...

Tot maandagavond 26 juni kunt u nog steeds uw stem uitbrengen. Het is belangrijk dat u dat doet. Zo kunt u ervoor zorgen dat uw collega's in de Nationale Commissie, het Verzekeringscomité, de Technisch-Geneeskundige Raad en zo voort met gezag uw belangen kunnen blijven verdedigen bij de totstandkoming van nieuwe regels en beslissingen die uw dagelijkse praktijk zullen beïnvloeden. Het elektronisch kiezen verliep dit jaar tot nu toe vrij vlot - problemen zoals in 2018 bleven uit. Hoe verlopen de verkiezingen eigenlijk? Wat zijn de waarborgen voor een eerlijk proces? We vroegen aan het Riziv wie binnen de organisatie de verkiezingen organiseert en wat voor voorzorgen het neemt.De organisatie omvat verschillende onderdelen: het aanleggen van de kiezerslijst van artsen die mogen stemmen; de erkenning van de 'representatieve' beroepsorganisaties die willen deelnemen; de organisatie van de verkiezingen zelf zoals het aanschrijven van de artsen die mogen stemmen; en het tellen van de uitgebrachte stemmen. Dat alles is gedetailleerd geregeld in één Koninklijk Besluit en één Ministerieel Besluit uit 2018 (beide van 28 februari). Het MB werd ondertussen nog gewijzigd om de representativiteit van de deelnemende organisaties beter te beschrijven (actief in minstens twee Gewesten, een minimumaantal leden (5%) van de kleinste van de twee groepen - ofwel de specialisten ofwel de huisartsen).Een KB van begin dit jaar bepaalde de datum waarop het Riziv de kiezerslijst bekend maakte. Dat gaf het startsein voor de organisatie van de huidige verkiezingen - waarbij de kalender voor het verdere verloop van de verschillende fasen min of meer vastligt. De wet op de ziekteverzekering (artikel 211, paragraaf 1) zelf geeft alleen algemeen aan dat er om de vijf jaar verkiezingen van de artsenvertegenwoordigers worden georganiseerd. Het Riziv stelt de kiezerslijst samen. Die telt dit jaar 59.178 artsen, zo deelde de communicatiedienst van het Riziv ons mee. Het Riziv laat de artsen meestemmen die het in zijn databank heeft staan en die zelf niet hebben aangegeven dat ze hun activiteit als arts hebben stopgezet - dat laatste sinds 2018. Artsen die geldig een beroep aantekenden tegen het feit dat ze niet op de kiezerslijst vermeld waren, worden nog aan de lijst toegevoegd. (Artsen die een beroepsopleiding volgen, haio's en aso's, zijn trouwens ook meegeteld.) Het is de Dienst Geneeskundige Verzorging - de medische directie en de leidend ambtenaar - die instaat voor de praktische organisatie. De sociaal inspecteurs van de Dienst voor Administratieve Controle controleren samen met de gerechtsdeurwaarder de documenten (vereiste aantal leden) op het hoofdkwartier van de beroepsorganisaties. Wanneer een representatieve organisatie beroep aantekent tegen haar niet-erkenning, is het de minister die de knoop doorhakt. Het is dit jaar de tweede keer dat stemmen alleen nog elektronisch kunnen worden uitgebracht. Elektronisch stemmen is mogelijk sinds de verkiezingen van 2010. Omdat dat niet het verhoopte succes had - hoewel de artsen over het elektronisch stemmen tevreden waren - werd in 2014 wie per brief stemde opnieuw verplicht dat met een (uit eigen portemonnee betaalde) aangetekende verzending te doen. In 2018 werd de mogelijkheid om nog schriftelijk een stem uit te brengen helemaal afgeschaft. Als u uw stem uitbrengt, wordt de informatie daarover op streng beveiligde servers bewaard. Daarop wordt een lijst bijgehouden van wie mag stemmen - en wie daarvan effectief zijn stem al heeft uitgebracht. Dat maakt 'vals' spelen onmogelijk. De keuze van de arts voor een artsensyndicaat wordt apart opgeslagen en versleuteld. Een gerechtsdeurwaarder houdt de 'sleutel' bij. Pas op de dag dat de stemmen worden geteld en de uitslag bekend wordt gemaakt, worden de stemmen met deze sleutel gedecrypteerd. Het tellen verloopt voor de rest natuurlijk wel een stuk eenvoudiger nu er geen schriftelijke stemmen meer met de hand - of zelfs met de machine - moeten worden geteld. De stemmen worden op de server bewaard tot het Riziv nog eens een verkiezing organiseert (inclusief een voor andere zorgdisciplines). Dat is volgens de communicatiedienst zo'n twee jaar. Dan worden ze gewist. De deelname aan de verkiezingen wordt berekend op het totale aantal artsen dat op de kiezerslijst staat - dat zijn er dus zo'n 60.000. Dat is een enorm grote pool, geeft het Riziv toe - maar het is het resultaat van een aantal weloverwogen beslissingen. "Arts is een vrij beroep en er zijn andere manieren om actief te zijn als arts die bijdraagt tot de doelstellingen van de ziekteverzekering, dan via het hebben van een verstrekkersprofiel. Het staat de arts ook steeds vrij om zijn praktijk op elk ogenblik terug op te nemen, dus ondanks een onderbreking van de activiteit kan het voor die arts toch zinvol zijn om te stemmen. Ook de leeftijd kan niet in aanmerking genomen worden als bepalende factor, omdat er op activiteit geen leeftijd te plakken is bij de artsen."