De opiatencrisis en de familie Sackler

Er zijn in de loop der tijden verschillende morfinederivaten ontwikkeld die progressief sterker waren dan morfine. Oxycodone, tweemaal zo sterk als morfine, was ontdekt in 1916 maar pas vele jaren later werd een slow-release-versie ontwikkeld door Purdue. Het middel werd aangeprezen voor iedereen die pijn leed ("voor iedereen een leven zonder pijn"), terwijl voordien morfine enkel gebruikt werd bij kankerpatiënten, omdat morfine als verslavend werd aanzien voor een algemene patiëntenpopulatie.Purdue beweerde dat de slow-release- formulatie minder verslavend was dan andere opiaten. Deze claim werd door de FDA zonder enige verificatie goedgekeurd; de beslissing werd genomen door een FDA official die een jaar later zou gaan werken bij Purdue Pharma. De Sacklers en Purdue Pharma maakten enorme promotie voor hun middel en bleken onbezorgd over het groeiend aantal gevallen van verslaving en doden die gepaard gingen met het massale gebruik ervan.De opiaatverslaving werd een echte epidemie in de VS - men schat dat meer dan 450.000 Amerikanen gestorven zijn ten gevolge van verschillende opiaten. De familie Sackler slaagde erin om lang in de schaduw te blijven van dit schandaal. De familie Sackler, stichters van Purdue Pharma, bestond uit drie broers - Arthur, Mortimer en Raymond - die alle drie geneeskunde studeerden. Arthur was de patriarch van de familie; de drie broers samen hadden 14 kinderen. In 1952 kochten ze een kleine farmaceutische firma, Purdue-Frederick. De firma werd geleid door Raymond en Mortimer, terwijl Arthur een pionier werd in medische reclame; hij was ook één van de grootste kunstverzamelaars van zijn tijd. Toen Arthur veel vroeger dan zijn broers stierf in 1987 werd zijn optie op een derde van Purdue-Frederick verkocht aan zijn broers, die de naam veranderden in Purdue Pharma. In 1996 introduceerde Purdue Pharma een slow-release-versie van oxycodone, wat leidde tot grote winsten voor de familie Sackler - in 2015 stond hun naam op de lijst van Amerika's rijkste families. Dit was dus na de dood van Arthur, en de rol van zijn tak van de familie in de opiatencrisis is altijd wat apart behandeld geweest.Ondertussen gaven de Sacklers enorme bedragen uit aan filantropie, met grote donaties aan culturele instellingen (bv. Metropolitan, Guggenheim, Louvre) en universiteiten (bv. Harvard, Yale, Oxford, Londen). Het totale bedrag aan donaties wordt geschat op zo'n 14 miljard dollar. In 2019 leidde de bekende Amerikaanse fotografe Nan Goldin, die zelf verslaafd was geweest, een belangrijke protestactie om de naam 'Sackler' te verwijderen uit publieke gebouwen. Vanaf die periode begonnen een aantal instituten verdere donaties van de Sacklers te weigeren en zich te distantiëren van de naam Sackler. Toen de overheid uiteindelijk Purdue begon te onderzoeken, vroeg het bedrijf het faillissement aan. De Sacklers slaagden erin om lang buiten vervolging te blijven.In 2019 werd een proces aangespannen in New York waarin acht namen van Sackler-familieleden werden vermeld. In maart 2021 diende Purdue Pharma een herstructureringsplan in om een nieuwe firma te stichten met programma's om de opiatencrisis te bestrijden. Purdue Pharma werd ontbonden in september 2021 en na lange onderhandelingen werd een regeling getroffen van zes miljard dollar, die de familieleden immuniteit bood voor civiele rechtszaken. Er zijn al veel vergelijkingen gemaakt over de situatie rond pijnstillers en opiaten tussen de VS en Europa. Er is ook in Europa een stijgend aantal voorschriften voor opiaten, maar er is geen bewijs gevonden voor een substantiële stijging van opiaatgerelateerde bijwerkingen, inclusief verslavingen. Dit wordt althans voor een deel toegeschreven aan de gecentraliseerde gezondheidszorg in Europa.Hoe dan ook gaan er ook hier stemmen op dat zware pijnstillers te vaak worden voorgeschreven - in België steeg het verbruik van de vijf belangrijkste opiaten tussen 2006 en 2017 met meer dan 80%. Er zijn al vele maatregelen genomen, zoals de hoeveelheid die in één keer kan voorgeschreven of afgeleverd worden. Aanbevolen wordt om steeds de laagst werkzame dosis opiaten voor te schrijven bij een behandeling voor chronische pijn.