Duitsland heeft recentelijk het gebruik van cannabis voor medische doeleinden goedgekeurd. Dat heeft uiteraard geleid tot heftige discussies tussen voor- en tegenstanders van die beslissing. Maar er is ook het wetenschappelijke onderzoek. De groep van Maria Nicolodi (Firenze, Italië) heeft het nut van cannabis bij de preventie van migraineaanvallen onderzocht.

M. Bialer (Jerusalem, Israël)
M. Bialer (Jerusalem, Israël)

Pijn

De vorsers hebben eerst een onderzoek uitgevoerd om na te gaan wat de beste dosering is. Ze hebben daarvoor 48 chronische migrainelijders gerekruteerd, die werden behandeld met een combinatie van THC en cannabidiol (CBD). Een dosis lager dan 100 mg had geen enkel effect. Een dosis van 200 mg verlaagde de acute pijn met 55%. Daarna hebben ze een studie uitgevoerd bij 79 patiënten. De helft werd behandeld met amitriptyline 25 mg of 200 mg van een combinatie van THC en CBD gedurende drie maanden. Een andere groep van 48 patiënten met clusterhoofdpijn werd behandeld met de combinatie THC + CBD of 480 mg verapamil. De patiënten van beide groepen mochten zo nodig een noodbehandeling krijgen. De migraineaanvallen en de ernst van de aanvallen van clusterhoofdpijn verminderden met 40%. Dat was vooral zo bij patiënten met clusterhoofdpijn die tijdens de kinderjaren migraine hadden gekregen, maar niet bij de andere.

Ook bij epilepsie

Je zou het niet hebben verwacht, maar cannabis heeft ook van zich laten spreken op het gebied van epilepsie. Als je kijkt naar de studies die werden uitgevoerd bij patiënten met een refractaire epilepsie (van preklinisch onderzoek tot fase 3-studies), blijkt cannabis inderdaad een gunstig effect te hebben. De studies met CBD zijn al ver gevorderd. M. Bialer (Jeruzalem, Israël) heeft een beeld geschetst van het gebruik van CBD in die context. CBD blijkt bijzonder doeltreffend te zijn bij patiënten met een Lennox-Gastaut- of een Dravet-syndroom. Ter herinnering, het Dravet-syndroom is één van de zwaarste vormen van epilepsie bij kinderen. Het wordt veroorzaakt door een mutatie van het SCN1A-gen. Enkele jaren geleden werd nog een andere mutatie ontdekt: een mutatie van het STXBP1-gen. Die mutatie zou verantwoordelijk zijn voor de zeer wisselende koorts bij de patiënten. Een Spaanse groep heeft een casuïstiek in postervorm gepresenteerd. Het ging om een volwassen vrouw, wat weinig frequent is. De behandeling met CBD bleek goed te werken. CBD vormt dus een aanvulling op het therapeutische arsenaal. Bialer verwees ook nog naar een andere reeks, waarin het aantal epilepsieaanvallen daalde met 50%. Bij 9% van de patiënten resulteerde CBD zelfs in een complete remissie.

Takotsubocardiomyopathie

Cannabis kan echter ook schadelijke effecten hebben. Vorig jaar hebben wereldwijd meer dan twee miljoen mensen cannabis geprobeerd, aldus Walid Alesefir et al. van Nancy. De Franse groep heeft het geval gerapporteerd van een 29-jarige vrouw, die veel cannabis gebruikte. Ze werd opgenomen op de spoedgevallendienst en daarna op de intensive care wegens hartfalen en veralgemeende tonisch-clonische epilepsieaanvallen. Ze vertoonde een takotsubocardiomyopathie (stressgeïnduceerde cardiomyopathie). Bij neurologisch onderzoek werden meerdere vasculaire infarcten in beide hersenhelften ontdekt. Volgens de auteurs kan misbruik van cannabis dat alles verklaren. Cannabis veroorzaakt gewoonlijk geen epilepsie, maar kan worden gezien als een oorzaak van hartziekte met ischemische CVA's als gevolg.

Bialer temperde evenwel: "Het is niet de bedoeling om CDB op grote schaal te gebruiken bij epilepsie. CDB is evenwel een ernstige optie in welbepaalde gevallen en met name bij kinderen en jongvolwassenen tot 20 jaar. Verwacht wordt dat de FDA CDB dit jaar nog gaat goedkeuren en het Europese geneesmiddelenbureau (EMA) zal CDB allicht nog sneller goedkeuren.

Referenties:

Nicolodi M. et al. Therapeutic Use of Cannabinoids - Dose Finding, Effects and Pilot Data of Effects in Chronic Migraine and Cluster Headache. EAN 2017 Abstract # EP2105.

Bialer M New antiepileptic drugs on the horizon: neurosteroids, cannabinoids, non-teratogenic valproic acid derivatives and YKP3089. EAN 2017 Abstract # SYMP05_2.

Gary Alvarez Bravo Adult phenotype of Dravet syndrome associated with STXBP1 (syntaxin binding protein 1) mutation and good response to cannabidiol treatment. EAN 2017 Abstract # EP1068.

Alesefir W et al. Cannabis Abuse: from Tako-tsubo cardiomyopathy to cerebral vascular infarcts and cognitive disorders. EAN 2017 Abstract # POD226.

Duitsland heeft recentelijk het gebruik van cannabis voor medische doeleinden goedgekeurd. Dat heeft uiteraard geleid tot heftige discussies tussen voor- en tegenstanders van die beslissing. Maar er is ook het wetenschappelijke onderzoek. De groep van Maria Nicolodi (Firenze, Italië) heeft het nut van cannabis bij de preventie van migraineaanvallen onderzocht.PijnDe vorsers hebben eerst een onderzoek uitgevoerd om na te gaan wat de beste dosering is. Ze hebben daarvoor 48 chronische migrainelijders gerekruteerd, die werden behandeld met een combinatie van THC en cannabidiol (CBD). Een dosis lager dan 100 mg had geen enkel effect. Een dosis van 200 mg verlaagde de acute pijn met 55%. Daarna hebben ze een studie uitgevoerd bij 79 patiënten. De helft werd behandeld met amitriptyline 25 mg of 200 mg van een combinatie van THC en CBD gedurende drie maanden. Een andere groep van 48 patiënten met clusterhoofdpijn werd behandeld met de combinatie THC + CBD of 480 mg verapamil. De patiënten van beide groepen mochten zo nodig een noodbehandeling krijgen. De migraineaanvallen en de ernst van de aanvallen van clusterhoofdpijn verminderden met 40%. Dat was vooral zo bij patiënten met clusterhoofdpijn die tijdens de kinderjaren migraine hadden gekregen, maar niet bij de andere.Ook bij epilepsieJe zou het niet hebben verwacht, maar cannabis heeft ook van zich laten spreken op het gebied van epilepsie. Als je kijkt naar de studies die werden uitgevoerd bij patiënten met een refractaire epilepsie (van preklinisch onderzoek tot fase 3-studies), blijkt cannabis inderdaad een gunstig effect te hebben. De studies met CBD zijn al ver gevorderd. M. Bialer (Jeruzalem, Israël) heeft een beeld geschetst van het gebruik van CBD in die context. CBD blijkt bijzonder doeltreffend te zijn bij patiënten met een Lennox-Gastaut- of een Dravet-syndroom. Ter herinnering, het Dravet-syndroom is één van de zwaarste vormen van epilepsie bij kinderen. Het wordt veroorzaakt door een mutatie van het SCN1A-gen. Enkele jaren geleden werd nog een andere mutatie ontdekt: een mutatie van het STXBP1-gen. Die mutatie zou verantwoordelijk zijn voor de zeer wisselende koorts bij de patiënten. Een Spaanse groep heeft een casuïstiek in postervorm gepresenteerd. Het ging om een volwassen vrouw, wat weinig frequent is. De behandeling met CBD bleek goed te werken. CBD vormt dus een aanvulling op het therapeutische arsenaal. Bialer verwees ook nog naar een andere reeks, waarin het aantal epilepsieaanvallen daalde met 50%. Bij 9% van de patiënten resulteerde CBD zelfs in een complete remissie.TakotsubocardiomyopathieCannabis kan echter ook schadelijke effecten hebben. Vorig jaar hebben wereldwijd meer dan twee miljoen mensen cannabis geprobeerd, aldus Walid Alesefir et al. van Nancy. De Franse groep heeft het geval gerapporteerd van een 29-jarige vrouw, die veel cannabis gebruikte. Ze werd opgenomen op de spoedgevallendienst en daarna op de intensive care wegens hartfalen en veralgemeende tonisch-clonische epilepsieaanvallen. Ze vertoonde een takotsubocardiomyopathie (stressgeïnduceerde cardiomyopathie). Bij neurologisch onderzoek werden meerdere vasculaire infarcten in beide hersenhelften ontdekt. Volgens de auteurs kan misbruik van cannabis dat alles verklaren. Cannabis veroorzaakt gewoonlijk geen epilepsie, maar kan worden gezien als een oorzaak van hartziekte met ischemische CVA's als gevolg.Bialer temperde evenwel: "Het is niet de bedoeling om CDB op grote schaal te gebruiken bij epilepsie. CDB is evenwel een ernstige optie in welbepaalde gevallen en met name bij kinderen en jongvolwassenen tot 20 jaar. Verwacht wordt dat de FDA CDB dit jaar nog gaat goedkeuren en het Europese geneesmiddelenbureau (EMA) zal CDB allicht nog sneller goedkeuren.Referenties:Nicolodi M. et al. Therapeutic Use of Cannabinoids - Dose Finding, Effects and Pilot Data of Effects in Chronic Migraine and Cluster Headache. EAN 2017 Abstract # EP2105.Bialer M New antiepileptic drugs on the horizon: neurosteroids, cannabinoids, non-teratogenic valproic acid derivatives and YKP3089. EAN 2017 Abstract # SYMP05_2.Gary Alvarez Bravo Adult phenotype of Dravet syndrome associated with STXBP1 (syntaxin binding protein 1) mutation and good response to cannabidiol treatment. EAN 2017 Abstract # EP1068.Alesefir W et al. Cannabis Abuse: from Tako-tsubo cardiomyopathy to cerebral vascular infarcts and cognitive disorders. EAN 2017 Abstract # POD226.