...

Een hele reeks studies heeft aangetoond dat blootstelling aan vervuilde lucht bij zwangere vrouwen verschillende risico's met zich meebrengt: miskraam, voortijdige bevalling, een kind met een laag geboortegewicht. Daarnaast heeft luchtvervuiling een negatieve weerslag op de neurologische en cognitieve ontwikkeling van het kind. Dat leidt tot respiratoire afwijkingen, hart- en vaatziekten en sommige vormen van kinderkanker. Het DNA van de pasgeborene kan beschadigd raken.Er bestaat dus een duidelijk verband tussen luchtvervuiling en ongewenste uitkomsten bij het kind. Maar het mechanisme daarachter was nog niet gekend.Iedere dag verspreiden zich roetdeeltjes in de lucht. Ze zijn hoofdzakelijk afkomstig van gas- en dieselmotoren, warmtecentrales die met koolstof worden aangedreven en andere bronnen die fossiele brandstoffen gebruiken. Deze deeltjes hebben een doormeter die kleiner is of gelijk aan 2,5 µ. Ze zijn bijzonder schadelijk, omdat ze de longbarrière kunnen overschrijden en zo in de bloedsomloop terechtkomen.Voor 2015 alleen schat men dat deze fijne stofdeeltjes wereldwijd 4,7 miljoen overlijdens veroorzaakt hebben, waarvan meer dan 200.000 bij kinderen jonger dan vijf jaar. De jongste leeftijdsgroep is bijzonder gevoelig voor luchtvervuiling omdat het immuunsysteem nog niet volledig ontwikkeld is."Onze bevindingen zijn zeer verontrustend, zeker omdat we weten dat het lichaam van het ongeboren kind uitgesproken gevoelig is voor de effecten van vervuilde lucht", zegt Tim Nawrot, professor milieu-epidemiologie aan de Universiteit Hasselt.Samen met zijn collega dr. Hannelore Bové en andere onderzoekers van de KU Leuven onderzocht hij 28 placenta's van vrouwen die niet rookten. Vijf van deze vrouwen waren voortijdig bevallen.Dr. Bové had in het kader van haar doctoraat aan de Universiteit Hasselt een geperfectioneerde lasertechnologie ontwikkeld. Hiermee kon het team de aanwezigheid van roetdeeltjes aantonen in elk van de onderzochte placenta's, die tien minuten na de bevalling waren gecollecteerd."We waren amper verbaasd toen we een hogere concentratie van roetdeeltjes vonden in de placenta van vrouwen die tijdens de zwangerschap waren blootgesteld aan een hoge graad van luchtvervuiling", duidt prof. Nawrot. "De concentratie in die placenta's bedroeg 20.900 deeltjes per mm3. De vrouwen in kwestie waren blootgesteld aan een concentratie van 2,42 microgram per mm3, versus ongeveer 0,63 microgram per mm3 bij vrouwen die tegen een minder uitgesproken luchtvervuiling aankeken."Tim Nawrot trekt hieruit een verontrustende conclusie: "Men beschrijft de placenta doorgaans als een ondoorlatende beschermlaag. In werkelijkheid wordt hij doorkruist door fijne stofdeeltjes afkomstig van vervuilde lucht die de moeder inademt. Vanuit de mond bereiken ze de longen en dringen in de bloedsomloop.""Onze resultaten zijn des te meer verontrustend omdat we de hoogste concentratie gevonden hebben aan de foetale zijde van de placenta, dichtbij de plek waar de navelstreng ontspringt. We kunnen dus veronderstellen dat het bloed van de foetus erdoor aangetast wordt, wat betekent dat die deeltjes een weerslag hebben op de gezondheid van het ongeboren kind.""Ten slotte nog dit. We hebben ook placenta's van miskramen onderzocht. We zagen dat de roetdeeltjes al aanwezig waren bij foetussen van twaalf weken, dus lang vóór de geboorte. Dat zou betekenen dat luchtvervuiling ongunstige gevolgen heeft vanaf de eerste stadia van het leven."Deze studie toont overtuigend aan dat de menselijke placenta aangetast wordt door roetdeeltjes afkomstig van vervuilde lucht. Het bewijs is geleverd dat de foetus rechtstreeks aan deze deeltjes wordt blootgesteld in de meest gevoelige fase van het leven, tijdens de eerste weken van de ontwikkeling."Wat we niet weten, is welke gevolgen deze blootstelling aan roet heeft voor de foetus en het verdere leven van het kind", kadert prof. Nawrot. "Dat zullen we nu moeten onderzoeken. We gaan kijken of die roetdeeltjes echt ongunstige effecten hebben, bijvoorbeeld door beschadiging van het DNA. Met de steun van Kom op tegen Kanker zullen we de placenta van meer dan 1.000 pasgeborenen uit de geboortecohorte van Limburg onderzoeken.""Omdat ademen levensnoodzakelijk is, valt het niet mee het inademen van schadelijke deeltjes te vermijden. Als we de volgende generaties willen beschermen, zullen we de overheid er moeten toe brengen haar verantwoordelijkheden op te nemen om de luchtkwaliteit te handhaven of te verbeteren. Gezonde lucht inademen is een fundamenteel recht, net als het drinken van zuiver water."