...
Het is lange tijd erg moeilijk geweest om een diagnose van Creutzfeldt-Jakob te stellen. Gezien het klinische beeld (vooral een snel toenemende dementie en tekenen van cerebellair lijden) moet de differentiële diagnose worden gesteld met een hele rist andere aandoeningen. Zelfs een combinatie van kliniek, analyse van het cerebrospinale vocht, een eeg en beeldvorming door magnetische kernspinresonantie heeft maar een sensitiviteit van ongeveer 83% en een specificiteit van ongeveer 71%. Het blijft dus erg moeilijk om een zekerheidsdiagnose te stellen. Vandaar dat de ziekte nog niet is gediagnosticeerd bij een niet te verwaarlozen aantal patiënten. Nieuwe technologieDe recentelijk ontwikkelde test waarvan hier sprake is, is een RT-QuIC-test (real-time quaking-induced conversion) van de tweede generatie. Dankzij amplificatie van recombinante, oplosbare PrP afkomstig van E. colistammen kan je met die test oneindig kleine hoeveelheden (van de grootteorde van femtogram, dus 10-18 kg) van het abnormale prioneiwit (PrPsc) dat specifiek is voor de ziekte van Creutzfeldt-Jakob en dat voorkomt bij alle subtypes van een sporadische ziekte van Creutzfeldt-Jakob, detecteren in cerebrospinaal vocht en neusslijmvlies. Casus-controleonderzoekHet casus-controleonderzoek, dat de vorsers van de Universiteit van Verona hebben gepubliceerd, werd uitgevoerd op stalen van cerebrospinaal vocht en neusslijmvlies van 86 patiënten bij wie een diagnose van mogelijke (n = 24), waarschijnlijke (n = 51) of vermoeden van (n = 11) ziekte van Creutzfeldt-Jakob was gesteld, en 104 controlepersonen zonder de ziekte van Creutzfeldt-Jakob. De patiënten bij wie een ziekte van Creutzfeldt-Jakob werd vermoed, werden gevolgd tot hun dood, waarna een postmortale zekerheidsdiagnose kon worden gesteld, of tot een zekerheidsdiagnose van een andere aandoening kon worden gesteld. Met de nieuwe test konden de 61 patiënten met een sporadische vorm van de ziekte van Creutzfeldt-Jakob worden geïdentificeerd. De sensitiviteit van de test bedroeg dus 100%. De test was negatief bij alle patiënten die de ziekte niet hadden (n = 71). Bij 17 (20%) van de 86 patiënten met een mogelijke ziekte van Creutzfeldt-Jakob kon een andere diagnose worden gesteld en vijf patiënten konden met succes worden behandeld. Genetische vormen, andere testing vereistEr bestaan sporadische en genetische vormen van de ziekte van Creutzfeldt-Jakob. De ziekte kan ook worden veroorzaakt door een iatrogene infectie. De test blijkt volgens de auteurs niet zo performant te zijn bij de genetische vormen van de patiënten van Creutzfeldt-Jakob. Bij zes van de acht symptomatische patiënten met verschillende mutaties die een ziekte van Creutzfeldt-Jakob of een syndroom van Gerstmann-Sträussler-Scheinker kunnen veroorzaken, was de test positief en bij twee was de test negatief, dus een sensitiviteit van 75%.De auteurs schrijven dat die test in Italië gemiddeld € 100 tot € 200 kost en dat het resultaat van analyse van cerebrospinaal vocht bekend is na drie dagen en het resultaat van analyse van het neusslijmvlies na één dag. In een commentaarstuk in datzelfde nummer bevestigt dr. Paul Brown (NIH, Bethesda, VS) dat die test snel en overal de referentie zou moeten worden bij de diagnose van prionziekten bij de mens.Ref : Bongianni M et al. 'Diagnosis of Human Prion Disease Using Real-Time Quaking-Induced Conversion Testing of Olfactory Mucosa and Cerebrospinal Fluid Samples'. JAMA Neurol 2017, online gepubliceerd op 12 december 2016. doi:10,1001/jamaneurol.2016.4614