Vroeger werd gedacht dat mensen met artrose langer leven. Maar eigenlijk stoelde die indruk vooral op het feit dat artrose optreedt bij patiënten die de gemiddelde levensverwachting in de jaren vijftig, zestig al hadden bereikt. Artrose werd dan gezien als een bewijs van het feit dat die mensen eerdere problemen hadden overwonnen en dus nog een mooie toekomst voor de boeg hadden. De laatste 60 jaar is de levensverwachting bij mannen en vrouwen echter met gemiddeld vijftien jaar gestegen, is artrose een almaar groter probleem voor de gezondheidszorg geworden en is langzamerhand duidelijk geworden dat artrose niet alleen afbreuk doet aan de levenskwaliteit.
Momenteel is er veel te doen over de invloed van artrose op de incidentie van hart- en vaataandoeningen. De onderzoekers (N Veronese et al.) hebben uitgaande van de gegevens van het OsteoArthritis Initiative (OAI) het verband onderzocht tussen artrose en de incidentie van hart- en vaataandoeningen. Het OAI is een Amerikaanse, longitudinale, multicentrische, observationele studie bij volwassenen die niet in een instelling verblijven.
In deze studie werd gekeken naar de patiënten met artrose op de klassieke plaatsen (handen, knie, heup, nek, rug) en eventueel andere plaatsen. De volgende cardiovasculaire aandoeningen werden geregistreerd: infarct, hartfalen, CVA, andere vormen van hersenlijden door atheromatose en perifeer arterieel lijden. Dat gebeurde op aangeven van de patiënten zelf.
De auteurs hebben de gegevens geanalyseerd van 4.265 patiënten die bij inclusie in de studie geen cardiovasculaire problemen vertoonden. 1.775 patiënten hadden artrose en 2.490 niet. De gemiddelde leeftijd bij inclusie in de studie was 60,8 jaar. 59,2% van de patiënten was van het vrouwelijke geslacht.
Na een gemiddelde follow-up van 8,2 jaar werd een Cox-regressieanalyse uitgevoerd met correctie voor 11 potentieel vertekenende initiële variabelen. Patiënten met artrose bleken een gemiddeld 27% hoger risico op cardiovasculaire problemen te vertonen dan patiënten zonder artrose (hazard ratio 1,27, 95% betrouwbaarheidsinterval 1,03-1,56).
Bij verdere analyse bleek die correlatie enkel significant te zijn bij vrouwen en enkel bij artrose van de vingers (HR 1,31; 95% BI 1,01 - 1,68). De andere plaatsen van artrose correleerden niet met een hoger risico op ontwikkeling van hart- en vaataandoeningen.
Tijdens diezelfde sessie van mondelinge mededelingen werd ook een analyse gepresenteerd van bijna 10.000 patiënten die hadden deelgenomen aan zes verschillende studies (KM Leyland et al.).
De totale sterfte bleek 19% hoger te zijn bij de patiënten met symptomatische gonartrose met radiologische afwijkingen dan bij patiënten zonder gonartrose (HR 1,19, 95% BI 1,04 tot 1,37), ongeacht de leeftijd, het geslacht en het ras. De correlatie was niet significant bij patiënten met symptomatische gonartrose zonder radiografische afwijkingen.
We onthouden dus drie boodschappen:
- artrose mag niet meer worden gezien als louter een gewrichtsaandoening, maar heeft waarschijnlijk bredere implicaties;
- vrouwen met artrose van de vingers moeten goed op cardiovasculair vlak worden gevolgd;
- bij patiënten met een symptomatische gonartrose met radiografische afwijkingen moet je ook kijken naar andere zaken dan de knie.