...

De trofee voor innovatieve geneesmiddelen ging dinsdagavond naar Trodelvy® een geneesmiddel van Gilead voor de behandeling van inoperabele of gemetastaseerde triple-negatieve borstkanker. Dubbel en dik verdiend, want we spreken hier over een agressieve tumor, gekenmerkt door een snelle ziekteprogressie, een zeer ongunstige prognose en een gebrek aan adequate behandelingsopties. De jongste jaren zijn er in dit behandelingsdomein nieuwe doelgerichte geneesmiddelen ontwikkeld, maar ze kunnen slechts worden toegediend bij een beperkt aantal patiënten, met name als de tumor het eiwit PD-(L)1 uitdrukt of als er sprake is van een BRCA 1/2-mutatie. Voor de andere patiënten was er tot nog toe alleen chemotherapie voorhanden, maar deze behandelingen worden gekenmerkt door een beperkte werkzaamheid en toepasbaarheid, lage responspercentages, ernstige bijwerkingen en een ongunstige weerslag op de levenskwaliteit. Trodelvy®huldigt het ingenieuze principe van het antibody-drug conjugate: het actieve bestanddeel is opgebouwd uit een monoklonaal antilichaam met daaraan gekoppeld een kleine molecule, SN-38. Het monoklonale antilichaam loodst SN-38 naar de tumor, omdat het selectief bindt aan Trop-2, een oppervlakte-eiwit van borstkankercellen. Eenmaal in de cel blokkeert SN-38 het enzym topo-isomerase I, dat betrokken is bij het kopiëren van DNA. De kankercellen kunnen zich niet langer vermenigvuldigen en sterven uiteindelijk af. Trodelvy®werd bestudeerd in fase 3-studie ASCENT bij patiënten met gevorderde gemetastaseerde triple-negatieve borstkanker. In vergelijking met chemotherapie induceerde Trodelvy®een statistisch significante en klinisch betekenisvolle verbetering van de algehele overleving, de progressievrije overleving en de gezondheidsgerelateerde levenskwaliteit. Als becijferd voorbeeld, de algehele overleving: die bedroeg in de groep behandeld met Trodelvy®11,8 maanden versus 6,9 maanden met chemotherapie. Het aantal (ernstige) bijwerkingen was vergelijkbaar in beide groepen, maar in de groep met Trodelvy®zetten minder patiënten de behandeling stop wegens behandelingsgerelateerde bijwerkingen. Belgische clinici verwachten dat met Trodelvy®een groter aantal patiënten in aanmerking zal komen voor een bijkomende actieve behandeling. Het middel werd al in de ESMO-richtlijnen opgenomen nog voor het goedkeuring kreeg van het EMA. Boston Scientific mocht de prijs in ontvangst nemen voor het device Farapulse, een behandeling van voorkamerfibrillatie. Farapulse doet een gooi naar de heerschappij van thermale ablatie, momenteel de gouden standaard voor de behandeling van medicatieresistente voorkamerfibrillatie. Bij thermale ablatie wordt meestal de monding van de pulmonale venen geïsoleerd door tijdsafhankelijke 'verbranding'. De techniek kan echter resulteren in ernstige complicaties. Op korte termijn zijn dat bijvoorbeeld oedeem, intramurale bloeding en microvasculaire schade. Op langere termijn kan fibrose optreden, met afwijkingen van de voorkamerfunctie als gevolg. Farapulse behandelt voorkamerfibrillatie met pulsed field ablation: er ontstaan irreversibele poriën in de celmembraan, waardoor hartweefsel inactief gemaakt wordt. In tegenstelling tot de klassieke thermische methoden is Farapulse weefsel-selectief. Daardoor kan het risico op complicaties door collaterale schade worden vermeden. Bovendien kan pulse field ablation worden uitgevoerd in een paar seconden, waardoor de proceduretijd sterk vermindert in vergelijking met de thermale tijdsafhankelijke procedures. Toen was het de beurt aan onderzoekster Ana Beloqui (UCLouvain) voor haar werk rond het toedienen van peptiden door de mond. Het uitgangspunt is dat geneesmiddelen bij veel chronische ziekten dagelijks moeten worden ingespoten, zonder niet-invasieve alternatieven. Ana Beloqui ontwikkelt nanotransporters opgebouwd uit lipiden, die geladen met een therapeutisch peptide door de darmbarrière kunnen dringen. Er is al veel onderzoek gedaan naar nanopartikels als vehikel voor geneesmiddelen. Maar uit het onderzoek van Ana Beloqui blijkt dat nanopartikels ook een actieve rol kunnen spelen bij de behandeling van ziekten. De onderzoekster heeft aangetoond dat ze de secretie van peptiden zoals GLP-1 en GLP-2 kunnen stimuleren. Op die manier hebben ze een dubbel effect: ze leveren exogene peptiden af, maar verhogen ook de endogene aanmaak van diezelfde substanties.