'Ik voelde dat dit huis de wijk nog steeds iets te bieden heeft'

Het statige huis fungeerde ruim 30 jaar als praktijkruimte voor de huisarts, totdat de praktijk in 2005 verhuisde naar Wijkgezondheidscentrum De Kaai. Vanaf dat moment keerde de rust tijdelijk terug in de dokterswoning. Toen De Munck in 2016 eenmaal met pensioen ging, bleef hij ervan overtuigd dat het huis nog steeds een waardevolle maatschappelijke rol in de buurt kon blijven vervullen. De Munck: "Na mijn pensioen ging ik niet stilzitten. Ik bleef als vrijwilliger actief rondom thema's als eenzaamheid en rouwverwerking. Het idee dat de dokterswoning nog altijd een waardevolle rol kon spelen voor mensen in de buurt, speelde altijd in mijn achterhoofd, wat ik kenbaar maakte bij mijn oud-collega's van De Kaai." Voor de herbestemming heeft De Munck samen met Lara Hardeman, die deel uitmaakt van het team Gezondheidspromotie De Kaai, onderzocht welke mogelijke rol het huis in de buurt zou kunnen blijven spelen. "We zagen al snel dat de voormalige dokterswoning voor veel mensen een veilige plek kan zijn, waar ze op een laagdrempelige manier en in een niet-medische omgeving over hun problemen kunnen praten. In deze wijk wonen mensen van verschillende sociale lagen en culturele achtergronden door elkaar, maar helaas ook langs elkaar heen. Juist door het huis open te stellen, hopen we dat mensen elkaar eerder en gemakkelijker weten te vinden om hun verhaal kwijt te kunnen." Toen het plan eenmaal was uitgewerkt en goedkeuring kreeg van de stad Gent, werd de voormalige dokterswoning omgedoopt tot Villa Varen; wat niet enkel verwijst naar de varens in de tuin, maar ook zinspeelt op het in eigen hand nemen van de gezondheid. "Een eigen koers varen", aldus de initiatiefnemers. Sinds de heropening eerder dit jaar, worden er door De Kaai in Villa Varen verschillende bijeenkomsten georganiseerd rondom een centraal thema, zoals chronische pijn, eenzaamheid of mentale problemen. "Binnenstappen bij een bijeenkomst in Villa Varen is gemakkelijker dan met je problemen langsgaan bij een huisarts. Mensen voelen zich hier in de huiselijke omgeving op hun gemak en begrepen door lotgenoten. Medewerkers van het gezondheidscentrum geven dat ook aan; mensen voelen zich vrij en durven zich open te stellen", zegt De Munck. "Ander voordeel is de bottom-up aanpak. Medewerkers signaleren vroegtijdig problemen en noden door met buurtbewoners te praten, waar artsen in het gezondheidscentrum op in kunnen spelen." Voor De Munck was het in het begin wennen om zijn oude dokterswoning in een nieuwe rol te zien. "Het voelde eerlijk gezegd vreemd aan, maar al snel voelde ik dat het goed zat. De warme en positieve reacties uit de buurt bevestigen dat het huis een nieuwe mooie bestemming heeft gekregen. Ik kreeg veel positieve reacties van oud-collega's en vrienden, en zelfs van een voormalig klasgenoot." Volgens de gepensioneerde huisarts hebben verschillende collega's uit de buurt aangegeven interesse te hebben in Villa Varen. "Er wordt bijvoorbeeld nagedacht over muziek- of schildertherapie, waarbij mensen met gelijkaardige problematiek elkaar kunnen steunen en een luisterend oor bieden. Sommige problemen zijn voor patiënten lastig te bespreken met hun huisarts, maar in een privésetting met lotgenoten lukt dat vaak wel", zegt De Munck. "Ik hoop daarom dat er meer soortgelijke initiatieven volgen. Mentale gezondheid is een maatschappelijk thema dat een grote impact heeft op het algehele welzijn van een persoon, en juist deze laagdrempelige initiatieven kunnen een belangrijke rol spelen in de ondersteuning hiervan." Ook in de toekomst hoopt De Munck verbonden te blijven aan Villa Varen. "Als huisarts heb ik geleerd goed naar mensen te luisteren. Je bouwt met iemand een relatie, die je soms jarenlang blijft opvolgen en waardoor je een band krijgt. Ik heb jonge patiënten zien opgroeien en ouderen in hun laatste levensfase begeleid. Juist die diepere connectie met mensen maakte het vak voor mij zo bijzonder. Ik zat daarom te denken om samen met een groep vrijwilligers de tuin van het huis te gaan onderhouden, waarbij ik tegelijkertijd een luisterend oor kan bieden aan bijvoorbeeld ouderen, mensen die eenzaam zijn of misschien wel jonge gasten die hun weg in de maatschappij niet weten te vinden. Zo kan ik mijn skills blijven inzetten", besluit De Munck. Villa Varen heeft voor de komende 20 maanden van de Stad Gent een subsidie gekregen, maar hoopt het project ook na deze periode te blijven continueren met lokale partners.