...
De studie* combineert de meest recente statistieken en wetenschappelijke evidentie om de impact van fietsen op de economie, de gezondheid en het klimaat in kaart te brengen. De onderzoekers berekenden de maatschappelijke baten van fietsen aan de hand van het aantal vermeden vroegtijdige overlijdens en de vermeden koolstofuitstoot. Actieve transportmodi zoals wandelen en fietsen hebben bekende gezondheidsvoordelen. Voor een inspanningsniveau dat overeenkomt met de aanbevelingen van de WHO (150 minuten lichaamsbeweging aan matige intensiteit per week), wordt geschat dat de kans om vroegtijdig te overlijden door alle doodsoorzaken met 10% vermindert. Fietsen heeft ook een gunstige impact op het mentaal welzijn. Fietsers ervaren bijvoorbeeld het minste stress tijdens hun woon-werkverplaatsingen en blijken dan de gelukkigste pendelaars te zijn. Daartegenover staat een hoger risico op een verkeersongeval: in België hebben fietsers per afgelegde kilometer 3,5 keer meer kans om te overlijden dan autobestuurders, en worden fietsers ook blootgesteld aan luchtvervuiling. De onderzoekers hebben de verschillende gezondheidsvoordelen en -risico's van fietsen tegenover elkaar afgewogen in Health Impact Assessments (HIA). De negatieve gevolgen van verkeersongevallen en luchtvervuiling blijken niet op te wegen tegen de voordelen van fysieke activiteit. In totaal worden er in België jaarlijks 1.294 vroegtijdige overlijdens vermeden, of anders geformuleerd: als er niemand zou fietsen, zouden er elk jaar 1.294 extra personen vroegtijdig overlijden. De onderzoekers berekenden ook dat jaarlijks 137.717 ton CO2-uitstoot vermeden wordt doordat fietsverplaatsingen gemotoriseerd verkeer vervangen. Vervolgens gebruikten ze de Health Economic Assessment Tool (HEAT) van de WHO om de maatschappelijke waarde van fietsen te becijferen. Hierbij worden de vermeden vroegtijdige overlijdens vermenigvuldigd met de statistische waarde van een mensenleven, en de vermeden CO2-uitstoot met de maatschappelijke kost van koolstofemissies. In totaal wordt er dankzij het huidige fietsniveau in België jaarlijks netto 8,44 miljard euro aan maatschappelijke kosten vermeden in vergelijking met een situatie waarin niemand zou fietsen. Het gezondheidsvoordeel van fysieke inspanning levert 9,59 miljard euro op. Hiervan wordt de maatschappelijke kost van het hogere ongevalsrisico (522 miljoen euro) en de hogere blootstelling aan luchtvervuiling (643 miljoen euro) afgetrokken. De onderzoekers bekeken ook verschillende scenario's waarbij het fietsgebruik in België nog toeneemt. Wanneer een Belg op vijf elke dag tien minuten meer zou fietsen, kunnen 210 vroegtijdige overlijdens en 24.816 ton CO2-uitstoot per jaar vermeden worden. Maatregelen die deze toename kunnen realiseren, zijn kosteneffectief als de kostprijs lager ligt dan de geschatte besparing van 1,37 miljard euro. Vandaag ervaren vrouwen specifieke barrières om de fiets te gebruiken, zoals een gebrek aan goede fietsinfrastructuur, een onveiligheidsgevoel en het feit dat de fiets niet in hun dagelijkse routine past. Wanneer vrouwen evenveel zouden fietsen als mannen, kunnen jaarlijks 466 vroegtijdige overlijdens en 53.484 ton CO2-uitstoot vermeden worden. Dit komt overeen met een maatschappelijke besparing van 3,04 miljard euro.