Het Federale Kenniscentrum pleit ervoor om, onder strikte voorwaarden en onder wetenschappelijke begeleiding, de indicaties voor bariatrische chirurgie uit te breiden. Ook bij zorgvuldig geselecteerde type 2-diabetespatiënten met een BMI tussen 30 en 35, en patiënten met morbide of ernstige obesitas jonger dan 18 jaar zou het Riziv de ingreep kunnen terugbetalen.
...
Het KCE analyseerde samen met het Intermutualistische Agentschap de gegevens over bariatrische chirurgie in ons land. Voor 2016 heeft men al betrouwbare gegevens: in dat jaar vonden er meer dan 13.000 dergelijke ingrepen in ons land plaats. In zeven jaar tijd vond bijna een verdubbeling (plus 80%) van dit soort ingrepen plaats.Vandaag is terugbetaling mogelijk voor patiënten ouder dan 18 jaar die aan morbide obesitas lijden (met een BMI van 40 kg/m2of meer) bij wie een klassieke behandeling onvoldoende resultaat boekt. Bij patiënten met co-morbiditeit, met name diabetes type 2, wordt MBS (metabolic and bariatric surgery) terugbetaald vanaf een BMI van 35 kg/m2.Goed maar geen wondermiddelMBS is geen wondermiddel. Er treden geregeld complicaties op - een vijfde van de patiënten wordt binnen de vijf jaar opnieuw opgenomen voor een nieuwe ingreep, onder meer als gevolg van complicaties. Psychische problemen duiken vaak na de chirurgie opnieuw op - bijvoorbeeld depressie en eetstoornissen.Bepaalde complicaties kunnen zich op langere termijn manifesteren en de patiënten moeten levenslang worden gevolgd, onder meer om te controleren of er geen nutritionele deficiënties ontstaan. Patiënten moeten supplementen nemen en blijven letten op een correcte levensstijl.Maar toch ziet men in de groepen waarvoor de terugbetaling geregeld is, zeer goede resultaten van MBS. Het gewichtsverlies is blijvend (na twee jaar ziet men terug een gewichtstoename maar die blijft beperkt). Men ziet gunstige resultaten voor de fysieke gezondheid en een daling van de mortaliteit.Bij patiënten met type II ziet men bij 55% van de gevallen in de eerste twee jaar een remissie. Na vijf jaar zijn bij de helft van deze patiënten de bloedglucosewaarden weer gestegen - maar bij een kwart is er dus nog steeds remissie.Indicaties uitbreiden?Het KCE pleit voor een voorzichtige uitbreiding van de indicaties. Ook bij obese patiënten met een BMI van 30 of meer maar minder dan 35 kg/m2 zou MBS vaak remissie van type II-diabetes bewerkstelligen (na 3 tot 5 jaar nog 30%). Maar het aantal betrouwbare onderzoeken is beperkt - een aantal belangrijke trials lopen nog.Vandaag wordt MBS niet vergoed bij patiënten jonger dan 18 - schaarse onderzoeksresultaten van vaak zeer gespecialiseerde centra - tonen dat ook bij deze groep patiënten gunstige resultaten mogelijk zijn. Onder strikte voorwaarden weliswaar: het moet bijvoorbeeld om jongeren gaan die geen groeiachterstand meer kunnen oplopen door voedingstekorten.Nauwgezette begeleidingMBS kan volgens het Kenniscentrum bij volwassen type 2-diabetici met een BMI van 30 tot <35 worden overwogen, als die geen duurzaam gewichtsverlies en verbetering van glucosespiegels bereiken met niet-chirurgische behandeling. Een terugbetaling voor deze ingreep moet dan gekoppeld zijn aan een nauwgezette indicatiebepaling en opvolging in een gespecialiseerd centrum door een multidisciplinair team. In afwachting van de resultaten van de lopende trials kan dit maar in enkele centra gebeuren - met een nauwgezette registratie.Het KCE vindt dat MBS - met name LAGB (laparoscopic adjustable gastric banding) - ook bij patiënten jonger dan 18 jaar kan terugbetaald worden maar dan wel veeleer uitzonderlijk als het klinisch echt noodzakelijk blijkt.Er volgt later nog een tweede KCE-rapport over MBS waarin de werkzaamheid, veiligheid en kosteneffectiviteit uitgebreider onder de loep worden genomen. Daarin zullen ook organisatorische aspecten, inclusief de langetermijnopvolging, de aandacht krijgen. Het volledige KCE-rapport 316A en de Nederlandse synthese vindt u www.kce.fgov.be