...

Corona is inmiddels meer dan een jaar onder ons, de kaap van twee miljoen doden ruim gepasseerd. De schade is groot, de leercurve steil. Een paar nuchtere geesten zetten in een handzaam boek te midden van een kakofonie van meningen de bakens uit voor een rationele route in voor velen onbekend terrein. In Eerste hulp bij pandemie kijken Joël De Ceulaer, journalist bij De Morgen, en Maarten Boudry, wetenschapsfilosoof aan UGent, terug op een turbulent jaar getekend door een pandemie met ongeziene impact en omvang in een wereld die nooit eerder zo dichtbevolkt was. Ze schetsen de inzichten die intussen gegroeid zijn en scheppen helderheid in het vaak verwarrende publieke opbod aan feiten, de interpretaties van die feiten en door opinie of ideologie ingekleurde beleidsvoorstellen die daar dan weer op gebaseerd worden.De Ceulaer en Boudry vonden een speelse en toegankelijke vorm om veel en vaak fundamentele wetenschappelijke kennis toegankelijk te presenteren. In een 100-tal lemma's (die onderling naar elkaar doorverwijzen, je kan het boek zigzaggend lezen) gaan ze geen enkel relevant thema uit de weg: voorzorgsprincipe, logaritmische curves, hygiëne, exponentiële groei, complotdenken, afstand houden, scepticisme of case fatality rate. Rode draad is de speurtocht naar antwoorden op de vragen: Wat weten we? Wat weten we niet? En hoe zoeken we onze weg in onzekerheid? Uit alles wat de twee auteurs op een rij zetten, klinkt een heldere boodschap: de remedie (strenge maatregelen) is erg, maar de kwaal zonder remedie (de pandemie haar gang laten gaan) is nog veel erger. Ze verwijzen naar de stevige aanpak zoals die in Azië effectief is gebleken. Daar gaat een hele staat met 7 miljoen inwoners in complete lockdown bij 50 besmettingsgevallen. Bij ons leven we nu al een tijdje met meer dan 2000 (gemeten) besmettingen per dag terwijl er gepleit wordt voor versoepeling. Dit boek pretendeert geen encyclopedische volledigheid. Sinds het naar de drukker ging dient zich al minstens één nieuw lemma aan: Het nocebo-effect van het doemdenken. De behoefte aan helderheid zal groot blijven en de pandemie is nog lang niet voorbij. We leven nu eenmaal in een wereld vol evolutionair slimme virussen en vaak irrationeel denkende mensen. Deze EHBP-toolkit is een verademing in tijden van verontwaardigd opbod van meningen. Met helder hoofd en twee voeten op de grond leveren De Ceulaer en Boudry een uitzichtrijk pleidooi voor een wereld met meer betrouwbare kennis, slimmere beslissingen, minder ongelijkheid en meer welvaart.