke milieu werd hij - naar eigen zeggen onterecht - als communist bestempeld, wat helaas voor fnuikende censuur zorgde.De Kliniek kan je ook als een metafoor zien van de gehele Marokkaanse maatschappij onder de knoet van een dictatoriale koning. Zoals de vertaler van het boek Hester Tollenaar in haar krachtig nawoord schreef, speelt het geheugen, collectief of persoonlijk, een belangrijke rol in het werk van Bouanani. De Kliniek barst van de dromen of andere magische vertellingen die vaak naar zijn kindertijd verwijzen of de cultuur en de maatschappij waarin hij opgroeide. Bouanani hield van Marokko en zijn inwoners, meer bepaald de gewone mensen. Hester Tollenaar noemt Bouanani 'een soort verslaggever van zijn tijd die in De kliniek met veel literaire verve en in wisselende registers laat zien hoe mensen uit alle lagen van de maatschappij worstelen met hun bestaan in een kwijnend land'. Vaak wordt het boek vergeleken met De Toverberg van Thomas Mann of De gedaanteverwisseling van Franz Kafka. Is het door de setting of de alomtegenwoordige dood, ons deed het nog meer aan die beklijvende meesterlijke autobiografische roman van Max Blecher denken: Gelittekende harten. Voor ons was De Kliniek een openbaring en een onvergetelijke kennismaking met het talent van de bij ons al te onbekende Ahmed Bouanani.