...
De muziekmicrobe kreeg de in 1925 op het eiland Chios geboren Mikis Theodorakis al op jonge leeftijd te pakken. Naar verluidt ontstond die fascinatie toen hij de Negende van Beethoven hoorde. Zijn eerste liederen schrijft hij nog voor hij een instrument kan spelen. Het eerste concert volgt op zijn 17de. Theodorakis studeerde zowel aan conservatoria in Griekenland als bij Olivier Messiaen in Parijs. Wegens zijn onmiskenbaar talent vroeg men hem zowel voor soundtracks als balletmuziek. Het ballet Antigone bracht hem zelfs naar Londen. Zijn politiek engagement dateert ook al van zeer jonge leeftijd. Tijdens WOII zat hij in het verzet tegen de bezetting en bleef hij actief tijdens de daarop- volgende burgeroorlog. Toen hij in 1949 in een heropvoedingskamp voor communisten belandde, kwam hij in contact met de dichter Yannis Ritsos. Theodorakis bewerkte Ritsos' Epitaphios, een dodenzang van een moeder voor een doodgeschoten staker in 1960 tot acht liederen. Toen hij daarbij rebetiko-ritmes en instrumenten uit de traditionele Griekse volksmuziek gebruikte, had hij zijn winnend recept te pakken. Hij paste het onder anderen toe op poëzie van de Griekse Nobel-prijs-winnaars Seferis en Elytis. Theodorakis bewerking van Seferis' vers Arnisi groeide uit tot een volkslied en ook Axion esti, naar een vers van Elytis, schopte het tot een klassieker. Belangrijk zijn verder de Mauthausenliederen, naar de herinneringen van Iakovos Kambanellis aan het gelijknamige concentratiekamp, die zelfs Liesbeth List opnam, al blijft vooral de vertolking door Maria Farantouri (op haar zestiende door Theodorakis ontdekt en sindsdien niet meer van elkaar los te koppelen) wereldvermaard. Toen we in onze omgeving naar aanleiding van diens overlijden de naam Theodorakis dropten bleef het akelig stil tot we een sirtaki genaamd Dans van Zorba lieten horen. Zorba de Griek van Michael Cacoyannis was slechts een van de talloze films waarvoor Theodorakis de soundtrack componeerde. Tijdens zijn ballingschap begin jaren '60 in Parijs (nadat hij door het Kolonels-regime eerst was opgesloten) werkte hij samen met die andere geëngageerde Griek, Costa-Gavras voor Z en later Etat de siège en zelfs met Sidney Lumet voor Serpico (met Al Pacino). In 1974 vielen de Kolonels van hun sokkel en keerde Theodorakis triomfantelijk terug naar Griekenland. Hij zou er nog politiek actief zijn in de jaren '80 (net als in de jaren '60) als parlementslid en minister. Tijdens de Griekse financiële crisis vanaf 2010 werden zijn protestliederen andermaal populair tijdens de be- togingen. Grote ophef ontstond toen de oproerpolitie een groep rebellerende bejaarden met traangas uiteendreef. Twee keer raden wie zich tussen de krasse knarren bevond. Misschien zag u Mikis Theodorakis wel in ons land concerteren. In 1981 bracht hij in Vorst-Nationaal samen met Maria Farantouri, ter ere van 10 jaar Oxfam-Wereldwinkels, de Canto General van Pablo Neruda. Wij zagen hem ook als dirigent (imposant in zijn Mao-hemd) het hele publiek van het Dranouterfestival inpakken. Op het Internationaal Filmfestival Vlaanderen Gent werd Mikis Theodorakis in 2007 voor zijn hele oeuvre geëerd met een Lifetime Achievement Award tijdens de World Soundtrack Awards. Op de nakende editie van datzelfde Film Fest Gent zal opnieuw muziek van Theodorakis te horen zijn op 22 oktober aanstaande. Mikis Theodorakis werd 96 en zijn oeuvre overschrijdt de 1.000 werken. Hij werd zelfs door The Beatles gecoverd. De huidige Griekse minister van Cultuur verklaarde bij het over- lijden van Mikis Theodorakis terecht: "Griekenland heeft een deel van zijn ziel verloren."