...

Wie vertrouwd is met medische uitgaven, kent Bruno Ariens. De Herenthoutse huisarts heeft al eerder twee boeken gepubliceerd, meer bepaald over slaap en slaaphygiëne, respectievelijk bij volwassenen en kinderen."De inzichten zijn intussen een beetje geëvolueerd", zegt hij. "Ik wou een herwerkte versie maken. Maar de uitgever stelde voor dat ik de scope breder zou opentrekken dan rond slaaphygiëne alleen. Andere factoren kunnen er immers voor zorgen dat mensen energiek in het leven staan, zoals gezonde voeding en voldoende lichaamsbeweging. Het idee sprak me aan en ik ging aan de slag. Een goed idee, want als ik om mij heen zeg dat ik een boek in de pipeline heb over levensenergie, reageren mensen met belangstelling. Ik wilde er wél nog een vierde pijler aan toevoegen, met name piekeren, omdat getob toch wel met flink wat fut aan de haal gaat." De basis van het boek 'Meer energie - Nooit meer moe in vier stappen' was gelegd."Nooit meer moe, het is een ambitieuze doelstelling", glimlacht de auteur. "Maar toch kan je mensen een hele reeks tips geven om kwieker door de dag te gaan." Het boek is geschreven in een vlotte stijl die het voor leken toegankelijk maakt. Maar uiteraard kunnen ook artsen er inspiratie uit putten voor het aanreiken van advies tijdens het consult.Alles vertrekt vanuit de balans tussen draagkracht en draaglast - het model van Bakker, dat nog altijd actueel is. Als die balans bij iemand doorslaat in de richting van de draaglast, stroomt de energie aan een versneld tempo weg en begint de persoon zich moe of lusteloos te voelen.Aan de kant van de draaglast kan men heel wat factoren niet zomaar veranderen: persoonlijkheidskenmerken en inzichten die uit de opvoeding stammen, professionele activiteiten, huishoudelijk werk, enzovoort. "Maar de draagkracht kan je opdrijven", weet dr. Ariens. "En daar gaat het boek over."Opmerkelijk is het hoofdstuk over piekeren. Er wordt onder andere uitgelegd waarom piekeren slecht is voor het lichamelijk en geestelijk welzijn. Er waar piekeren vandaan komt. Kernopvattingen die ontstaan zijn in de vroege jeugd - zoals 'ik ben dom' - kunnen een rol spelen. Maar hoe raak je van piekeren af? De lezer wordt ertoe aangezet kritisch te kijken naar de ideeën die door zijn hoofd malen: zijn het feiten? Of alleen maar bange veronderstellingen over de toekomst, die mogelijk nooit bewaarheid worden?Rond gezonde voeding formuleert Bruno Ariens een eenvoudige aanbeveling: gebruik de omgekeerde voedingsdriehoek. "Ik heb hierover veel gelezen. Die voedingsdriehoek blijkt gesteund te zijn op gedegen internationale richtlijnen en is daarom een aanrader voor iedereen." Eén van de mogelijke mechanismen waarmee gezonde voeding op het energieniveau inwerkt, is de samenstelling van de darmflora. Darmbacteriën maken immers neurotransmitters aan, die het welzijnsgevoel verhogen (dopamine), de stemming verbeteren (serotonine), of angst reduceren (GABA).Slaaphygiëne is zoals gezegd hét expertisedomein bij uitstek van de auteur. Zijn ervaring, aangevuld met gegevens uit de literatuur, heeft hij in het hoofdstuk over de slaap gegoten onder vorm van een programma om de slaap te verbeteren. In zijn dagelijkse praktijk geeft hij patiënten met slaapproblemen informatie en advies, indien nodig tijdens één of verschillende consulten van een uur.Bewegen verhoogt in de hersenen de afscheiding van dopamine, serotonine, noradrenaline en endorfines. Tegelijk neemt het stresshormoon cortisol af. Bruno Ariens: "Nog opmerkelijker is dat onder invloed van lichaamsbeweging nieuwe hersencellen worden gevormd, bijvoorbeeld in de hippocampus en de basale ganglia. We dachten vroeger dat zoiets niet kon. Er ontstaat ook een toename van het volume van de grijze cellen in de prefrontale cortex, de hersenzone waarmee we beslissingen nemen. Bovendien worden de verbindingen tussen de hersencellen intenser. De kwaliteit van de myelineschede verhoogt, waardoor een betere geleiding optreedt."Aanbevolen wordt om een halfuur per dag matig intensief te bewegen, of driemaal per week een halfuur hoog intensief. "Dat is al een heel goed richtsnoer", kadert dr. Ariens. "Maar we weten ook dat ieder beetje helpt: de trap nemen in plaats van de lift, de fiets in plaats van de auto. Tien minuten per dag bewegen brengt al een effect tot stand. Dat is voor iedereen haalbaar. En voor wie het moeilijk heeft, voorziet de Vlaamse overheid in de formule Bewegen op verwijzing *. Hiermee kan de patiënt aan de hand van een doktersvoorschrift tegen een voordelige prijs in contact treden met een bewegingscoach, omdat de overheid een deel van de kosten bijpast.""Als mensen stappen ondernemen om zich energieker te voelen, is het belangrijk dat ze systematisch de balans tussen draagkracht en draaglast in het achterhoofd houden", zegt hij nog. "Als je een gezonde maaltijd neemt, bijvoorbeeld, dan voel je het gunstige effect daarvan niet onmiddellijk. Maar het besef dat je er op langere t ermijn je draagkracht mee verhoogt, kan helpen om zo vaak mogelijk de juiste keuzes te maken. De motivatie wordt groter." Voor wie nog meer wil weten, heeft Bruno Ariens ook een blog over dit onderwerp (meer-energie.com).*Zie: vlaanderen.be/bewegen-op-verwijzing