...

Wereldwijd lijden zo'n 936 miljoen mensen aan OSAS, een wijdverspreid en ongetwijfeld nog onderschat fenomeen dat niet zonder gevolgen blijft. De vele kortstondige adempauzes tijdens de slaap, veroorzaakt door een complete (apneu) of partiële (hypopneu) obstructie van de bovenste luchtweg, verstoren de nachtrust. OSAS leidt tot slaperigheid en concentratiestoornissen overdag, maar geeft ook risico op hypertensie, diabetes, hart- en vaatziekten en psychische klachten. De gouden standaard voor de behandeling van OSAS is het slaapapneumasker, dat d.m.v. een continue overdruk de keelholte openhoudt en ademstops voorkomt. Maar veel patiënten weigeren die CPAP-therapie, of gebruiken hun apparaat te weinig: het is onpraktisch, oncomfortabel, of onvoldoende effectief. Ook het mandibulair repositieapparaat (MRA), een mondbeugel die de onderkaak naar voren plaatst om de keelholte te verruimen, wordt niet door iedereen verdragen. Wat kunnen we therapeutisch nog inzetten? Een innovatieve methode is de stimulatie van de nervus hypoglossus via een geïmplanteerde pacemaker. De activering van de tongzenuw tijdens de slaap voorkomt een collaps van de luchtwegen. Een nieuwe studie (1) toonde een goede werkzaamheid aan bij 80% van de patiënten, bij wie de apneu-hypopneu-index (AHI) fors daalde. In een gecorrigeerde analyse werd duidelijk dat het vooral de patiënten met verhoogde BMI (> 32) waren die tot 75% minder kans hadden op een therapierespons. Ook bij rugslapers zag men een daling van het therapeutische effect. In België wordt de behandeling vandaag terugbetaald voor een selecte groep patiënten. Ook farmacotherapie gericht op de activering van de bovenste luchtwegspieren is een veelbelovende strategie voor de behandeling van OSAS. In Amerika werd een nieuwe orale therapie uitgetest: 'AD109', de combinatie van aroxybutinine, een muscarine-antagonist, en atomoxetine, een specifieke noradrenalineheropnameremmer. De fase 2-RCT (2) toonde een klinisch significante afname (-47,1%) van de AHI's met AD109 t.o.v. placebo, en een belangrijke daling in de patiëntgerapporteerde vermoeidheid. Mogelijke bijwerkingen zijn o.a. een droge mond, plasproblemen en een licht verhoogde hartslag. Momenteel loopt een grootschaliger fase 3-onderzoek, waarvan de resultaten verwacht worden tegen mid 2025. Een Australische firma ontwikkelde dan weer 'IHL-42X', een combinatiepil met acetazolamide en een synthetische vorm van tetrahydrocannabinol (THC). De koolzuuranhydraseremmer moet de ademhaling helpen reguleren en het THC-derivaat zou de farynxspieren activeren. Een eerste klinische trial bleek succesvol en vandaag loopt uitgebreider onderzoek (3). Nog een ander team ziet potentieel in een neusspray die, door lokaal de kaliumkanalen te blokkeren in de keelholte, OSAS kan verlichten (4). To be continued... Referenties: 1. Patel RM, et al. Response to Hypoglossal Nerve Stimulation Changes With BMI and Supine Sleep. JAMA Otolaryngol Head Neck Surg. April 2024. doi:10.1001/jamaoto.2024.0261 2. Schweitzer PK, et al. The Combination of Aroxybutynin and Atomoxetine in the Treatment of OSAS. Am J Respir Crit Care Med. Dec 2023. 208(12):1316-1327. 3. Revealing the Efficacy of IHL-42X Use in Patients With OSA (RePOSA-trial): https://classic.clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT06146101 4. Osman AM, et al. Novel TASK Channel Antagonist Nasal Spray Reduces Sleep Apnea Severity. Am J Physiol Heart Circ Physiol. Mar 2024 1;326(3):H715-H723.