...
In het Verenigd Koninkrijk wordt stevig gedebatteerd over 'assisted suicide', een weldra mogelijk toegestane vorm van euthanasie. Kritische filosofen mengen zich in dit debat. Een verrassend inzicht is dat euthanasie zelfdoding is. De wilsbekwame persoon geeft de taak hem te doden aan de arts, in plaats zelf te kiezen voor morsige of onveilige methoden. Dat toont een stevige tegenstelling: maatschappij en gezondheidszorg doen heel wat moeite om zelfdoding te voorkomen, maar organiseren zelf gemedicaliseerde zelfdoding. Euthanasie is ontstaan ter voorkoming van onstilbaar lijden aan het einde van het leven. Door het wijkend geloof in God en het toenemende kunnen om de dood uit te stellen zagen arts en (vooral) patiënt het nut niet meer in van traag en onherroepelijk te creperen aan een onbehandelbare ziekte in haar laatste fase. Euthanasie maakt het mogelijk om langer van wat er nog rest van het leven te genieten, omdat we het laatste eindje ondraaglijk lijden mogen laten staan. Hetzelfde geldt ook voor erg oude mensen. Lijden door gevorderde aftakeling aan het einde van een lang bestaan is evengoed onherroepelijk, onstilbaar en zinloos. Het cruciale zinnetje is "aan het einde van het leven": de patiënt met een progressieve aandoening die om euthanasie vraagt wordt niet geacht nog lang te leven. Dat is anders bij psychisch lijden. Euthanasie is daar losgezongen van te verwachten ziekte en dood aan het einde van het bestaan. Erg vaak zijn het jonge vrouwen. Vragen is daarom niet krijgen, maar feministische filosofen zijn bezorgd. Euthanasie kan een manier zijn om de specifieke zorgen en levensangsten van vrouwen drastisch op te lossen: het is een zeer efficiënte manier van zelfdoding. Psychisch lijden is erg fluctuerend, niet gemakkelijk te meten en nog moeilijker te voorspellen. Nog veel moeilijker te voorspellen is medische vooruitgang: een dertiger leeft nog een halve eeuw. In de libertijnse visie geldt dat mensen individueel voor zichzelf beslissen: hun wil is wet. Dan moeten we de zelfmoordlijn afschaffen en vervangen door de boodschap: bij vragen over zelfdoding, praat met uw huisarts over euthanasie. Jonge vrouwen met anorexie die zich doodhongeren oefenen enkel hun recht op zelfbeschikking uit, behandeling is paternalisme. Labelen we anorexie als ziekte? Depressie niet, dan? Psychiatrische patiënten met een doodswens zijn ervaren in het manipuleren en shoppen tot ze vinden wie ze zoeken. Huisartsen hebben de kennis noch de ervaring om hiermee om te gaan. Wij hebben een zelfmoordlijn, een komiek die een aangrijpend programma over zelfdoding durfde te maken. Dat is omdat mensen een zeer sociale aap zijn. Wij zorgen voor elkaar. Het assisenproces over de euthanasie van een jonge vrouw was bar- slecht drama omdat geen mens gelooft dat de betrokken artsen moordenaars waren. Maar het toonde wel de niet genezen wonden van de achterblijvers. Niet artsen, familie of (godbetert) de Kerk hadden zich te verantwoorden. Wel de vraag: is euthanasie bij psychisch lijden verantwoord en goed geregeld?