Artsenkrant sprak met dr. Jurgen van Dongen, gastro-enteroloog in het AZ Sint-Maarten in Mechelen. Als specialist inflammatoir darmlijden heeft hij bijgedragen aan de eerste fase van het pilootproject. Intussen werkt hij al meer dan een jaar met het IBD data dashboard.

Pluspunten van data in dagelijkse praktijk

Het belangrijkste voordeel ten opzichte van data en bewijs uit gerandomiseerde, gecontroleerde studies (RCT's), is dat RWD en de hieruit voortvloeiende RWE de werkelijke klinische omgeving weerspiegelen. "Er zijn, in tegenstelling tot RCT's, geen strikte inclusiecriteria of rigoureus op te volgen protocollen en we zijn niet beperkt in tijd of in aantal patiënten. De bestudeerde patiëntenpopulatie is heterogener, en komt overeen met de routinepraktijk. RWD geven ons een betere kijk op de werkelijke effectiviteit van een behandeling, en geven ons nieuwe inzichten om de kwaliteit van de zorg te verhogen", vertelt dr. van Dongen. "Het zorgt dat we een zo compleet mogelijk, geoptimaliseerd advies kunnen geven aan de patiënt. Dat is essentieel voor de gezamenlijke besluitvorming. Als arts of behandelingscentrum kan je je gegenereerde resultaten ook evalueren via prestatieanalyses of kwaliteitsanalyses, zodat je de eigen klinische praktijk kan perfectioneren. Het zorgt voor een totaalplaatje, en al deze kennis komt de zorg van de patiënt ten goede", voegt dr. van Dongen toe. In functie van de data die men analyseert, kunnen beslissingen op dienstniveau, multidisciplinair niveau of zelfs op bestuursniveau gefaciliteerd worden. Bovendien zouden op een gelijkaardige manier financiële analyses van verschillende behandelingsmethoden en patiëntresultaten kunnen leiden tot kostenbesparingen in de gezondheidszorg. Wat in het belang is van de maatschappij die deze financiert. "De mogelijkheden van RWD zijn eindeloos", zegt dr. van Dongen.

"Real-world data geven ons een betere kijk op de werkelijke effectiviteit van een behandeling, en geven ons nieuwe inzichten om de kwaliteit van de zorg te verhogen. - dr. van Dongen

Parameters

Concreet onderzoekt het IBD data dashboard de effectiviteit van de behandeling met vedolizumab bij patiënten met de ziekte van Crohn of Colitis Ulcerosa. Het gaat om de retrospectieve registratie van een aantal klinisch relevante uitkomstparameters op basis waarvan het ziektebeeld voor elke patiënt wordt bepaald. Het dashboard, dat gemaakt wordt door LynxCare, wordt per kwartaal geüpdatet. De cohorte bestaat uit 419 patiënten uit 9 Belgische centra, waarvan 353 personen al minstens één jaar opgevolgd worden. "De gegevens komen rechtstreeks uit de elektronische patiëntendossiers, maar door ze te centraliseren en te analyseren,'activeren' we deze informatie. Aangezien we de resultaten (per parameter) kunnen vergelijken, enerzijds met de nationale gemiddeldes die het dashboard genereert, anderzijds met bestaande internationale literatuur, krijgen artsen inzichten die hen kunnen sturen in het optimaliseren van de behandelingsresultaten. Dit verlaagt de ziektelast voor de patiënt en verhoogt de levenskwaliteit", licht dr. van Dongen toe. "In dit geval bekrachtigen de analyses onze aanpak. Minder positieve outcomes zouden dan weer concrete interventies kunnen stimuleren."

Inzichten

Het pilootproject met Takeda leverde veel inzichten op, zegt dr. van Dongen: "De gegevens uit het dashboard lijken erop te wijzen dat we het in België heel goed doen wat betreft de klinische remissie, corticoïdvrije remissie en mucosale heling bij IBD-patiënten die ten minste één jaar met vedolizumab behandeld zijn. Die percentages liggen voor beide darmziekten in mijn cohorte hoger dan in de literatuur. Dankzij deze analyses kan ik de therapie met een gerust hart, op onderbouwde manier, blijven aanbieden aan patiënten."

"De literatuur suggereert voor de ziekte van Crohn op basis van de gerandomiseerde klinische studies een lagere werkzaamheid van biologicals in vergelijking met de werkzaamheid in Colitis Ulcerosa, maar dit kwam niet overeen met de real-world analyses uit het dashboard. Het is een mooi voorbeeld van hoe RWD een onder- of overwaardering van een behandeling kunnen nuanceren, met een mogelijke invloed op het advies aan de patiënt en zijn zorgpad", zegt dr. van Dongen. Is deze manier van werken met data dan de toekomst? "In een ideale wereld wel", meent dr. van Dongen. "Evidence-based medicine is nodig voor elke behandeling, op zowat elk domein van de geneeskunde. Dat klinisch bewijs zou zowel uit RCT's als uit RWD moeten voortkomen. Hét struikelblok blijft de organisatie van het onafhankelijk verzamelen, delen en analyseren van RWD." Waar dit in de Scandinavische landen en in Nederland al veel meer de norm is, blijven overheidsfinanciering en een wettelijk kader in België uit. "Dit succesvolle pilootproject dat Takeda hielp realiseren, kan alvast een stimulans zijn om gelijkaardige initiatieven en grotere databanken op te zetten om de zorg voor de patiënt te verbeteren", hoopt dr. van Dongen.

Artsenkrant sprak met dr. Jurgen van Dongen, gastro-enteroloog in het AZ Sint-Maarten in Mechelen. Als specialist inflammatoir darmlijden heeft hij bijgedragen aan de eerste fase van het pilootproject. Intussen werkt hij al meer dan een jaar met het IBD data dashboard.Pluspunten van data in dagelijkse praktijkHet belangrijkste voordeel ten opzichte van data en bewijs uit gerandomiseerde, gecontroleerde studies (RCT's), is dat RWD en de hieruit voortvloeiende RWE de werkelijke klinische omgeving weerspiegelen. "Er zijn, in tegenstelling tot RCT's, geen strikte inclusiecriteria of rigoureus op te volgen protocollen en we zijn niet beperkt in tijd of in aantal patiënten. De bestudeerde patiëntenpopulatie is heterogener, en komt overeen met de routinepraktijk. RWD geven ons een betere kijk op de werkelijke effectiviteit van een behandeling, en geven ons nieuwe inzichten om de kwaliteit van de zorg te verhogen", vertelt dr. van Dongen. "Het zorgt dat we een zo compleet mogelijk, geoptimaliseerd advies kunnen geven aan de patiënt. Dat is essentieel voor de gezamenlijke besluitvorming. Als arts of behandelingscentrum kan je je gegenereerde resultaten ook evalueren via prestatieanalyses of kwaliteitsanalyses, zodat je de eigen klinische praktijk kan perfectioneren. Het zorgt voor een totaalplaatje, en al deze kennis komt de zorg van de patiënt ten goede", voegt dr. van Dongen toe. In functie van de data die men analyseert, kunnen beslissingen op dienstniveau, multidisciplinair niveau of zelfs op bestuursniveau gefaciliteerd worden. Bovendien zouden op een gelijkaardige manier financiële analyses van verschillende behandelingsmethoden en patiëntresultaten kunnen leiden tot kostenbesparingen in de gezondheidszorg. Wat in het belang is van de maatschappij die deze financiert. "De mogelijkheden van RWD zijn eindeloos", zegt dr. van Dongen.ParametersConcreet onderzoekt het IBD data dashboard de effectiviteit van de behandeling met vedolizumab bij patiënten met de ziekte van Crohn of Colitis Ulcerosa. Het gaat om de retrospectieve registratie van een aantal klinisch relevante uitkomstparameters op basis waarvan het ziektebeeld voor elke patiënt wordt bepaald. Het dashboard, dat gemaakt wordt door LynxCare, wordt per kwartaal geüpdatet. De cohorte bestaat uit 419 patiënten uit 9 Belgische centra, waarvan 353 personen al minstens één jaar opgevolgd worden. "De gegevens komen rechtstreeks uit de elektronische patiëntendossiers, maar door ze te centraliseren en te analyseren,'activeren' we deze informatie. Aangezien we de resultaten (per parameter) kunnen vergelijken, enerzijds met de nationale gemiddeldes die het dashboard genereert, anderzijds met bestaande internationale literatuur, krijgen artsen inzichten die hen kunnen sturen in het optimaliseren van de behandelingsresultaten. Dit verlaagt de ziektelast voor de patiënt en verhoogt de levenskwaliteit", licht dr. van Dongen toe. "In dit geval bekrachtigen de analyses onze aanpak. Minder positieve outcomes zouden dan weer concrete interventies kunnen stimuleren."InzichtenHet pilootproject met Takeda leverde veel inzichten op, zegt dr. van Dongen: "De gegevens uit het dashboard lijken erop te wijzen dat we het in België heel goed doen wat betreft de klinische remissie, corticoïdvrije remissie en mucosale heling bij IBD-patiënten die ten minste één jaar met vedolizumab behandeld zijn. Die percentages liggen voor beide darmziekten in mijn cohorte hoger dan in de literatuur. Dankzij deze analyses kan ik de therapie met een gerust hart, op onderbouwde manier, blijven aanbieden aan patiënten.""De literatuur suggereert voor de ziekte van Crohn op basis van de gerandomiseerde klinische studies een lagere werkzaamheid van biologicals in vergelijking met de werkzaamheid in Colitis Ulcerosa, maar dit kwam niet overeen met de real-world analyses uit het dashboard. Het is een mooi voorbeeld van hoe RWD een onder- of overwaardering van een behandeling kunnen nuanceren, met een mogelijke invloed op het advies aan de patiënt en zijn zorgpad", zegt dr. van Dongen. Is deze manier van werken met data dan de toekomst? "In een ideale wereld wel", meent dr. van Dongen. "Evidence-based medicine is nodig voor elke behandeling, op zowat elk domein van de geneeskunde. Dat klinisch bewijs zou zowel uit RCT's als uit RWD moeten voortkomen. Hét struikelblok blijft de organisatie van het onafhankelijk verzamelen, delen en analyseren van RWD." Waar dit in de Scandinavische landen en in Nederland al veel meer de norm is, blijven overheidsfinanciering en een wettelijk kader in België uit. "Dit succesvolle pilootproject dat Takeda hielp realiseren, kan alvast een stimulans zijn om gelijkaardige initiatieven en grotere databanken op te zetten om de zorg voor de patiënt te verbeteren", hoopt dr. van Dongen.