Ik neem je mee naar een panelgesprek. In een grote, rode, ronde fluwelen zetel zitten drie ziekenhuisdirecteurs en een moedige moderator. Het Universitair Ziekenhuis spreekt trots over zijn leidende rol in de medische wetenschap met baanbrekend onderzoek, geavanceerde technologieën en een infrastructuur die is aangepast aan complexe zorg. Een groter regionaal ziekenhuis is het eens met zijn collega over het belang van centralisatie. Ze onderschrijven samen de mantra: meer centralisatie is een voorwaarde voor betere kwaliteit. Het kleinere, lokale ziekenhuis benadrukt daarentegen juist het belang van zorg dichtbij huis, waar artsen en zorgverleners hun patiënten en mantelzorgers persoonlijk kennen. Het gesprek kabbelt voort...

Wanneer ben jij laatst grondig van mening veranderd over het nut van centralisatie van zorg?

En wat denk je? Zijn er nieuwe inzichten ontstaan na dit gesprek? Is er iemand van mening veranderd? Waarschijnlijk niet. Het overkomt iedereen. Zodra je een mening hebt gevormd, is het moeilijk om die bij te sturen. Het is zoals je jouw weegschaal alleen vertrouwt als het gewicht meevalt. Voor onze verre voorouders was dit een voordeel: bij dreiging van een grote tijger was een twijfelaar immers een gemakkelijke prooi. Twijfelen was fataal. Vechten of vluchten, dat was het motto. Ons brein is jarenlang zo geprogrammeerd. Bij tegenstrijdige informatie schiet je onbewust in de afweer. Je ervaart meteen een ongemakkelijk, rusteloos gevoel. Je spieren spannen zich aan, je tenen krullen. Je brein weet direct wat er moet gebeuren: herstel het evenwicht! Wat niet verenigbaar is, moet verdwijnen. Psychologen hebben hiervoor de term cognitieve dissonantie bedacht. Dit fenomeen was vroeger beschermend, maar vandaag maakt het ons juist kortzichtig en kwetsbaar. Wat kun je eraan doen?

Ontwikkel je perspectivistische lenigheid! Met deze term en tongbreker helpt Lammert Kamphuis je in zijn boek Verslaafd aan ons eigen gelijk om tijdelijk afstand te nemen van je overtuigingen. Het is verstandig je mening over mensen en ideeën zo lang mogelijk uit te stellen als je helder wilt blijven kijken. Een vastomlijnde mening verhindert dat je nuance en complexiteit ziet. Nobelprijswinnaar Nassim Nicholas Taleb adviseert in Antifragiel om cognitieve dissonantie juist te omarmen. Zijn advies is duidelijk: strijd tegen de oncomfortabele zone met raadselachtige nieuwsgierigheid. Laat je brein zoeken naar nieuwe inzichten, als een hond die naar nieuwe botten speurt. Gebruik Google of ChatGPT als een goochelaar die geen konijnen, maar tegenstrijdige adviezen tevoorschijn tovert. Verdiep je in boeken die je overtuigingen tegenspreken. Zo bouw je bewust een antibibliotheek op.

Socrates begreep dit al: de kracht van een goed gesprek ligt niet in het overtuigen, maar in het stellen van de juiste vragen. En die vragen beginnen zelden met een werkwoord. Elke Wiss neemt je in haar boek Socrates op Sneakers mee op weg naar het stellen van diepgaande vragen, waarmee je je eigen mening steeds weer even kunt uitstellen. En even tussen ons: durf jij echt te luisteren, je eigen standpunt los te laten en te groeien door de perspectieven van anderen te verkennen? Hoe perspectivistisch lenig ben jij en hoe groot is jouw antibibliotheek? Wanneer ben jij laatst grondig van mening veranderd over het nut van centralisatie van zorg? Durf je je nieuwe inzichten te delen met ons door een mailtje te sturen naar akopinie@roularta.be? De mooiste reacties koppelen we graag naar jullie terug. Het kan inspirerend zijn voor een volgend panelgesprek!

Ik neem je mee naar een panelgesprek. In een grote, rode, ronde fluwelen zetel zitten drie ziekenhuisdirecteurs en een moedige moderator. Het Universitair Ziekenhuis spreekt trots over zijn leidende rol in de medische wetenschap met baanbrekend onderzoek, geavanceerde technologieën en een infrastructuur die is aangepast aan complexe zorg. Een groter regionaal ziekenhuis is het eens met zijn collega over het belang van centralisatie. Ze onderschrijven samen de mantra: meer centralisatie is een voorwaarde voor betere kwaliteit. Het kleinere, lokale ziekenhuis benadrukt daarentegen juist het belang van zorg dichtbij huis, waar artsen en zorgverleners hun patiënten en mantelzorgers persoonlijk kennen. Het gesprek kabbelt voort... En wat denk je? Zijn er nieuwe inzichten ontstaan na dit gesprek? Is er iemand van mening veranderd? Waarschijnlijk niet. Het overkomt iedereen. Zodra je een mening hebt gevormd, is het moeilijk om die bij te sturen. Het is zoals je jouw weegschaal alleen vertrouwt als het gewicht meevalt. Voor onze verre voorouders was dit een voordeel: bij dreiging van een grote tijger was een twijfelaar immers een gemakkelijke prooi. Twijfelen was fataal. Vechten of vluchten, dat was het motto. Ons brein is jarenlang zo geprogrammeerd. Bij tegenstrijdige informatie schiet je onbewust in de afweer. Je ervaart meteen een ongemakkelijk, rusteloos gevoel. Je spieren spannen zich aan, je tenen krullen. Je brein weet direct wat er moet gebeuren: herstel het evenwicht! Wat niet verenigbaar is, moet verdwijnen. Psychologen hebben hiervoor de term cognitieve dissonantie bedacht. Dit fenomeen was vroeger beschermend, maar vandaag maakt het ons juist kortzichtig en kwetsbaar. Wat kun je eraan doen? Ontwikkel je perspectivistische lenigheid! Met deze term en tongbreker helpt Lammert Kamphuis je in zijn boek Verslaafd aan ons eigen gelijk om tijdelijk afstand te nemen van je overtuigingen. Het is verstandig je mening over mensen en ideeën zo lang mogelijk uit te stellen als je helder wilt blijven kijken. Een vastomlijnde mening verhindert dat je nuance en complexiteit ziet. Nobelprijswinnaar Nassim Nicholas Taleb adviseert in Antifragiel om cognitieve dissonantie juist te omarmen. Zijn advies is duidelijk: strijd tegen de oncomfortabele zone met raadselachtige nieuwsgierigheid. Laat je brein zoeken naar nieuwe inzichten, als een hond die naar nieuwe botten speurt. Gebruik Google of ChatGPT als een goochelaar die geen konijnen, maar tegenstrijdige adviezen tevoorschijn tovert. Verdiep je in boeken die je overtuigingen tegenspreken. Zo bouw je bewust een antibibliotheek op. Socrates begreep dit al: de kracht van een goed gesprek ligt niet in het overtuigen, maar in het stellen van de juiste vragen. En die vragen beginnen zelden met een werkwoord. Elke Wiss neemt je in haar boek Socrates op Sneakers mee op weg naar het stellen van diepgaande vragen, waarmee je je eigen mening steeds weer even kunt uitstellen. En even tussen ons: durf jij echt te luisteren, je eigen standpunt los te laten en te groeien door de perspectieven van anderen te verkennen? Hoe perspectivistisch lenig ben jij en hoe groot is jouw antibibliotheek? Wanneer ben jij laatst grondig van mening veranderd over het nut van centralisatie van zorg? Durf je je nieuwe inzichten te delen met ons door een mailtje te sturen naar akopinie@roularta.be? De mooiste reacties koppelen we graag naar jullie terug. Het kan inspirerend zijn voor een volgend panelgesprek!