HPV-vaccin verhindert recidief op korte termijn van hooggradige anale intra-epitheliale neoplasie niet bij patiënten met hiv

Hooggradige anale intra-epitheliale neoplasie (HGAIN in het Engels) is een bekende precursor van aarskanker. Het recidiefpercentage bij hiv-geïnfecteerde mannen die seks hebben met mannen, is bijzonder hoog: meer dan 50% op 12 maanden met een conventionele behandeling.Nederlandse vorsers hebben een gerandomiseerde, placebogecontroleerde, dubbelblinde klinische studie uitgevoerd om na te gaan of het HPV-vaccin het risico op recidief verlaagt. Ze hebben hun studie uitgevoerd bij 126 seropositieve mannen die seks hadden met mannen, met meer dan 350 CD4-cellen/mm³ die al met succes waren behandeld voor een HGAIN. De patiënten werden in twee even grote groepen ingedeeld. Een groep kreeg het HPV-vaccin en de andere een placebo-injectie na 0, 2 en 6 maanden. De mediane leeftijd van de patiënten was 49 jaar. De studie werd uitgevoerd tussen maart 2014 en juni 2017. Het primaire eindpunt was het recidiefpercentage in die populatie. De letsels moesten worden bewezen met biopsies uitgevoerd tijdens een hogeresolutieanoscopie na 18 maanden follow-up. Helaas werd geen verschil in het aantal recidieven van HGAIN vastgesteld tussen de twee groepen: 68% in de groep die het vaccin had gekregen, en 61% in de placebogroep (p = 0,38) ondanks een bewezen toereikende immuunrespons na vaccinatie. 46% van de 78 gevallen van recidief heeft zich voorgedaan tijdens de eerste 6 maanden van de follow-up, 24% na 12 maanden en 29% na 18 maanden. In beide groepen werd 40% van de gevallen van recidief veroorzaakt door HPV-stammen die in het vaccin zitten. Bij multivariate analyse correleerde een hoger aantal CD4-cellen bij inclusie in de studie met een recidief: + 30% bij elke stijging van het aantal CD4-cellen met 100/mm³.De vorsers onderstrepen evenwel dat die ontgoochelende resultaten geen afbreuk doen aan de werkzaamheid en het nut van dat vaccin in die patiëntengroep: het vaccin verlaagt het risico op aarskanker veroorzaakt door de HPV-stammen die in het vaccin zitten. Bij de presentatie van de studie op internationale congressen vonden experts dat de duur van de follow-up in de studie wat te kort was en dat het vaccin op wat langere termijn misschien wel een gunstig effect zou kunnen hebben op dergelijke letsels.Ref.: Karien G. et al. AIDS, online gepubliceerd voor de papieren versie op 10/05/2021.