...
Het gebouw is vooral bekend onder zijn vorige naam, Hôtel Montcalm, begin 19de eeuw gebouwd en lange tijd dienst doende als kazerne. Begin 21ste eeuw werd het plan gelanceerd om er een museum onder te brengen over de relatie tussen Frankrijjk en Algerije. Dat ietwat vreemde idee, de bloedige oorlog tussen beide landen indachtig (1954-62), werd evenwel opgegeven en in 2014 werd beslist om er een tentoonstellingsruimte voor hedendaagse kunst van te maken. In 2019 werd het vernieuwde gebouw geopend. De expo van Berlinde De Bruyckere is de eerste monografische tentoonstelling onder de nieuwe algemeen directeur van het MO.CO, Numa Hambursin. "Berlinde De Bruyckere is een kunstenares die een eigen visueel vocabularium heeft ontwikkeld, du jamais vu. Het is een grote eer voor onze jonge instelling haar voor het eerst in Frankrijk een dergelijk platform te kunnen aanbieden." Het is dan ook een buitengewone tentoonstelling geworden in een ruimte waarin haar werk volledig openbloeit. Sedert haar aanwezigheid in het Belgische paviljoen op de Biennale van Venetië in 2013 is Berlinde De Bruyckere internationaal doorgebroken. De tentoonstelling in Montpellier opent met een variant van het werk dat ze in Venetië tentoonstelde, Kreupelhout, een BDB-grand cru, een stormram als het ware dat haar oerthema's samenvat, half boom-half fallus, spelen met de materie, een samenvloeien van plant, dier en mens. De erotische geladenheid is nog sterker aanwezig dan in vroegere tentoonstellingen, soms evident, voor de hand liggend, vaak verborgen maar haast steeds latent aanwezig. Sterker dan ooit komt ook de sociale context van haar werk naar voor. Via de weg van de symboliek legt ze de vinger op de wonden van onze samenleving: verpaupering, vluchtelingen, daklozen, het leven op straat onder een deken, vies, vuil, vol gaten. Het beheersen van de materie is een van haar grote krachten, hoe ze werkt met was, met epoxy, polyester, hout, boomstronken, ijzer, dierenhuid, leder, textiel en zo haar zeer persoonlijke artistieke taal ontwikkelt. Een taal die leesbaar is, al moet je er wel enige moeite voor doen, en vooral kijken naar het geheel, én naar het detail. Jazeker, haar paarden zijn ook aanwezig, soms geblinddoekt, vastgebonden in een glazen kooi met open ramen waar hun poten met afgesleten hoeven doorheen steken, soms helemaal vervormd, misvormd. Het zijn geen hoerabeelden, wel beelden die tot nadenken stemmen over de relatrie tussen mens en natuur, bijvoorbeeld. Ook de aartsengelen, Arcangeli, zijn van de partij. Met dit verschil: vroeger stonden ze alleen in de ruimte als standbeelden uit de renaissance, alle aandacht opeisend. Nu staan ze ook in groepen samen, met zijn tweeën, met zijn drieën, wat hun uitstraling meer kracht geeft. Alleen de voeten en de onderbenen zijn zichtbaar, over hun hoofd en lichaam is een deken gedrapeerd. Zij staan op de tippen van hun tenen en onder het deken merk je dat ze hun hoofd voorover buigen. Een onmogelijke houding, probeer maar eens. Maar juist in die houding zit een vorm van toenadering naar de toeschouwer. Aan hun slanke benen te oordelen, zijn het vrouwelijke figuren, met blote voeten vol kloven, hun teennagels niet verzorgd. Paria's zouden het kunnen zijn, maar in groep stralen ze een zekere mentale kracht uit. Alles samen zijn er een 50-tal werken te zien, een aantal grote sculpturen of installaties, zoals je het noemen wil. Maar ook een aantal tekeningen en collages waarin ze, L'origine du Monde van Courbet indachtig, vooral de essentie weergeeft, zijnde het vrouwelijke en het mannelijke geslachtsorgaan. Dat laatste krijgt bij haar de naam 'lelie', laten we het een koosnaam noemen. Dat brengt ons naadloos bij het werk It almost seemed a Lily, een constructie in een houten bak, 3x2 meter hangend aan de muur waarin vormen gesuggereerd worden in die typische BDB-materialen: hout, beschilderd behangpapier, dierenhuid, dekens, touw, ijzer... Je kan er allerlei inzien, misschien ook een lelie. Haar werk ruikt naar verval, met afgescheurde stroken behangpapier, versleten dekens... en een vermoeden van erotiek. Berlinde De Bruyckere laat ons nadenken over de wereld waarin wij leven, observeren, overleven, zonder expliciet te zijn. Er worden je handvatten aangereikt waarmee je zelf betekenissen invult of niet invult. De hele fraaie catalogus waarvan de papiervellen aan elkaar genaaid zijn voegt nog een dimensie toe met teksten van Antjie Krog en prachtige detailfoto's die je in de materie en de kunst laten binnendringen. Titel van expo en boek: Pillet l Ekphrasis. We laten het u zelf uitzoeken. De tentoonstelling loop nog tot 2 oktober. Voor fans van Berlinde De Bruyckere: niet te missen, vaut le voyage.