...
Prof. Yombi: Je hebt natuurlijk de cijfers van klinische studies, maar het is vooral belangrijk de impact van die resultaten op praktisch en klinisch vlak te evalueren.Een stevige klinische studie"Laten we beginnen met GEMINI 1&2, stevige gerandomiseerde klinische studies die werden uitgevoerd bij in het totaal meer dan 1.400 patiënten die nog geen antiretrovirale behandeling kregen en die de virologische effectiviteit en de veiligheid van een tweevoudige combinatietherapie met dolutegravir en 3TC hebben vergeleken met die van een klassieke drievoudige combinatietherapie. Ongeveer 10% van de patiënten had bij inclusie in de studie minder dan 200 CD4-cellen/mm³ en 20% van de patiënten had een virale belasting van meer dan 100.000 kopieën/ml. Ter herinnering, dergelijke patiënten hebben nooit gereageerd op de vroegere lichtere behandelingsschema's. Het zijn ook multicentrische studies, die dus rekening houden met de vele bijzonderheden van patiënten op de vijf continenten. Patiënten met een hepatitis B-virusinfectie en patiënten met bewezen resistentie werden uit de studies uitgesloten."Virologische effectiviteit bij alle patiënten"De belangrijkste bevinding is dat een tweevoudige combinatietherapie virologisch even effectief blijkt te zijn als een klassieke drievoudige combinatietherapie, ongeacht de initiële virale belasting (< 100.000 of > 100.000 kopieën/ml) en ongeacht of het initiële aantal CD4-cellen hoger of lager is dan 200/mm³. Het aantal virologische mislukkingen was iets hoger in de groep die de tweevoudige combinatietherapie kreeg, maar dat was hoofdzakelijk toe te schrijven aan het feit dat iets meer patiënten van die groep de behandeling hebben stopgezet om redenen die niets te maken hadden met de behandeling (schending van het protocol, uit het oog verloren, opname in de gevangenis enz.). Drie patiënten van de groep die de tweevoudige combinatietherapie kreeg, hebben de behandeling onderbroken om redenen die wel te maken hadden met de behandeling, tegenover een patiënt in de groep die de drievoudige combinatietherapie kreeg. Een hoge virale belasting en/of een bijzonder laag aantal CD4-cellen zijn dus geen reden meer om geen tweevoudige combinatietherapie te starten. Doeltreffend op lange termijn"De resultaten na 96 weken zijn dat de virologische effectiviteit van de tweevoudige combinatietherapie dolutegravir-3TC gehandhaafd blijft. Het veiligheidsprofiel was nog altijd vergelijkbaar in de twee behandelingsgroepen en, belangrijk, er waren geen aanwijzingen van opduiken van resistentie, zelfs bij de patiënten bij wie de behandeling was mislukt."Belangrijke markers"Er waren geen significante verschillen in de nier- en botmarkers en serumlipiden tussen de twee behandelingsgroepen, wat geruststellend is wat de toxiciteit op lange termijn betreft."Er wachten echter nog enkele belangrijke vragen op antwoord.Naar een wijziging van de therapeutische richtlijnen"Op grond van al die conclusies van een stevige gerandomiseerde klinische studie denk ik dan ook dat de tweevoudige combinatietherapie dolutegravir-3TC over alle troeven beschikt om bij een volgende herziening van de richtlijnen een eerstelijnstherapie te worden voor hiv-geïnfecteerde patiënten die nog geen behandeling kregen, uiteraard rekening houdende met de exclusiecriteria in de studies GEMINI 1&2 (hepatitis B-virusinfectie en gedocumenteerde resistentie).Dr. Jean-Luc Schouveller