...

Bij de start van Vivaldi spraken nagenoeg alle regeringspartijen zich uit voor een uitbreiding van zowel de abortus- als de euthanasiewet. Toenmalig CD&V-voorzitter Joachim Coens liet in het regeerakkoord echter opnemen dat er geen wetswijzigingen mochten komen zonder consensus. Tot grote ergernis en frustratie van de andere regeringspartijen bewoog er de afgelopen legislatuur dan ook niets op dit vlak. Het is duidelijk dat voor de meeste partijen een dergelijke status quo na de verkiezingen niet meer kan. De grootste meningsverschillen zijn er inzake abortus. CD&V blijft bij het standpunt dat een verlenging van de termijn waarin abortus mogelijk is tot achttien weken niet wenselijk is. De partij blijft vasthouden aan veertien weken als uiterste datum. De twee partijen die CD&V enigszins volgen in het abortusdossier - N-VA en Vlaams Belang - reppen in hun partijprogramma met geen woord over de ethische thema's. Ook PVDA blijft overigens vaag over waar het in ethische thema's naartoe wil. Groen, Open Vld en Vooruit willen het recht op abortus verankeren in de grondwet. "Er zijn politici die de klok willen terugdraaien", stellen de liberalen. "Om dit fundamenteel recht van vrouwen te beschermen, verankeren we het in de grondwet." Vooruit wil abortus erkennen als dringende medische hulp "zodat alle vrouwen ongeacht hun statuut of levensomstandigheden effectief toegang hebben tot de afbreking van een ongewenste zwangerschap". De ecologisten willen de abortustermijn uitbreiden naar minstens achttien weken. Bovendien moet de verplichte bedenktijd van zes dagen op de schop en moeten minderjarigen zelf voor abortus kunnen kiezen zonder toestemming van hun ouders of voogd. Zo ver willen liberalen en socialisten niet gaan. Open Vld en Vooruit spreken van de mogelijkheid van abortus tot achttien weken na de bevruchting. "Deze uitbreiding laat toe dat vrouwen, in samenwerking met hulpverleners, voldoende tijd hebben om weloverwogen voor zwangerschapsonderbreking te kiezen", meent Open Vld. Net als Groen wil Vooruit af van "betuttelende verplichtingen zoals de bedenktijd". Voor euthanasie lijkt het makkelijker om een akkoord te vinden tussen potentiële regeringspartners. Hoewel CD&V wel meteen duidelijk maakt dat euthanasie altijd gebaseerd moet zijn op een medisch uitzichtloze situatie, fysiek of psychisch. "Als de keuze voor euthanasie enkel wordt ingegeven door een gevoel van overbodigheid of eenzaamheid, moet de overheid geen euthanasie, maar aandacht en zorg als oplossing aanbieden." De christendemocraten vinden dat er vandaag onvoldoende zorgvuldigheidsvereisten zijn ingebouwd wanneer het gaat om euthanasie bij psychisch lijden. De partij staat wel open voor de mogelijkheid van euthanasie bij vergevorderde dementie. Open Vld wil niet enkel abortus, maar ook het recht op waardig sterven opnemen in de grondwet. Iedereen heeft recht op euthanasie indien aan de voorwaarden is voldaan, stellen de liberalen. Ze willen de euthanasiewet verduidelijken en vereenvoudigen. Dat impliceert onder meer dat euthanasie beschouwd wordt als onderdeel van continue zorg. De euthanasiewet wordt uitgebreid naar personen met 'verworven wilsonbekwaamheid' en ook bij 'voltooid leven' moet euthanasie mogelijk worden. Ten slotte vindt Open Vld dat er duidelijker afspraken moeten komen over palliatieve sedatie. Groen wil het recht op euthanasie uitbreiden voor personen met dementie en de toegang tot euthanasie beter garanderen voor personen in een uitzichtloze medische situatie. Tevens wil de partij begeleide levensbeëindiging mogelijk maken, ook voor wie een stervenswens heeft zonder medische aanleiding. De groenen zitten daarmee op dezelfde golflengte als Vooruit. De Vlaamse socialisten vinden het fundamenteel dat mensen de keuze hebben om zelf te beslissen welke zorg ze wel en niet meer willen op het einde van hun leven. "Iedereen heeft het recht op een waardig levenseinde. Meer dan twintig jaar geleden werkte Vooruit mee aan een progressieve euthanasiewetgeving. Vandaag strijdt Vooruit voor een uitbreiding van de wet omdat er mensen uit de boot vallen, zoals bijvoorbeeld mensen met (jong)dementie." Vooruit sluit zijn ethisch luik af met een duidelijke boodschap, waarin ook Groen en Open Vld zich kunnen vinden: "De laatste jaren werden gekenmerkt door stilstand op ethisch vlak. We willen die stilstand doorbreken en ervoor zorgen dat we ook op ethisch vlak als samenleving weer vooruitgang boeken."