Een basisrecht, een universeel verlangen, een hoeksteen van onze menselijke waardigheid. Gezondheidszorg is meer dan alleen een systeem van ziekenhuizen en medicijnen. Het is de ruggengraat van een samenleving, een fundament waarop overleving en ontwikkeling rusten.
...
Net daarom gaan er terecht zoveel middelen (budget, infrastructuur en mensen) naar gezondheidszorg, en was het de allerbelangrijkste indicator tijdens covid. Het vernietigen van die ruggengraat betekent dat een bevolking wordt beroofd van haar capaciteit om te overleven. En dat is precies wat er gebeurt met onze medemensen in Palestina. Genocide. Voorwaarde om van genocide te kunnen spreken is dat er "intentie" zit achter de gruwelijke oorlogsmisdaden. Verdedigers van de illegale bezetting willen doen geloven dat deze intentie, juridisch gezien, in woorden moet uitgedrukt zijn. Not. Een intentie kan ook afgeleid worden uit de systematiek van de acties, de schaal ervan, cumulatief in de tijd, het compleet gebrek aan proportionaliteit. Veel te weinig bekend, zelfs bij militaire, filosofische en politieke experts in de media, is dat er ook nog zoiets bestaat als internationale medische rechten. Het aanvallen van ziekenhuizen is altijd een misdaad. Altijd: dat is het uitgangspunt. Ook aanvallen op militaire artsen en ziekenhuizen zijn een misdaad. Slechts in extreem uitzonderlijke situaties mag hiervan héél voorzichtig afgeweken worden, onder strikte voorwaarden en met proportionaliteit als absolute indicator. Zo is de aanvaller verplicht om zelf eerst een veilige evacuatie en een veilig onderkomen te organiseren. Voor alle zieken en gezondheidswerkers, ook voor baby's en mensen aan de beademing op intensieve zorgen. De continuïteit van kwalitatieve zorg moet ten strengste op elk moment gegarandeerd blijven. Patiënten halfnaakt, zonder zuurstof, infusen uitgerukt, te voet naar een niet functionerend ziekenhuis laten stappen, voldoet daar op geen enkele manier aan. In Palestina viel de illegale bezetter stelselmatig alle essentiële ziekenhuizen aan. Niet extreem uitzonderlijk. Niet per ongeluk één of twee, neen: systematisch allemaal. Opgelapte ziekenhuizen werden zelfs nog een tweede of derde keer aangevallen. Meer dan 1.000 artsen, verpleegkundigen, gezondheidswerkers werden vermoord. Het grootste aantal in een conflict sinds de oprichting van de Verenigde Naties. Alle medische universiteiten werden vernietigd zodat ook geen nieuwe gezondheidswerkers opgeleid kunnen worden. Basismedicatie zoals insuline en humanitaire hulp worden veel te vaak tegengehouden. Veilig zwanger zijn en bevallen is quasi onmogelijk gemaakt. Gezien ieder mens ooit gedragen en gebaard is geworden, is deze zorg de essentie van het menselijk bestaan. De lijst van aanvallen op ieder aspect van de gezondheidszorg (inclusief de essentiële aan-/afvoer) is gruwelijk lang. Op een kaart en in tijd uitgezet, ziet men duidelijk de systematiek. Dit wordt gecombineerd met het creëren van ziekmakende, dodelijke leefomstandigheden: uithongering, uitdroging, gebrek aan sanitaire voorzieningen, vernietiging van huisvesting en overbevolking in kampen. Het lijkt wel het draaiboek "hoe creëer ik zoveel mogelijk ziekte en verderf?". Hierdoor neemt de nood aan zorg uiteraard exponentieel toe, terwijl diezelfde zorg net werd uitgeschakeld. Studies tonen aan dat hierdoor tot 200.000 mensen zullen sterven, en meer als er niet snel massale hulp wordt toegelaten. Wat er gebeurt, is het onmogelijk maken van overleven door de gezondheidszorg volledig uit te schakelen. Medicide. Een tijdje geleden was ik in Den Haag voor overleg met de World Health Organisation (WHO), en werden deze klachten overgemaakt aan het Internationaal Gerechtshof. Het gezondheidsargument werd één van de meest doorslaggevende in de rechtelijke uitspraak en de arrestatiebevelen. Collega dr. Tlaleng Mofokeng, speciaal VN-rapporteur voor het recht op gezondheid, wijst op de systematische ondermijning van gezondheidszorg als een directe schending van het internationaal recht en als een vorm van collectieve straf die niet kan worden getolereerd. De situatie in Gaza illustreert volgens haar precies hoe de vernietiging van gezondheid en gezondheidszorg als een wapen wordt ingezet om bevolkingsgroepen te verzwakken en uit te roeien. Alle grote internationale mensenrechtenorganisaties zijn het erover eens. In december kwamen nog maar eens drie extra onderzoeken uit, die allemaal hetzelfde concluderen. Het is een poging tot uitroeiing, besluiten Amnesty International, Human Rights Watch en Artsen zonder Grenzen onafhankelijk van elkaar. Het Hoog Commissariaat van de Verenigde Naties voor de Mensenrechten (UNHCHR) publiceerde in januari 2025 gelijkaardige bevindingen. Eind december werd het laatste goed functionerende ziekenhuis in het noorden van Gaza omsingeld door tanks, bulldozers en drones. Het ziekenhuis werd aangevallen en in brand gestoken, met dodelijke slachtoffers onder artsen en patiënten. Uiteindelijk werd iedereen eruit gesleurd en apparatuur en operatiekwartieren onbruikbaar gemaakt. Het ziekenhuis kan nu geen zorg meer bieden. De directeur werd opgesloten in een beruchte gevangenis waar al eerder artsen dood gemarteld werden - goed gedocumenteerd door VN-onderzoekers. De directeur-generaal van de WHO, zelf oorlogsslachtoffer uit Ethiopië, is een sterk criticus van illegale bezetting en schendingen van het medisch recht. Hij werd vorige week aangevallen door Israëlische bommen op de luchthaven van Yemen. Wat u moet weten is dat de coördi- naten en bewegingen van hoge VN- personen altijd op voorhand doorgegeven worden aan strijdende partijen, om een veilige doorgang te garanderen (deconfliction protocol). De Israëlische overheid, met trouwens één van de meest gesofisticeerde intelligentiediensten ter wereld, wist dus heel goed waar dr. Tedros was op het moment dat ze bommen dropten. Heel goed. Dit zijn allemaal geen toevalligheden meer, daarvoor is patroon en systematiek te duidelijk. Werkelijk elke vorm van gezondheidszorg of van de verdediging ervan wordt doelwit. Welke intentie kan een regime hebben als het zo gewelddadig de ruggengraat uit een samenleving rukt? Het consequent opkomen voor mensenrechten en rechtsstaat is iets heel neutraals. Het is geen politiek of ideologie. Het werd door onze grootmoeders bevochten en in wereldwijde verdragen neergeschreven. Het zou een erg vreemde wereld worden wanneer daarvoor opkomen als "extremistisch" of "ongepast" gezien zou worden. Dat zou de wereld op z'n kop zijn. Regeringsonderhandelaars, neem in het regeringsakkoord een standvastige positie in voor het behoud van de rechtsstaat en de mensenrechten, en spreek u uit tegen de genocide in Palestina. Het oordeel van het Internationaal Rechtshof verplicht lidstaten hiertoe. Collega's, doorbreek toch die medeplichtig geworden stilte en laat uw stem horen. Artsenverenigingen, medische faculteiten en scholen verpleegkunde, blijf niet zwijgend toekijken en weiger hieraan mee te werken. Gezondheids- werkers, kom in verzet tegen deze aanval op onze gezworen zorgplicht en op de menselijke waardigheid.