Brusselse ziekenhuizen eisen drie extra MRI-toestellen

Wat voorafging: op 30 mei verscheen in het Staatsblad het koninklijk besluit van 7 mei 2024 "tot wijziging van het koninklijk besluit van 25 april 2014 tot vaststelling van het maximum aantal toestellen voor 'magnetische resonantie'-tomografie dat uitgebaat mag worden." Via dat KB verhoogde minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid Frank Vandenbroucke het maximum aantal toestellen voor 'magnetische resonantie'- tomografie (MRT) dat in België mag worden uitgebaat van 139 (het aantal toegelaten sinds het KB van 9 februari 2020) naar 159. Van de twintig bijkomende toestellen gaan er 15 naar Vlaanderen en 5 naar Wallonië; voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest blijft het maximum aantal van 21 toestellen ongewijzigd (zie tabel). De reactie liet niet lang op zich wachten. GIBBIS, de vereniging van gezondheidsinstellingen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, klaagt de achterstelling van Brussel aan. "De nood aan MRI-toestellen in Brussel is al sinds lange tijd bijzonder groot", stelt GIBBIS. "Het aantal beschikbare toestellen op dit moment is veel te klein om te voldoen aan de steeds toenemende vraag, die nog wordt versterkt door de medische ontwikkelingen, de demografische groei en de attractiviteit van Brussel als hoofdstad van Europa." Daardoor lopen de wachttijden voor een MRI-onderzoek in Brussel op: gemiddeld bijna drie maanden voor een onderzoek tijdens de werkuren, vier maanden voor een MRI van de wervelkolom en meer dan vier maanden voor een neurologische MRI, volgens GIBBIS. Om toch diagnoses te kunnen stellen, wordt er in de Brusselse ziekenhuizen ook 's nachts en in het weekend gescand, of gebruikt men CT-scans die minder performant zijn en een groter stralingsrisico hebben. GIBBIS vindt het daarom "niet alleen onaanvaardbaar maar ook volstrekt onbegrijpelijk" dat minister Vandenbroucke geen extra toestellen toewijst aan Brussel. In een brief aan GIBBIS verduidelijkt Vandenbroucke de redenering achter het KB, die volgens hem "geenszins voorbijgaat aan de realiteit van de behoeften in het Brussels Gewest". Het aantal NMR-toestellen per 100.000 inwoners bedraagt momenteel 1,09 in het Vlaams Gewest, 1,20 in het Waals Gewest en 1,69 in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Ermee rekening houdend dat de Brusselse ziekenhuizen voor 30% patiënten van buiten het gewest aantrekken, bedraagt de ratio 1,30 per 100.000 inwoners van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, stelt Vandenbroucke. Door de uitbreiding met 15 extra toestellen voor het Vlaams Gewest en vijf voor het Waals Gewest, komen de ratio's voor elk van de drie gewesten op 1,30 toestellen met 100.000 inwoners te liggen, rekening houdend met een 'hinterland' van 30% voor Brussel. "Het spreekt voor zich dat als er geen rekening wordt gehouden met een dergelijk hinterland, deze ratio op 1,69 blijft voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest", schrijft Vandenbroucke. In zijn brief stelt Vandenbroucke verder dat de capaciteit aan NMR-onderzoeken ook bepaald wordt door de intensiteit van hun gebruik. "De audit van het Riziv rond zware medische beeldvorming, uitgevoerd op basis van gegevens van 2017 tot 2019, toont een duidelijke variabiliteit in het aantal uitgevoerde onderzoeken per toestel tussen ziekenhuizen, maar ook in het gemiddelde aantal uitgevoerde onderzoeken per toestel in de verschillende regio's van ons land. De data geven aan dat dit lager ligt in het Brussels Gewest dan in de twee andere, en dat kan de wachttijden die u aanhaalt natuurlijk ook beïnvloeden." GIBBIS wijst er op dat drie van de zeven universitaire ziekenhuizen in België op het grondgebied van het Gewest gevestigd zijn (CU Saint-Luc, Hôpital Erasme en UZ Brussel). Zij zien patiënten die vaak complexe onderzoeken vergen. Dat zou (mee) kunnen verklaren waarom er minder onderzoeken per toestel worden uitgevoerd. De Brusselse acute ziekenhuizen vragen dat er dringend een corrigerend koninklijk besluit komt dat minstens drie bijkomende MRI-toestellen toekent aan Brussel. "Deze bijkomende toestellen zijn absoluut noodzakelijk om de toegang tot medische beeldvorming te verbeteren en een kwaliteitsvolle zorg te garanderen voor alle patiënten die in Brussel worden verzorgd, of ze nu in de hoofdstad wonen of niet, en om de huidige buitensporige wachttijden te laten dalen", zegt Karel Van De Sompel, algemeen directeur van GIBBIS. Op lange termijn pleit GIBBIS voor een zogenaamde 'deprogrammatie' van NMR-toestellen. Daarbij zouden ziekenhuizen zelf kunnen bepalen hoeveel toestellen ze aankopen, in functie van de noden van de patiënten.