...

Onderzoekers hebben belangrijke gegevens verzameld over de effecten van covid-19 op lichaam en hersenen. Er wordt ongerust gekeken naar een mogelijke impact van het coronavirus op biologische processen zoals de veroudering. Eind deze zomer verscheen een Britse studie over veranderingen die zich hadden voorgedaan in de hersenen van personen die van covid-19 waren genezen. De onderzoekers gingen uit van de UK Biobank, een gegevensbank die sinds 2014 wordt opgebouwd en intussen gegevens rond beeldvorming bij 45.000 Britten omvat. Het team vergeleek gegevens die vóór de pandemie in de UK Biobank waren opgenomen met die van patiënten die covid-19 hadden doorgemaakt. De gegevens werden gematcht naar leeftijd, sekse en plaats waar het onderzoek had plaatsgevonden, alsook naar de risicofactoren voor covid-19, zoals gezondheidsvariabelen en socio-economische status. De onderzoekers vonden duidelijke verschillen in de grijze stof van de hersenen tussen de geïnfecteerde personen en de controlepopulatie. Bij de geïnfecteerde personen was de cortex dunner in de frontale en temporale schors. "In de algemene bevolking zijn veranderingen van het volume of de dikte van de grijze stof met toenemende leeftijd een normale vaststelling, maar in dit onderzoek waren de veranderingen meer uitgesproken dan normaal", zegt Jessica Bernard, professor aan de universiteit van Texas. Zij doet onderzoek naar de normale veranderingen in de hersenen die zich voordoen met stijgende leeftijd. Meer bepaald interesseert ze zich voor de manier waarop die veranderingen interageren met het denken en de mobiliteit van personen, vanaf de volwassen leeftijd en daarna. "Opmerkelijk is dat de veranderingen zich ook voordeden als de symptomen van covid-19 niet ernstig genoeg waren om tot een opname in het ziekenhuis te nopen." Hadden die structurele veranderingen waarneembare gevolgen? Jammer genoeg wel. De onderzoekers zagen dat de geïnfecteerde personen trager waren bij het verwerken van informatie. Hoe moeten we die veranderingen in het volume van de hersenen interpreteren? Om dat te begrijpen, moeten we teruggaan naar het begin van de pandemie, toen al heel snel bleek dat het verlies van smaak- en reukzin één van de vaakst gemelde correlaten bij patiënten met covid-19 was. De stoornis bleek soms reversibel, soms ook niet. "Opvallend is dat de hersenregio's waar de Britse onderzoekers letsels vonden na infectie met covid-19 allemaal verbonden zijn met de bulbus olfactorius, die de reuksignalen vanuit de neus verspreidt naar andere delen van de hersenen", zegt Jessica Bernard in een artikel op de site 'The Conversation'. "De bulbus olfactorius is verbonden met de temporale hersenkwab. Men verwijst vaak naar die kwab in verband met veroudering en de ziekte van Alzheimer, omdat de hippocampus er deel van uitmaakt. De hippocampus speelt waarschijnlijk een centrale rol bij verouderingsfenomenen en de ziekte van Alzheimer, want hij is betrokken bij de geheugenfuncties en de cognitie. Ook de reukzin is een aandachtspunt bij het onderzoek naar de ziekte van Alzheimer, want sommige gegevens wijzen erop dat personen met een verhoogd risico om deze ziekte te krijgen, een stoornis van de reukzin hebben." "Het belang van dit onderzoek is dat het de resultaten van kleinere, preliminaire studies bevestigt", commentarieert prof. Nicolas Dauby. "We weten niet of het SARS-CoV-2 rechtstreeks het hersenweefsel beschadigt. Het is ook mogelijk dat de hersenschade te wijten is aan de systemische inflammatie waarmee de infectie gepaard gaat." "De resultaten die de Britten aankondigen, zijn in ieder geval zorgwekkend op middellange en lange termijn. De boodschap die erin vervat zit? We moeten vaccinatie aanmoedigen, ook bij jonge mensen die denken dat ze weinig of geen risico lopen. Het Britse onderzoek, bij een uitgebreide populatie, toont aan dat zelfs personen met een ogenschijnlijk goedaardige infectie in werkelijkheid een risico op hersenschade hebben. En niemand weet momenteel of deze letsels reversibel zijn. En zo ja, hoelang ze blijven bestaan." "Het is paradoxaal om sommige mensen twijfels te horen uiten over de langetermijneffecten van het vaccin, terwijl we vrij zeker zijn dat het virus op lange termijn belangrijke schade aanricht. Het mRNA-vaccin, bijvoorbeeld, is zeer veilig. Het werkt binnen 48 en 72 uur, en induceert een uitstekende respons. Nadat het gedaan heeft wat het moet doen - immuuncellen activeren die specifiek tegen het SARS-CoV-2 optreden - verdwijnt het uit ons lichaam zonder het te schaden." Dr. Dauby vestigt ook de aandacht op kinderen met langdurige covid-19. "Ze zijn niet talrijk, dat klopt. Maar de letsels die we hier zien, zetten tot voorzichtigheid aan."