Het Rotunda Hospital in Noord-Dublin afficheert zichzelf als een van de oudste kraamklinieken ter wereld: sinds de 18e eeuw worden hier ononderbroken baby's geboren. De stichter en drijvende kracht achter dit ziekenhuis was dr. Bartholomew Mosse. Die ontdekten we via een omweg, door in de voetsporen te treden van een lokale beeldhouwer met Vlaamse roots, John Nost de Jongere.
...
Een onderdompeling in het Dublin van de 18e eeuw betekent een terugkeer naar een periode dat Ierland als een autonoom koninkrijk functioneerde, weliswaar geregeerd vanuit Londen maar wel met een eigen parlement. Dat parlement vergaderde in een imposant gebouw aan College Green, tegenover het al even beroemde Trinity College. Toen het Iers parlement werd opgeheven in 1800 kwam het gebouw in handen van de Bank of Ireland. In het bankgebouw hangen twee wandtapijten in de zaal waar ooit het Ierse Hogerhuis bijeenkwam. "De wandtapijten zijn ontworpen op basis van kartons van Johan Van der Haegen die mogelijk uit de Nederlanden kwam. John Van Beaver, a Flemish weaver, weefde de tapijten." De wandtapijten beelden de Battle of the Boyne van 1690 uit. Die veldslag staat hier bekend als de slag die de dominantie van Engeland en de protestantse elite over Ierland verzekerde.We hoppen even terug naar beeldhouwer John Nost de Jongere (1713-1780). De man is familie van een gelijknamige beeldhouwer uit Mechelen die in Londen carrière heeft gemaakt. Zijn nazaat verhuist in de jaren 1750 naar Dublin, dat toen al een bruisende grootstad was met meer dan 100.000 inwoners. Tegen 1800 prijkte de stad in de top-10 van grootste Europese steden. De beeldhouwer kreeg naar verluidt erg snel voet aan de grond in Ierland, in die mate dat 'hij het rijk nagenoeg voor zich alleen had' en dat hij van de caritatieve Dublin Society tal van opdrachten kreeg voor standbeelden, bustes en grafmonumenten.Werk van deze John Nost de Jongere vind je op heel wat plekken in de Ierse hoofdstad. Zo prijken twee grote standbeelden op de toegangspoorten naast Bedford Tower en het binnenplein van Dublin Castle, in de twee kathedralen van de stad, Christ Church en Saint-James. Een buste van dr. Bartholomew Mosse, van de hand van John Most, valt te bewonderen in de voormalige inkomhal van het ziekenhuis, op het einde van de brede O'Connelllaan op de linkeroever van Dublin's Liffley rivier.Daarmee zijn we bij de protagonist van dit stadsverhaal beland. Mosse (1712-1759) had een opleiding gevolgd tot chirurgijn en begeleidde ook een Britse expeditie naar het Spaanse eiland Menorca. Dokter Mosse benutte die opdracht om op het Europese continent de gezondheidszorg en vooral de materniteiten te bestuderen. Daarbij speelde allicht een persoonlijk drama een rol: zijn eerste echtgenote en kind waren kort na de geboorte gestorven. Dat feit zal de chirurgijn er toe aanzetten om 'vroedman' te worden. Bij zijn terugkeer in Dublin zette Mosse zich actief in om een kraamkliniek in zijn geboortestad op te richten. Eertijds was het immers courant dat vrouwen thuis bevielen in vaak penibele en niet altijd hygiënisch verantwoorde omstandigheden. Jonge moeders werden na de bevalling tevens een tijdlang 'veroordeeld' om het bed te houden. Die eerste kraamkliniek, bekend als the Lying-in hospital, gefinancierd door crowdfunding avant la lettre en donaties van Dublins bemiddelde burgers, opende de deuren in 1745. In de nieuwe instelling konden vrouwen in betere omstandigheden en onder professionele begeleiding hun kroost ter wereld brengen.Het succes van de nieuwe manier van bevallen was dusdanig dat dr. Mosse relatief snel op zoek moest gaan naar extra financiële middelen om de kraamkliniek te kunnen uitbreiden. En daar komen we bij ons vertrekpunt, het Rotunda Hospital. De naam verwijst expliciet naar de rotonde die het gebouw kenmerkt. Bij locals is dit ziekenhuis een begrip. Tijdens de voorbije eeuwen zijn hier meer dan 300.000 baby's geboren. Hip is Rotunda Hospital wel! Op de Ierse tv heeft zelfs een reality-documentaire gelopen, Het leven zoals het is in Rotunda. De kraamkliniek is intussen geassocieerd met Trinity College en de universiteit van Dublin. Daar sturen we u ook naartoe. Een bezoek aan de schitterende bibliotheekzaal met het vroeg-middeleeuwse manuscript The Book of Kells is echt wel de moeite waard. Tussen de metershoog gestapelde boeken staan ook borstbeelden van filosofen en grote denkers. De meeste bustes zijn van de hand van Peter Scheemakers, een Antwerpse beeldhouwer en tijdsgenoot van John Nost De Jongere. Scheemakers heeft in Londen een succesvolle carrière uitgebouwd.