Tekst en Melody van Gainsbourg

Deze week is het niet alleen de 30ste verjaardag van de dood van maestro Serge Gainsbourg. Voor het eerst verschijnt in Frankrijk een Franse vertaling van een boek over Gainsbourg geschreven door een Vlaming, Rudolf Hecke. Parcours Gainsbourg, tweede deel uit diens Gainsbourgtrilogie, komt in Frankrijk uit als Gainsbourg. Paris-Bruxelles-Amsterdam.In het originele boek tekende Hecke een citaat van De nieuwe Snaar opperhoofd Jan De Smet op "Serge Gainsbourg heeft me op een totaal andere manier naar de Franse taal leren luisteren, waardoor ik er nu nog altijd zoveel plezier aan beleef". Daarmee is de link onmiddellijk gelegd naar het laatste deel van Heckes Gainsbourgtrilogie Tekst en uitleg waar u net als Jan De Smet op een andere manier naar de taal van Molière leert luisteren en inzichten krijgt bij de origine en de betekenis van de teksten van Serge Gainsbourg. Wie toch Nederlandse vertalingen van songs wenst krijgt er in dit boek dankzij Elvis Peeters drie gloednieuwe. Rudolf Hecke legt duidelijk het ontstaan van Gainsbourgs misogynie en van zijn cynisme bloot en beschrijft met talloze voorbeelden de inspiratie van en adoratie voor andere kunstenaars als schilders, dichters. Het belang van vrouwen en de pijn die ze met zich meebrengen kan moeilijk overschat worden voor de teksten van Le Beau Serge. Alles vertrekt vanuit gebrek en beschadiging, duidt Hecke. Waar de Deense filosoof Sören Kierkegaard humor de beleefdheidsvorm van wanhoop noemde, maakt Gainsbourg daarvan 'mijn humor is de grofheid van de wanhoop'. Van zodra Jane Birkin in zijn leven opduikt, schijnt er enig licht aan het einde van de tunnel.Niet toevallig wijdt Hecke 10 bladzijden aan L'histoire de Melody Nelson, de plaat die dit jaar 50 kaarsjes mag uitblazen. De plaat was op zovele vlakken zijn tijd vooruit. Het publiek was er bijgevolg niet klaar voor wat zorgde voor een commerciële flop. Pas bij Aux armes et caetera, Gainsbourgs commerciële doorbraak in 1983, vindt Melody Nelson ook meer dan 100.000 kopers. L'histoire de Melody Nelson was de eerste conceptplaat in Frankrijk en de start van een trilogie gewijd aan een fictieve vrouw. Later zou Marilou opduiken in L'homme à tête de chou en Samantha in You're under arrest.De plaat kwam tot stand in misschien wel de beste periode uit het leven van Gainsbourg. Jane Birkin was zwanger van Charlotte. Gainsbourg treedt op als verteller van de liefdesrelatie tussen een Fransman van middelbare leeftijd en een minderjarig Engels meisje. De Franse surrealistische dichter Louis Aragon spoort Gainsbourg aan op basis van de track Cargo Culte om zich meer op poëzie toe te leggen. Hij vindt dat Serges stijl zijn gelijke niet kent.Niet alleen tekstueel, ook muziektechnisch is Melody Nelson een hoogstandje. Door via 'talk over' spreken boven zingen te laten primeren, krijg je een totale vrijheid van ritme en intonatie. Hecke vergelijkt het met de talking blues van Dylan en noemt Gainsbourg een ' melodist pur sang'. De plaat straalt volgens Hecke een punkfilosofie uit, 5 jaar voor dat genre zou uitbarsten. De gitaar van Alan Parker gaat de staccatotoer op. Strijkers, een koor van 70 man en een donkere bas hypnotiseren je 7 songs en 28 minuten lang. Toch gaat het er ook heel frivool aan toe, zoals op l'Hôtel particulier. In tegenstelling tot de andere conceptplaten wordt hier alleen gesuggereerd achter gesloten deuren. Dankzij Rudolf Hecke weten we nu dat de speelse lach van Melody door Gainsbourg in het toenmalige Joegoslavië op cassette werd opgenomen toen hij Jane Birkin vroeg haar 'geitenlach' op te voeren. Luister ten slotte maar eens naar Ah Melody en je weet waar het Franse duo Air de mosterd haalde. Gainsbourg zou dat geen probleem gevonden want hij speelde zelf gretig leentjebuur sans gène. Heersers als Gainsbourg vergeven we heel veel.